Naczelny Lekarz USA oswiadczyl, ze palenie papierosow jest glowna i mozliwa do zapobiezenia przyczyna przedwczesnej smiertelnosci w USA i stanowi najwazniejsze zagadnienie zdrowia publicznego naszych czasow. Zagadnienie to nabiera nieprawdopodobnego znaczenia w dzialalnosci spolecznej i politycznej USA.
Wladze stanowe Florydy, Minnesoty, Mississipi, Zachodniej Wirginii, Massachusetts wniosly sprawe do sadu przeciwko przemyslowi tytoniowemu, domagajac sie miliardowych odszkodowan za leczenie medyczne palaczy. Stan Maryland jest juz w pogotowiu do wniesienia sprawy do sadu. Wladze stanowe Texasu moga rowniez pojsc za ciosem. Prokurator glowny stanu Maryland, J. Joseph Curan Jr. spotka sie z przedstawicielami 33 stanow aby wymienic dokumenty, swiadkow, strategie w zmaganiu z potentatem tytoniowym. Najpowazniejsza artyleria firm adwokackich zbiera srodki na ten cel w oczekiwaniu na procent z multi-milionowego "kolosa" nikotynowego.
Oskarzenia przeciwko przemyslowi tytoniowemu nabieraja charakteru lawinowego: zarowno w indywidualnej - Dr Wigand, byly zastepca prezydenta do spraw badan i rozwoju koncernu tytoniowego B&W (Brown i Williamson), jak i zbiorowej formie.
Wladze stanowe utrzymuja, ze nie musza niczego udowadniac przemyslowi tytoniowemu poza tym, ze sprzedaje tyton, by dostac odszkodowanie. Z drugiej strony Instytut Tytoniowy posiadajacy najwieksze lobby w amerykanskim Kongresie probuje zabezpieczyc wlasne interesy poprzez przekupywanie politykow.
Coraz grozniejsze sa wypowiedzi osob w rodzaju S.Sessera, ktory, jak twierdzi, troszczy sie nie tylko o amerykanskie interesy narodowe, ale takze o miedzynarodowa integralnosc:
"Papierosy staja sie problemem zdrowotnosciowym, gdy polaczy sie uzaleznienie z chciwoscia: chciwosc ze strony koncernow tytoniowych zwiazanych z dzialalnoscia agencji reklamowych, ktore sa gotowe zamienic dolary na zycie ludzkie. Nasz kraj [USA -dop. A.M.] jest znany z dzialalnosci humanitarnej i zdrowotnosciowej na skale swiatowa. Ta dzialalnosc jest odwrotnoscia o 180%. Mowimy tutaj o zyciu milionow ludzi - a to calkowicie przekracza i przewyzsza to wszystko, co uczynilismy w dziedzinie humanitarnej. To jest skandaliczne dla Stanow Zjednoczonych aby dopuscic takze nedze i cierpienie". (Sesser, S "Opium War Redux. The New Yorker", 13/09/1993:78-89).
Coraz ostrozniejsze staje sie sieganie politykow po "brudne dolary" pochodzace ze sprzedazy tytoniu, ktory przyczynia sie do przedwczesnej smierci setek tysiecy ludzi na swiecie kazdego roku. Prognozy srodowisk medycznych, poradniczych, edukacyjnych zmierzaja zdecydowanie do radykalnego zmniejszenia palenia zarowno wsrod doroslych, jak i dzieci w USA. Zmniejszenie zuzycia tytoniu w USA jest juz zjawiskiem nieuchronnym. Wladze federalne, stanowe i powiatowe wdrazaja restrykcje zwiazane z uzywaniem tytoniu. Glowne pytanie odnosnie zmniejszenia uzycia tytoniu to: jak to osiagnac?
Jak pomoc indywidualnemu palaczowi w walce z nalogiem?
