W Stanach Zjednoczonych okolo 65 milionow wizyt w gabinetach pediatrycznych jest spowodowanych zapaleniem ucha srodkowego. Zapalenie ucha jest najczestsza choroba wieku dzieciecego i druga pod wzgledem czestotliwosci wystawiania diagnoza w medycynie.
Okolo 85% dzieci ma przynajmniej jeden epizod zapalenia ucha przed ukonczeniem trzeciego roku zycia, a okolo 50% dzieci ma dwa lub wiecej epizodow. Niemowleta i dzieci do trzeciego roku zycia znajduja sie w grupie najbardziej zagrozonej ta choroba; czestotliwosc zachorowan szacuje sie na 15-20%.
Dzieci, ktore pierwsze zapalenie ucha przeszly w ciagu pierwszego roku zycia maja znacznie wieksze szanse na powtorne zachorowania i przejscie w stan chronicznych lub po prostu nawracajacych zapalen. Po pierwszym zapaleniu ucha u okolo 40% dzieci wysiek utrzymuje sie przez nastepne cztery tygodnie, a przynajmniej 10% malych pacjentow bedzie mialo wysiek jeszcze po uplywie trzech miesiecy. Kondycja ta nazwana jest chronicznym wysiekowym zapaleniem ucha srodkowego i moze pozostac nie rozpoznana i nie leczona z powodu braku objawow (to znaczy bolu), w przeciwienstwie do ostrego poczatku zapalenia ucha, ktore zwykle powoduje wizyte u lekarza.
Dlatego bardzo wazna jest kontrola po zakonczonym leczeniu antybiotykiem aby jak najbardziej zmniejszyc ryzyko przejscia w stan chroniczny, bezobjawowy, a przez to nie leczony.
Promocja
Prawidlowa diagnoza i leczenie zapalenia ucha srodkowego sa wazne nie tylko dlatego, iz jest to tak czesta choroba, ale tez z powodu zagrazajacych komplikacji, takich jak rozprzestrzenianie sie infekcji wewnatrzczaszkowo i spowodowanie zapalenia opon mozgowych czy ropni mozgu.
Rownie powaznymi komplikacjami sa te, ktore dotycza samego ucha, to jest wysiek i uszkodzenie sluchu, a co za tym idzie nieprawidlowy rozwoj mowy i towarzyszacy temu caly lancuch konsekwencji w przyszlosci. Zachorowalnosc zaczyna spadac z wiekiem i wyrazna granice widac w szostym lub siodmym roku zycia.
U doroslych notuje sie tylko okolo cztery miliony wizyt w gabinetach lekarskich z powodu zapalenia ucha.
Niefortunnie dla chlopcow choruja oni znacznie czesciej, czesciej przechodza w stany chroniczne i czesciej przechodza zabieg operacyjny usuwania plynu z blony bebenkowej zwany "myringotomia". Czesciej rowniez na zapalenie ucha choruja amerykanscy Indianie i kanadyjscy Eskimosi. Przedstawiciele rasy bialej zapadaja na te chorobe czesciej niz Afroamerykanie; bardziej narazeni sa rowniez ludzie o niskim statusie socjo-ekonomicznym.
Medycyna nie znalazla do tej pory jednoznacznego wytlumaczenia dlaczego tak sie dzieje. Podejrzewa sie jednak, ze roznice anatomiczne trabki Eustachiusza, jej polozenie, kat i dlugosc odgrywaja podstawowa role w odmiennym wyeksponowaniu poszczegolnych ras na zachorowanie. Powodem roznic rasowych moga byc takze warunki zycia, klimat, wilgotnosc, wysokosc geograficzna, nieadekwatna higiena, przepelnione domy i brak prawidlowej opieki medycznej.
Patogeneza ostrego zapalenia ucha srodkowego zwykle podaza tym samym szlakiem u wiekszosci dzieci. Pacjent lapie przeziebienie powodujace opuchniecie i wysiek sluzowek ukladu oddechowego to znaczy nosa, trabki Eustachiusza i ucha srodkowego. Obrzek taki moze byc spowodowany nie tylko przeziebieniem, ale rowniez na przyklad alergia. Nalezy wiec pamietac, ze przy czestych zapaleniach ucha srodkowego nalezy wykluczyc wszelkie mozliwosci alergii, u niemowlat- najczesciej alergie pokarmowe.
