Jak kupowac, gdy nie mamy pieniedzy. Poradnik jest zdania, ze nie powinnismy kupowac czegos, na co nas nie stac. Ale nie amerykanski resort detaliczny. Ten nieba jest sklonny przychylic klientom, by tylko dokonali zakupu. Nawet jezeli nie maja pieniedzy.
Amerykanski handel oferuje klientom kilka metod zakupu, ktore datuja sie jeszcze sprzed narodzin kart kredytowych, ale ciagle ciesza sie popularnoscia wsrod biedniejszej czesci spoleczenstwa.
Mozna tu wymienic:
zakup odlozonego towaru - layaway purchase plan oraz wypozyczaj, az kupisz - rent to own .
Federal Trade Commission ustalila zasady tych ofert i opublikowala je w swoim biuletynie Facts for Consumers. Layaway
Layaway
polega na odlozeniu towaru dla klienta do czasu, kiedy ten go splaci w ratach. Jak widac, rozni sie od sprzedazy ratalnej, ktora polega na zaciagnieciu kredytu, zabraniu towaru i splaty pozyczki w uzgodnionym terminie. Z layaway korzystaja ludzie bez ustalonej historii kredytowej albo z zepsuta historia kredytowa, ktorzy nie sa w stanie otrzymac pozyczki.
Layaway od dawna funkcjonuje w sklepach meblowych i odziezowych, ktore oferuja znizki na swoje towary, a takze w sklepach ze sprzetem elektronicznym i kuchennym. Zgodnie z Wall Street Journal, 154 Hill"s Department Stores dokonuje 12% swojej sprzedazy metoda layaway. Przed swietami Bozego Narodzenia, podczas goraczki zakupow, sklepy z zabawkami w ubogich miastach prawie polowe sprzedazy realizuja poprzez zakup odlozonego towaru.
Oferta ta jest bezpieczna dla sprzedawcy, ale ryzykowna dla kupujacego.
Warunki tego rodzaju zakupu roznia sie w zaleznosci od sklepu. Pierwszym krokiem jest zlozenie depozytu jest to zazwyczaj 20% ceny towaru lub $500 (klient wybiera dla siebie korzystniejsza opcje). Nastepnie klient jest zobowiazany do splacania rat przez pewien czas, podczas gdy sprzedawca zatrzymuje towar dla klienta. Towar musi byc dokladnie opisany z wyszczegolnieniem nazwy firmowej i numeru seryjnego. Cena towaru jest scisle okreslona, bez mozliwosci jej podniesienia w dniu odbioru towaru. Dla unikniecia klopotow, podczas realizacji tej oferty nalezy zapoznac sie z jej warunkami opisanymi przez sklep. Jesli sklep nie posiada broszury o layaway, uzyskana od sprzedawcy ustna informacja powinna zawierac nastepujace szczegoly:
- jak dlugo nalezy placic raty;
- jaki jest ich termin platnosci;
- jak wysoka powinna byc zaliczka;
- jakie dodatkowe oplaty sa doliczane do towaru kupowanego ta metoda;
- czy sa kary za opoznione raty lub utrate towaru.
Jesli rezygnujesz z layaway w trakcie jej trwania, mozesz spodziewac sie zwrotu pieniedzy. Zapytaj o zasady refundacji (refund policy), zanim zdecydujesz sie na te oferte. Niektore sklepy zwracaja pieniadze w calosci, inne obciazaja klienta oplata za uczestnictwo w programie, jeszcze inne oferuja kredyt na przyszly zakup.
Sklepy z reguly oferuja dwa rodzaje towarow:
1. dostepny do natychmiastowego zakupu,
2. zamawiany na prosbe klienta.
Jesli Twoj towar nalezy do pierwszej kategorii, popros o jego odlozenie. Jesli do drugiej - upewnij sie, ze bedzie zamowiony z wyprzedzeniem, tak ze otrzymasz go przed finalna data transakcji.
Sklep przetrzymuje towar dla Ciebie i gromadzi Twoje pieniadze. W zwiazku z tym wazne jest rozeznanie, czy nie zbankrutuje w najblizszej przyszlosci. Dowiedz sie o reputacji sklepu w Better Business Bureau lub w Consumer Protection Agency przed zdecydowaniem sie na te oferte. Dla sprawdzenia sklepu mozesz dokonac najpierw zakupu niedrogiego towaru, korzystajac z oferty layaway. Uzywaj z reguly tylko dobrze znanych firm i sklepow o ustalonej marce.