Glowna troska wiekszosci ludzi jest zachowanie najlepszego zdrowia we wszystkich jego aspektach. Uzywanie tytoniu w praktyce prowadzi do oslabienia ludzkiego potencjalu w kazdej jego sferze: fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej i duchowej.
Glowna strona czerpiaca zyski w bezpardonowy sposob jest przemysl tytoniowy.
Obecnie powazna kwestia dla wielu Polakow jest zaprzestanie palenia w sytuacji, gdy nie ma jeszcze szeroko rozwinietej bazy majacej na celu pomoc palaczom. Profesjonalisci roznych dziedzin kieruja rozne zachety i wskazowki odnosnie rzucenia palenia do swoich pacjentow czy klientow. Zaden jednak rozsadny terapeuta, lekarz, nauczyciel czy ktokolwiek inny prowadzacy programy odwykowe nie bedzie zmuszal do rzucenia palenia.
Wskazowki umieszczone ponizej mozna stosowac w formie indywidualnej jak i w formie zbiorowych kursow odwykowych. Ta ostatnia forma jest najbardziej efektywna w rozprawieniu sie z uzaleznieniem.
Czesto pojawia sie pytanie odnosnie zmiany papierosow na te z nizsza zawartoscia smoly? Nie ma bezpiecznego papierosa, a rzeczywistosc wyglada w ten sposob, ze palacze zaciagaja sie wtedy glebiej i czesciej aby zrekompensowac niski poziom nikotyny w ich organizmie.
Wskazowki przygotowawcze do rzucenia palenia
1. Podejmij konkretna decyzje odnosnie rzucenia palenia i staraj sie ja konsekwentnie stosowac w zyciu:
a. Zdecyduj sie na rzucenie palenia. Wyznacz sobie najbardziej odpowiedni dzien. Probuj wyzbyc sie negatywnych mysli na temat trudnosci w rzuceniu nalogu.
b. Zrob sobie zestawienie wszystkich powodow zdrowotnosciowych, moralnych, estetycznych do rzucenia palenia. Kazdego wieczora przed pojsciem do lozka powtarzaj jeden lub dwa powody co najmniej 10 razy.
c. Rozwin ekonomiczne i czasowe koszty palenia. Policz sobie czas spedzony na paleniu papierosow, na zakupy kolejnej paczki, szukanie zapalniczki itd.
d. Rozpocznij program gimnastyczny. Pij wiecej wody, staraj sie znalezc wiecej czasu na relaks i unikaj zmeczenia.
2. Uswiadom sobie czego nalezy sie spodziewac.
a. Miej realistyczne oczekiwania. Rzucenie tytoniu wymaga determinacji, sily woli, wytrwalosci. Jest mozliwe do osiagniecia. Okolo 3 milionow Amerykanow robi to rocznie. Ponad 40 milionow zrobilo to w ostatnich dekadach.
b. Glod nikotynowy jest jedynie chwilowym zjawiskiem trwajacym okolo 3 minut i swiadczy o tym, ze cialo dokonuje procesu samoregeneracji od dlugiej ekspozycji na nikotyne. Juz po 24 godzinach nastepuja pierwsze pozytywne symptomy regeneracji organizmu.
c. Najwiecej nawrotow do palenia nastepuje pomiedzy 3 a 4 dniem od rzucenia palenia, do dwoch tygodni po rzuceniu palenia, gdy glod nikotynowy jest najsilniejszy i twoje cialo jest wciaz uzaleznione od nikotyny. Wykorzystaj wszelkie osobiste mozliwosci - sile woli, przyjaciol, rodziny i inne wskazowki, ktore najlepiej pracuja dla ciebie aby przejsc zwyciesko przez ten okres.
3. Popros inne osoby o pomoc.
a. Popros zone/meza lub przyjaciela aby rzucil palenie razem z toba.
b. Powiedz swoim bliskim, ze rzucasz palenie i podaj date. Moga byc dla ciebie najlepszym oparciem przed i po rzuceniu palenia, jezeli okaza dobra wole.
c. Popros najblizsze osoby w domu o niepalenie w domu.