Inne czynniki wplywajace na opuchlizne trabki Eustachiusza to: zmiana cisnienia spowodowana placzem, dmuchaniem nosa, gwaltownym ssaniem butli, nurkowaniem czy lotem samolotu.
Rowniez wzrost poziomu we krwi eotininy- zwiazku metabolicznego nikotyny powoduje zwiekszona zachorowalnosc za zapalenie ucha srodkowego u dzieci rodzicow palacych. Statystycznie udowodnione jest, ze na 100% dzieci z powtarzajacymi sie schorzeniami gornych drog oddechowych - 70% dzieci wywodzi sie z rodzin palacych papierosy. Tyle na temat przyczyn.
A objawy - najczesciej odzwierciedlaja typowy schemat: kilka dni zwyklego przeziebienia, a potem nagly poczatek bolu ucha, goraczki i chwilowej utraty sluchu. U niemowlat objawy moga byc bardziej uogolnione i prezentuja sie jako rozdraznienie, wymioty, biegunka, brak apetytu.
Kompletne wyleczenie zapalenia ucha srodkowego jest niezmiernie istotne ze wzgledu na mozliwosc wymienionych powyzej komplikacji.
Oprocz antybiotykow, ktore nigdy nie powinny byc przerwane w ciagu 10-14 dni ich podawania, nalezy uzywac w przypadku stanu ostrego srodki pzeciwbolowe, na przyklad Tylenol lub Advil.
Jezeli wysiek w uchu utrzymuje sie dluzej niz 3 miesiace lub wystepuja czeste nawroty ostrego zapalenia, pacjent wymaga dalszej ewaluacji pod katem ewentualnej utraty sluchu, alergii, ewentualnego przerostu migdalow lub tak zwanego trzeciego migdalka, takze schorzen immunologicznych zmniejszajacych odpornosc pacjenta na infekcje lub wad wrodzonych, na przyklad rozszczep podniebienia czy guzy nosowo - gardlowe. Jezeli zadna ze wskazanych kondycji nie ma miejsca, wskazana jest dalsza obserwacja; a jezeli zaistnieje taka potrzeba - leczenie antybiotykiem i ewentualnie zmiana klimatu lub usuniecie z najblizszego otoczenia osob palacych.
Ostatnim krokiem leczenia jest zalozenie tak zwanych tubek w blonie bebenkowej w celu poprawienia wentylacji ucha srodkowego. Zabieg ten zwany "myringotomy" jest najczesciej wykonywanym zabiegiem chirurgicznym w Stanach Zjednoczonych, ale stosowany jest zwykle po 6-9 miesiacach nieefektywnego leczenia antybiotykiem.
Konczac temat zapalenia ucha - kondycji wyleczalnej, chcialabym podkreslic, ze uszkodzenia sluchu lub gluchota sa mimo wszystko kalectwem wrodzonym. Okolo jedno na tysiac niemowlat urodzonych w Stanach Zjednoczonych ma ostre obustronne uszkodzenie sluchu. Wiekszosc dzieci i niemowlat z wrodzona gluchota pozostaje niezdiagnozowana do okolo drugiego lub trzeciego roku zycia. Dlaczego tak sie dzieje? Prawdopodobnie dlatego, ze tylko 5% dzieci urodzonych w USA przechodzi rutynowe badanie sluchu. W pozostalych przypadkach pomimo okresowych badan u pediatry rodzice sa pierwszymi, ktorzy maja mozliwosc zaobserwowania.
Dlatego konczac apeluje do wszystkich Rodzicow aby w przypadku najmniejszego chocby podejrzenia gluchoty, zglosili problem u swojego lekarza. Im wczesniej aparaty sluchowe i odpowiednia rehabilitacja beda zastosowane, tym wieksze dajemy dziecku szanse na prawidlowy rozwoj.