Zwiazek Lekarzy Polskich obchodzi w tym roku swoje piecdziesieciolecie. W historii tej organizacji napotykamy wiele spraw waznych, donioslych, i wrecz wskazane jest ich rozpowszechnienie i podanie do ogolnej wiadomosci. ZLP jest bowiem organizacja, ktora zaangazowaniem swoim w zycie polonijne zasluzyla na slowa uznania.
Pierwsze lata dzialalnosci Zwiazku
Poczatki ZLP scisle wspolgraja czasowo z okresem powojennych migracji. Po drugiej wojnie swiatowej znalazlo sie na terenie USA wielu lekarzy. Sytuacja przybyszow byla trudna, borykali sie oni z klopotami jezykowymi i mieszkaniowymi, stale poszukiwali pracy. Srodowisko zawodowe wcale nie przychodzilo im z pomoca.
W Chicago miejscowe stowarzyszenia lekarskie: "Polish Medical Society" i "Polish Medical and Dental Association" odmawialy przyjmowania nowo przybylych lekarzy w swoje szeregi. W dodatku nie wszystkie szpitale chcialy przyjmowac lekarzy uchodzcow. Zmuszeni sytuacja zatrudniali sie jako pracownicy fabryczni, sanitariusze lub pomocnicy lekarzy. Te wszystkie okolicznosci uswiadomily nowo przybylym koniecznosc utworzenia wlasnej, niezaleznej organizacji.
Promocja
Dzieki tej decyzji powstal w 1946 roku, poczatkowo nieformalny, Zwiazek Lekarzy Polskich w Chicago ( Polish Medical Alliance). Stal sie osrodkiem kolezenskiej pomocy; jego celem bylo zwalczanie trudnosci napotykanych przez lekarzy na nowym terenie.
W 1947 roku powolano do zycia komitet do spraw nowo przybylych lekarzy. W czerwcu 1950 roku komitet zostal przeksztalcony w organizacje noszaca nazwe Kolo Lekarzy Uchodzcow. Oficjalnie wybrano zarzad w ktorego skladzie byli: prezes - dr Boleslaw D. Zietak, wiceprezes - dr J.K. Narolewski, sekretarz - dr W. Lukaniow-Kozlowski, skarbnik - dr H. Popielewski. Dzieki zabiegom czlonkow Zwiazku: dr Pauliny Rytel, dr Stanislawa Olejniczaka i dr Aleksandra Rytla ZLP uzyskal rejestracje prawna i zatwierdzenie statutu w stanie Illinois. Oficjalny juz Zwiazek realizowal program podobny do ideologii wczesniej powstalego w Londynie "Zwiazku Lekarzy Polskich na Wychodzstwie", skupial lekarzy, dentystow i weterynarzy.
W celu zapewnienia wspolczlonkom nalezytej pomocy przy zdawaniu egzaminow licencyjnych wypozyczano podreczniki, czasopisma i notatki, bezposrednio przed egzaminami organizowano zbiorowe konferencje poswiecone tematom i technikom egzaminacyjnym.
W 1949 rozpoczeto druk "Komunikatu Informacyjnego" - oficjalnego pisma ZLP. Spelnialo ono funkcje informacyjne i ukazywalo sie dwa razy do roku. Poniewaz skladki czlonkowskie nie stanowily odpowiedniego kapitalu manipulacyjnego, dla podratowania budzetu rozpoczeto organizowanie balow i zabaw zwiazkowych.
Praktycznie na kazdym z zebran przeprowadzano skladki w roznych celach; pomagano niepelnosprawnym kolegom, skladano sie na leki i srodki opatrunkowe dla wyniszczonej wojna Polski, organizowano zbiorki czasopism medycznych dla polskich bibliotek, finansowano przeloty potrzebujacym.
Przez rok (1954-1955) funkcje prezesa Zwiazku sprawowala dr Paulina Rytel, charakteryzowana jako "serce tworzacej sie organizacji".
Dr Aleksander Rytel i jego rola w historii ZLP
Prezesowal Zwiazkowi przez dziewietnascie lat (1955- 1974). Jako czlowiek czynu, wspanialy organizator i koordynator szczerze przejal sie losami tej organizacji i oddal jej lwia czesc swojego czasu, serca i dochodow.
Zalozony przez niego "The Bulletin of Polish Medical Science and History" byl pierwszym pismem w historii medycyny polskiej, wydawanym po angielsku. Pismo to reprezentowalo w pelni profesjonalny poziom i stalo sie pierwsza uznana publikacja informujaca swiat o osiagnieciach polskiej medycyny zarowno na przestrzeni dziejow, jak i we wspolczesnych jej czasach. W ciagu 15 lat istnienia wydano 60 numerow, w ktorych wydrukowano 248 oryginalnych artykulow oraz przeszlo 2,000 streszczen i wyciagow, a cyrkulacja Biuletynu objela 91 krajow na calym swiecie. Sukces wydawniczy Biuletynu spowodowal, ze w slad za nim zaczely ukazywac sie inne polskie czasopisma lekarskie w jezyku angielskim: "Epidemiological Review", "Experimental Medicine Microbiology", "Actae Medicinae Interna" i wiele innych.