Co robic tuz przed rzuceniem palenia?
1. Wyobraz sobie zycie bez papierosow. Nie zabieraj ich do pracy, do samochodu.
2. Nie mysl w kategoriach, ze juz nigdy nie bedziesz palic. Mysl o niepaleniu przez jeden dzien.
3. Wyrzuc papierosy z domu, z ubran, z samochodu. Staraj sie oddalic je ze swojego zasiegu.
4. Nie oprozniaj popielniczek, to pomoze ci zobaczyc liczbe papierosow wypalanych kazdego dnia. Widok i "aromat" zawartosci popielniczki pomaga dostrzec brakujace elementy w reklamach tytoniowych.
5. Zbierz wszystkie niedopalki w szklanym pojemniku jako wizualne, realne przypomnienie nalogu palenia i "satysfakcji" niektorych elementow wprowadzanych do organizmu.
Jak zachowywac sie w trakcie rzucania palenia?
1. Wyrzuc wszystkie akcesoria zwiazane z paleniem jak: papierosy, zapalki, zapalniczki, popielniczki, jezeli pragniesz aby twoje zwyciestwo nad nalogiem bylo trwale.
2. Zewnetrzne uzycie wody - goracy, a potem zimny prysznic jest bardzo skutecznym sposobem na pozbycie sie ciagu nikotynowego. Niektorzy stosuja dodatkowe oklady na konczyny.
3. Wewnetrzne uzycie wody - zalecane jest najczesciej wypicie 6-8 szklanek wody lub nieslodkich sokow owocowych dziennie. Pozwala to na oczyszczenie organizmu z nikotyny.
4. Waznosc regularnego trybu zycia - w chwili rzucenia palenia niezwykle wazna rzecza jest regularny sen, wypoczynek.
5. Co jesc w trakcie rzucania palenia? Wazna jest regularnosc w jedzeniu sniadania, obiadu i kolacji. Najnowsze wskazania dietetyczne w USA podkreslaja znaczenie warzyw, owocow, zboz w codziennej diecie, ze zmniejszona iloscia miesa, tluszczow, dan ciezkostrawnych. Takie zalecenia sa rowniez bardzo przydatne w czasie rzucania palenia.
6. Spacery po posilku polaczone z glebokim oddychaniem. Czas po obiedzie jest pora, kiedy palacze najczesciej siegaja po papierosy. Najlepszym sposobem przezwyciezenia nawyku jest spacer na swiezym powietrzu.
7. Uwazaj na to, co pijesz. Staraj sie unikac alkoholu, herbaty kawy i napojow kofeinowych w trakcie rzucania palenia. Kazdy z tych napojow rozstraja twoj system nerwowy, oslabia sile woli i umiejetnosc osadu.
8. Upierz ubrania aby wyzbyc sie zapachu tytoniu, ktory moze pozostac przez dlugi czas.
9. Zaaranzuj sobie czyste, swieze srodowisko bez dymu tytoniowego wokol siebie, zarowno w pracy jak i w domu. Kup sobie kwiatki i rozkoszuj sie ich pieknem i zapachem.
10. Odwiedz dentyste i wyczysc pozolkle od dymu tytoniowego zeby; staraj sie je utrzymac w takiej czystosci.
11. Zrob sobie liste rzeczy, ktore chcesz kupic dla siebie lub dla najblizszych. Przelicz to sobie na paczki papierosow i odloz te pieniadze aby zakupic prezenty.
12. Zrob sobie jakas drobna przyjemnosc dla uczczenia zwyciestwa.
13. Staraj sie trzymac z dala od innych palaczy, jezeli moze to oslabic twoja motywacje (to ma jedynie chwilowe znaczenie w czasie rzucania palenia). Rzucenie palenie powinno wplynac na poprawe jakosci Twoich stosunkow miedzyludzkich.