Placac raty, nalezy skwapliwie prowadzic ich wykaz, przyda sie on w przypadku kwestii spornych ze sklepem. Prawo federalne nie zawiaduje ofertami layaway sklepow. Prawo lokalne lub stanowe moze jedynie chronic prawa konsumenta w tym programie. W razie ich jawnego pogwalcenia, nalezy zwrocic sie do lokalnej Consumers Protection Agency lub ewentualnie poinformowac Federal Trade Commission, Correspondence Branch, Washington, DC 205, tel. 202-326-3650.
Na koniec uwaga. Czy nie lepiej jest zdeponowac pieniadze w banku i czerpac z nich odsetki? Pieniadze gromadzone przez sprzedawce nie procentuja. Jest to sprawa do przemyslenia przed podpisaniem umowy o layaway ze sklepem.
Rent to own
Druga oferta rent to own (w skrocie RTO), czyli wypozyczaj, az kupisz, jest nowym planem dla klientow, ktorzy maja klopoty z kredytem. Polega ona na dzierzawie towaru przez kilka tygodni lub miesiecy. Pod koniec okresu dzierzawy mozesz zakupic towar. Z reguly oferta ta dotyczy zakupu sprzetu kuchennego, elektrycznego oraz sprzetu wideo.
Pomimo zdumiewajacych cen i astronomicznych obciazen za wypozyczanie, dzierzawa obejmuje 10% rynku wyzej wymienionych towarow. Oferta ta zajmuje jedno z ostatnich miejsc na liscie konsumenckich opcji zakupow, nawet jesli cala transakcja przebiega zgodnie z planem. W 31 stanach RTO podlega prawnej regulacji. Roczny procent dzierzawy wynosi 90-180% w porownaniu do 15% za uzywanie karty kredytowej. Jesli mimo tych niedogodnosci zachcesz podpisac plan RTO, dzierzawa powinna uwgledniac:
1. Dokladny opis wypozyczanego towaru.
2. Okres i wysokosc rat.
3. Calkowity koszt. Nalezy porownac to z roznych punktow wypozyczania, aby wybrac najlepsza cenowa oferte.
4. Dodatkowe uslugi, ktore zwykle zawieraja podatki i ubezpieczenie.
5. Opoznione raty. Oplata za tygodniowa zwloke wynosi $3 lub 10%, podczas gdy za miesieczna $5 lub 10%.
6. Odpowiedzialnosc za towar skradziony lub uszkodzony. Za dodatkowa oplata mozesz byc z niej zwolniony.
7. Obciazenie w przypadku nadmiernego zuzycia dotyczace klienta, ktory uniewaznia dzierzawe.
8. Prawa wlasciciela. Sumienne oplacanie rat uczyni z Ciebie wlasciciela.
9. Cena gotowkowa dotyczy zakupu towaru bez dzierzawienia go.
10. Opcja wczesnego zakupu, ktora jest korzystna dla klienta, albowiem moze on zaoszczedzic na ratach dzierzawy.
11. Przywrocenie prawa dzierzawy. Moze byc ona wstrzymana z powodu nieplacenia rat. Dzierzawa moze byc przywrocona, jesli w ciagu paru dni dobrowolnie zwrocisz towar. Jezeli decydujesz sie na odwolanie dzierzawy, wszystkie raty ulegaja uniewaznieniu.
Nalezy zwrocic baczna uwage na nastepujace szczegoly przedstawionego powyzej programu:
1. Nie podpisuj RTO w pierwszym punkcie wypozyczania, do ktorego sie udajesz.
2. Transakcja RTO powinna zawierac informacje, czy towar jest uzywany czy nowy.
3. Nowe urzadzenie powinno zawierac opis obslugi i karte gwarancyjna.
4. Przy zwrocie towaru zazadaj opisu, w jakim stanie jest on zwracany.
5. W przypadku wadliwego dzialania towaru, opisz jego dysfunkcje i zazadaj kasacji, jesli sprawa nie jest prowadzona zgodnie z Twoja intencja.
6. Sprawdz date waznosci karty gwarancyjnej towaru. Jesli jest niewazna w dniu nabycia towaru skoryguj klauzule o wziecie odpowiedzialnosci przez sprzedawce.
Odnosnie oferty RTO, zasiegnij informacji w biurze Attorney General z Twojego stanu. W przypadku problemowej transakcji RTO, dzwon pod numer 617/523-8010 po broszure "Unfair and Deceptive Acts Practices" wydana przez National Consumer Law Center, 3rd edition, 1991.
Artykul przedrukowano za zgoda Polskiego Poradnika "Sukces" - 225 Park Line; Douglaston, NY 11363,
tel. (718) 224 - 3492