Do komitetu redakcyjnego pisma oprocz redaktora naczelnego A. Rytla nalezeli: T.J. Dylewski (korekta pisma i tlumaczenia), B. Zietak (streszczenia), J. Mezyk (dzial poswiecony chorobom pluc), Z. Jedliczka (pediatria, ginekologia i streszczenia), J.M. Radzinski (neurologia i psychiatria), K. Fojcik (anatomia i kardiologia), B. Surmaczynska (tlumaczenia), F. Zarzycki, K. Koszyca, i Stosio de Rytel (administracja).
Po dwu latach egzystencji zainteresowala sie pismem amerykanska Krajowa Biblioteka Medyczna (National Medical Library) i redakcja "Index Medicus" i fakt ten spowodowal zaliczenie Biuletynu "Polish Medical Science and History" w poczet wydawnictw "aprobowanych" i uzyskanie statusu korporacji "tax deductible".
Czlonkowie ZLP aktywnie uczestniczyli we wszystkich przejawach zycia spolecznego. Brali udzial w odczytach, pogadankach, wystepowali w polonijnych srodkach masowego przekazu, organizowali zabawy i koncerty, wspierali artystow. ZLP bral wielokrotnie udzial w miedzynarodowych zjazdach medycznych, godnie reprezentujac polska emigracje lekarska.
Nalezy odnotowac takze niebagatelny wklad ZLP w organizowanie wystaw bioracych udzial w uroczystym uczczeniu milenium Polski w Chicago w 1966 roku.
Dzieki ogromnemu nakladowi staran prezesa ZLP i wielu czlonkow organizacji powstal w Chicago w 1973 roku pomnik Mikolaja Kopernika, stojacy do dzisiejszego dnia przed Planetarium im. Adlera. Idea ta byla inspirowana miedzynarodowymi obchodami piecsetnej rocznicy urodzin slawnego polskiego astronoma. Wystawienie pomnika stalo sie manifestacja polskosci i dumy narodowej.
Finansowy wklad czlonkow ZLP w to przedsiewziecie byl niebagatelny, poniewaz wplacono na ten cel przeszlo $33,000, w tym udzial glownego organizatora dr Rytla oszacowany byl na 12,000 dolarow.
Uroczystosci zwiazane z erekcja pomnika, a mianowicie: tradycyjne "lamanie gruntu", ustawienie na cokole i odsloniecie przyciagnely znakomitosci swiata politycznego i kulturalnego Chicago z jego wladzami swieckimi i duchownymi na czele.
Aleksander Rytel przez okres swojej prezesury dokladal wszelkich staran, aby ustalic renome Zwiazku. Po ustapieniu z urzedu przez wiele lat sluzyl Zwiazkowi rada i pomoca.
Dr Wladyslaw Cebulski i jego wklad w historie ZLP
Prezesowal ZLP w latach 1974-1989, czyli przez 15 lat. Poniewaz wspolpracowal scisle z dr A. Rytlem, jego dzialania byly nawiazaniem do poczynan poprzednika.
Poczucie wartosci wlasnej pracy wlozonej przy zabiegach organizacyjnych i samej budowie pomnika Kopernika spowodowal utworzenie przez ZLP Komitetu Ochrony Pomnika Kopernika. Przeznaczono na ten cel nadwyzke z dotacji na pomnik. Jak pokazal czas, idea utworzenia takiego komitetu okazala sie wysoce prognostycznym rozwiazaniem. Dzieki jego istnieniu kilkakrotnie naprawiano pomnik, zdewastowany i okradziony przez chicagowskich wandali.
Przez wiele lat ZLP oddawal sie zabiegom tworzenia "Izby Medycyny Polskiej" w Chicago, ktora miala powstac w Museum of Surgical Science. Prezes W. Cebulski nawiazywal liczne kontakty, wielokrotnie apelowal, podejmowal wiele staran. Niestety, projekt ten nie zostal nigdy zrealizowany.
W latach osiemdziesiatych, dr W. Cebulski w imieniu ZLP czynnie wlaczyl sie w organizowanie pomocy Polsce, powolano go na przewodniczacego utworzonej w tym celu Komisji Lekarskiej. ZLP zajmowal sie zbieraniem darow i ich selekcja. Prezes Zwiazku osobiscie uczestniczyl w przewozie i dostawie lekow. Dzieki m. in. ZLP - Polonia, jak prawdziwy przyjaciel nie zawiodla Polski w potrzebie.