14. Pamietaj, ze jeden zapalony papieros moze calkowicie zrujnowac caly twoj wysilek. Po zapaleniu papierosa uruchomiona jest "fabryczka chemiczna", ktora wyzwala okolo 4000 substancji chemicznych, ktore przedostaja sie do twoich pluc, krwi i mozgu. Nikotyna jest jedna z najsilniejszych substancji narkotycznych, ktora konsekwentnie oddzialuje na caly organizm czlowieka.
15. Nie pozwol, zeby cokolwiek zmienilo twoja decyzje odnosnie rzucenia palenia.
Jak postepowac po rzuceniu palenia?
1. Przypomnij sobie, ze rzuciles palenie i jestes ex-palaczem. Wtedy przyjrzyj sie uwaznie swoim tendencjom do palenia i odpowiedz sobie na szereg pytan:
a. Gdzie przebywalem gdy pojawil sie glod nikotynowy?
b. Co robilem wtedy?
c. Z kim przebywalem?
d. O czym myslalem?
2. Przypomnij sobie powody dla ktorych rzuciles palenie.
a. Powtarzaj sobie wielokrotnie (na glos jezeli jestes sam) co najmniej 3 powody dla ktorych rzuciles palenie.
b. Napisz sobie trzy powody dla rzucenia palenia i trzy powody, zeby kontynuowac palenie.
c. Spodziewaj sie pulapek i staraj sie uchronic przed zasadzkami.
* zajmij sobie czyms rece: napisz list, zajmij sie robotka na drutach.
* unikaj palaczy; spedzaj wiecej czasu w gronie niepalacych przyjaciol.
* zajmij sie czynnosciami, ktore utrudniaja palenie: praca w ogrodzie, gimnastyka, mycie samochodu, prysznic.
* wloz sobie cos innego do ust zamiast papierosa: marchewke, ziarna slonecznika, jablka, selera, rodzynki, gume do zucia pozbawiona cukru. Wez kawalki slomki dlugosci papierosa i wdychaj przez nie powietrze.
* zmien miejsce, gdy masz ciag nikotynowy
* unikaj miejsc, w ktorych palenie jest dozwolone. Zajmuj miejsca dla niepalacych w restauracjach, pociagach, samolotach.
* patrz na zegarek w momencie, gdy potrzeba zapalenia jest bardzo silna. Patrz na wskazowki sekundnika poruszajace sie po tarczy. Bez wzgledu na to, jak wielka jest potrzeba zapalenia, jestes juz w stanie przezwyciezenia przez 60 sekund. Gdy pierwsza minuta minie, sprobuj wytrwac druga minute, a potem trzecia.
* Badz przygotowany na pierwsze wakacje bez papierosa, na pierwszy samotny pobyt w domu, pierwsza dlugotrwala podroz samochodem, pierwszy okres znudzenia. Jezeli wiesz, ze bedziesz w sytuacji zwiekszonego ryzyka, zaplanuj w jaki sposob przejdziesz przez nia bez palenia.
3. Zmien swoje codzienne rutynowe zajecia, przyzwyczajenia i nawyki:
a. Po posilkach wstan od stolu; umyj zeby i udaj sie na spacer.
b. Zmien rozklad zajec, przede wszystkim poranna rutyne.
c. Nie siedz w swoim ulubionym krzesle, gdzie zwykle wypalales papierosa.
d. Jedz obiad w innym miejscu niz w okresie palenia.
4. Mysl pozytywnie (badz optymista).
a. Jezeli pojawiaja sie negatywne mysli, przypomnij sobie, ze jestes ex-palaczem, ze nie chcesz palic i ze masz wiele powodow ku temu.
b. Zacznij planowac sobie wakacje, gdy mysli o paleniu pojawiaja sie w twojej glowie.
c. Przygladaj sie ludziom wokol siebie, ktorzy nie pala. Obserwuj szczegolnie dzieci i ich naturalne reakcje. Pomysl sobie, ze mozesz byc tak zdrowy i pelen radosci jak one bez potrzeby siegania po papierosy.
d. Skorzystaj z technik relaksacyjnych:
* Oddychaj powoli i gleboko i licz do pieciu; zacznij powoli wydychac liczac powtornie do pieciu.
