04-22-2025
Wydawało się oczywiste, że poszczególne fazy ludzkiej egzystencji odpowiadają różnym zaburzeniom psychicznym – solipsyzm w niemowlęctwie, histeria na tle seksualnym w okresie dojrzewania i na początku dorosłości, paranoja wieku średniego, demencja w starości... Wszystko kończy się śmiercią, która w końcu okazuje...
04-21-2025
Tysięczne rocznice ważnych wydarzeń historycznych nie zdarzają się często. Przypadający w ostatnich dniach „okrągły” jubileusz koronacji królewskiej Bolesława I Chrobrego wzbudzał więc duże zainteresowanie. Jest to bowiem jednocześnie historia o wielkim triumfie, przychodzącej tuż po nim porażce oraz...
04-16-2025
Zadziwiający w swej uroczej tajemniczości tytuł: „Dopiero ostatniego dnia, kiedy przyszedł się pożegnać, miałem wrażenie, że jest jakiś smutny. <To dla pani ta cisza>, powiedział i niemal wybiegł na zewnątrz. Nie wiem, co chciał przez to powiedzieć: <To dla pani ta cisza>. Rozumiesz to?
- Kiedy...
04-10-2025
“Kim byli kumple Hioba? Gdzie byli przyjaciele Jonasza? Czyżby ta ciemna letnia noc to było wnętrze brzucha wieloryba? Czy taki go czekał los, leżeć w nocnej pustce, myląc blask robaczków świętojańskich w wielorybich trzewiach z blaskiem gwiazd?” (Czas starego Boga)
Jeden z najpiękniejszych tekstów, jaki...
04-09-2025
Konflikt z Krzyżakami to jeden z najlepiej kojarzonych motywów dawnej historii Polski. Niemal równo 500 lat temu problem krzyżacki udało się rozwiązać poprzez tzw. hołd pruski w Krakowie. Niestety, przez krótkowzroczność spadkobierców, na miejsce państwa zakonnego wyrosło nowe zagrożenie.
Sprowadzenie do...
04-02-2025
Już tytuł wprowadza nas w zawirowania tego znakomitego thrillera, który trzyma czytelnika w napięciu, mimo że rzecz głównie dotyczy inwestowania, algorytmów i sztucznej inteligencji, ale też choroby psychicznej, symulacji i symulakrów.
Zaczyna się wszystko od klasycznego zapętlenia kryminalnego. Do domu...
03-26-2025
Wczesna wiosna 1945 r. w polskiej historii to czas dziwny, zawieszony pomiędzy dwoma rzeczywistościami, pełen nieoczywistości, nadziei i rozczarowań. Uświadomienie sobie złożoności tamtych doświadczeń pomóc może zrozumieć skomplikowanie polskich dziejów najnowszych, w których nie da się dostrzec wyłącznie...
03-26-2025
Czego można więcej oczekiwać od biografii, aniżeli rozbudzenia zainteresowania opisywaną postacią? Magdalena Grzebałkowska w swym wyjątkowo utalentowanym, reporterskim upodobaniu ku biografiom, stworzyła nowy obraz postaci ikonicznej w polskiej literaturze. Maria Konopnicka jawi się w Dezorientacjach jako...
03-18-2025
Magdalena Grzebałkowska po raz kolejny każe nam zobaczyć jasno, w swoistym zachwyceniu to, co pozornie oczywiste, a w istocie nieodkryte i pełne niuansów. Po bestsellerowym Podwójnym portrecie Beksińskich, która to: „biografia Zdzisława i Tomasza Beksińskich jest opowieścią o samotności, toksycznych związkach,...
03-12-2025
Na ile prawdziwa? To pytanie nadzwyczaj trudne, bo pociągające za sobą nieskończoną mnogość możliwości. I nie będziemy się tu zastanawiać nad kategorią prawdziwości w literaturze, zgodnie z sugestią Virginii Woolf, że „prawda to najniższy stopień fikcji”, bo inaczej moglibyśmy popaść w nerwowy stan...