Nastepnym waznym przedsiewzieciem ZLP byla akcja przeciwko dyskryminacji lekarzy etnicznych. Zwiazek wzial udzial w poczynaniach organizacji lekarzy obcego pochodzenia pod nazwa International Medical Council of Illinois, zrzeszajacej kilkanascie lekarskich organizacji etnicznych. Wystapienie IMCI spowodowalo wprowadzenie ustaw chroniacych lekarzy potencjalnie podlegajacych dyskryminacji.
Dr Barbara Roniker i jej rola w zmianie oblicza Zwiazku
Funkcje prezesa pelnila przez okres dwu kadencji (1989-1993). Podczas swojej prezesury zwiekszyla prestiz ZLP na plaszczyznie polonijnej i uaktywnila dzialalnosc naukowa Zwiazku. ZLP bral czynny udzial w wielu miedzynarodowych zjazdach i konferencjach. Dzieki staraniom dr Barbary Roniker ZLP nawiazal kontakt z American Medical Association.
Dr Roniker poczynila wiele zmian w wewnetrznej hierarchii Zwiazku, m.in. skrocila kadencje prezesa do najwyzej dwukrotnej, czyli czteroletniej (prezes moze byc wybrany powtornie, ale jedynie po przerwie czasowej). Zainicjowala zainteresowanie sie Polonii sprawa Lukasza Kozlowskiego, dziecka z Polski z wrodzonymi zaburzeniami watroby, wymagajacym jej przeszczepu.
Podczas prezesury dr Roniker nastapilo znaczne zblizenie sie czlonkow Zwiazku na plaszczyznie towarzyskiej. Prezes mobilizowala wszystkich czlonkow do efektywnego dzialania i zaangazowala w prace zwiazkowa nastepne, wyodrebnione pokolenie emigracji, ktore samo siebie nazywa "emigracja solidarnosciowa".
Zwiazek, zgodnie z tradycja, pomagal potrzebujacym, organizowal odczyty, uroczyste spotkania i bankiety na czesc znanych osobistosci. Posrod czlonkow Zwiazku panuje przekonanie, ze wlasnie dr Roniker ZLP zawdziecza swoj obecny ksztalt.
Dr Jozef F. Mazurek i ZLP dzisiaj
Dr J. Mazurek jest prezesem ZLP od 1993 roku. Dzieki jego wysilkom zarzad Zwiazku przejal sie losem organizacji i zaczal aktywnie uczestniczyc w zyciu spolecznym i politycznym Polonii. W 1994 roku ZLP bral udzial w zorganizowanej przez gabinet prezydenta B. Clintona dyskusji dotyczacej reformy sluzby zdrowia. Takze w 1994 roku ZLP uczestniczyl w jubileuszu 50-lecia "Zwiazku Lekarzy Polskich na Obczyznie" w Londynie. Waznym i donioslym wydarzeniem kadencji dr J.F. Mazurka bylo przylaczenie sie ZLP do "Federacji Polskich Organizacji Medycznych na Obczyznie", apolitycznej organizacji z siedziba w Londynie, ktorej celem jest wymiana doswiadczen, wspolpraca zawodowa i kontakty towarzyskie pomiedzy zrzeszonymi zwiazkami. ZLP kontynuuje dzialanosc naukowa i organizuje wiele wykladow. Regularnie odbywa sie tradycyjna noworoczna msza swieta i piknik rodzinny. W dowod uznania dzialalnosci zwiazkowej Muzeum Polskie w Ameryce przyznalo ZLP i przekazalo na rece dr J. F. Mazurka nagrode "Ducha Polskosci". ZLP ma wiele do zaoferowania nowym czlonkom. Sekcje: naukowa, radiowa, informacyjna dla nowo przybylych stwarzaja wiele mozliwosci samorealizacji. Sekcja sportowa pod przewodnictwem dr B. Orawca jest lekarskim antidotum na stres. Dzieki sekcji balowej i p. Magdzie oraz dr Markowi Gawrysz "Bal Lekarza" jest powszechnie klasyfikowany jako najwspanialszy bal polonijny w Chicago.
Nie sposob zamknac przebogatej historii Zwiazku Lekarzy Polskich w jednym artykule. Dlatego tez zarzad Zwiazku zdecydowal sie wydac ksiazke poswiecona dziejom ZLP.
Uroczystosci jubileuszu tej znanej polonijnej organizacji odbeda sie w dniach 10-12 maja 1996 roku w Muzeum Polskim w Ameryce. Po informacje nalezy dzwonic pod numer 312-792-0209, lub udac sie pod adres 6121 N. Elston Ave, Chicago, IL 60646.