* Nabierz 10 glebokich oddechow gdy zapalasz zapalke.
* Nie zamartwiaj sie chwilowym brakiem koncentracji, jest to naturalny objaw.
Gdy powtornie zaczynamy palic
1. Przestan natychmiast palic (chyba ze chcesz powtarzac caly cykl uzaleznienia od poczatku).
2. Wyrzuc wszystkie papierosy, ktore posiadasz.
3. Wymien trzy powody dla ktorych zaczales palic na nowo.
4. Badz szczerym wobec siebie, innych i przyznaj sie do wypalenia papierosow. Zapalenie dwoch lub kilku papierosow nie czyni cie wcale palaczem na nowo.
5. Nie badz zbyt krytycznym wobec siebie. Jedno potkniecie wcale nie oznacza, ze nie jestes w stanie uwolnic sie od nalogu.
6. Wiekszosc ex-palaczy porzuca nalog dopiero po 3 do 7 probach.
7. Zidentyfikuj zasadzke: Co w rzeczywistosci naklonilo cie do powtornego palenia? Badz swiadom zasadzki i obmysl zawczasu sposob w jaki poradzisz sobie, gdy pojawi sie powtornie.
8. Podpisz kontrakt z samym soba, ze rzucisz palenie.
9. Czynnik duchowy - modlitwa okazuje sie bardzo skuteczna dla wielu osob.
Na herbacie o nazwie "Smokers Tea" mozna znalezc trafne spostrzezenie XVII-sto wiecznego mysliciela Franciszka Bacona w odniesieniu do tytoniu. Powiedzenie to pochodzi z 1623 roku:
"Nastepuje szybki wzrost uzycia tytoniu; pociaga on ludzi pewna tajemnicza przyjemnoscia tak, ze ci, ktorzy nauczyli sie jej uzywac maja trudnosci aby sie jej wyzbyc".
Ta "tajemnicza przyjemnosc" nazywana we wspolczesnym jezyku, satysfakcja, jest po prostu substancja narkotyczna. Potwierdzone to zostalo przez ponad 60,000 badan.
Grupa Wsparcia
Kolejnym krokiem na drodze pomocy srodowisku polskiemu w Chicago wychodzi tzw S upport Group - grupa wsparcia, prowadzona w Polish-American Association (dawniej Polish Welfare Association) przy 3834 N. Cicero; we wtorki o godz. 7:00 wieczorem. Spotkania prowadza ex-palacze, p. Sonia Albright i p. Jacek - uczestnicy poprzednich seminariow odwykowych. Robia to w konsultacji z doswiadczonym terapeuta p. Krzysztofem Lewandowskim.
Materialy pomocnicze i instruktazowe
1. Zestaw 12 programow radiowych. Do nabycia sa kasety z programami radiowymi o powyzszej tematyce (wersja polska i tlumaczenie z jezyka angielskiego na jezyk polski). Znajduja sie tam miedzy innymi wypowiedzi roznych lekarzy, ex-palaczy.
2. Dwie kasety video (w jezyku angielskim) z warsztatu:
HOW TO QUIT SMOKING. STRATEGIES:
a. Dr. Thomas P. Houston, Dyrektor do spraw Medycyny Prewencyjnej i Zdrowia Publicznego w Amerykanskim Stowarzyszeniu Medycznym:
* TOBACCO USE: AN AMERICAN PROBLEM
* HOW PHYSICIANS CAN HELP PATIENTS TO QUIT SMOKING
Dr. Walter Thompson: * SMOKING AND HUMAN BRAIN
b. Mr. Frank Baker * BREATHE FREE METHOD TO QUIT SMOKING