03-12-2025
Jacek Kaczmarski w piosence pod tytułem „Jałta” pokazał obrady wielkich mocarstw w lutym 1945 r. jako wielki spektakl, w którym dwaj przywódcy zachodni we wszystkich sprawach ustępowali dyktatorowi ZSRR. Konferencja jałtańska stała się symbolem porządku międzynarodowego, który zapanował w Europie...
03-05-2025
Wznowienie Elegii dla bidoków, J. D. Vance’a to okazja do prześledzenia głównych wątków tej rodzinnej historii w nowym kontekście. Autor już nie jest (albo tylko nam się tak wydaje) jednym z bidoków, autor jest teraz wiceprezydentem Stanów Zjednoczonych! Czy rzeczywiście? Czy można przestać być bidokiem?...
02-26-2025
„Przypuszczam, że nie ja jeden mam niewiele wspomnień z okresu, nim ukończyłem sześć czy siedem lat. Wiem, że kiedy miałem cztery latka, wgramoliłem się na stół w jadalni naszego ciasnego mieszkanka, obwieściłem, że jestem Niesamowitym Hulkiem, po czym rzuciłem się głową naprzód na ścianę, by wykazać, że...
02-25-2025
Trzecia rocznica rosyjskiej inwazji na Ukrainę to kolejna dobra okazja do spojrzenia na współczesny świat poprzez pryzmat historii. Nie jest oczywiście prawdą, że wciąż i wciąż się ona powtarza – choć pewien niemiecki filozof zauważył, że jeśli już, to jako farsa. Patrzenie na świat poprzez pryzmat wiedzy...
02-19-2025
„W żadnej innej grupie Amerykanów nie panuje taki pesymizm jak wśród białej klasy robotniczej. Zdecydowanie ponad połowa czarnych, Latynosów i białych z wyższym wykształceniem spodziewa się, że ich dzieci będą stały gospodarczo lepiej niż oni sami. Wśród białej klasy robotniczej sądzi tak zaledwie czterdzieści...
02-14-2025
Oczywiście, że kobiety lubią to święto. W końcu zostało stworzone dla nich. Tego dnia obdarowywane są kwiatami, czekoladkami, romantycznymi życzeniami, drobnymi upominkami, pocałunkami nawet. Niektórzy panowie, mniej pewni związku albo dopiero go zaczynający, kupują biżuterię. Bo to Wasz dzień przecież....
02-10-2025
Chociaż wbrew obiegowej opinii nie była to największa armia podziemna w okupowanej przez Niemców Europie, fenomen utworzonej 14 lutego 1942 r. Armii Krajowej – i szerzej, całego Polskiego Państwa Podziemnego – jest niezaprzeczalny. Patrząc na jej genezę oraz dziedzictwo łatwiej zrozumieć można najnowszą...
02-06-2025
„Zaskoczyła ją nagła myśl, że tak naprawdę nigdy nie miała szansy sobie pożyć. Święta prawda. Nigdy nie zdołała sobie pożyć. Od kiedy pamięta, jedynie wszystko przetrzymywała”(Wegetarianka, s. 147)
Główna bohaterka niewiele mówi, w zasadzie nie mówi prawie wcale. Robią to za nią...
01-29-2025
„…niech pamiętają zawsze, że przeszłość jest kłamstwem, że pamięć nie zna dróg powrotu, że cała dawna wiosna jest nie do odzyskania i że najbardziej płomienna i uparta miłość, jest tylko prawdą efemeryczną...” (G.G. Márquez, Sto lat samotności)
Genialna powieść, która zmieniła świat literatury i wskazała...
01-28-2025
Trudno o wyraźniejszy symbol wojennego bestialstwa, masowości zabijania i odczłowieczenia ofiary w imię ideologicznego zaślepienia. 80 lat temu prawie pięcioletnia „praca” Auschwitz została ostatecznie przerwana, a świat mógł wreszcie wprost przekonać się o ogromie zbrodni, dokonanej tam przez niemieckich...