Nadeszla jesien, a wraz z nia poczatek roku szkolnego - okres, ktory wielu rodzicom spedza sen z oczu, w przenosni, a jakze czesto w rzeczywistosci.
Przeziebienia, kaszle, katary, bole uszu, czyli infekcje drog oddechowych to najczestsze w USA przyczyny wizyt u pediatrow. Na szczescie, jak wykazuja badania epidemiologiczne tylko mniej niz 1% dzieci wymaga leczenia szpitalnego. Znajomosc prezentacji klinicznej roznych schorzen ukladu oddechowego, wiek dziecka, pora roku pozwalaja na lepsze odgadniecie etiologii choroby i prawidlowe leczenie. W artykule tym sprobuje przyblizyc panstwu bardziej specyficznie, tak czesto uzywane przez nas lekarzy, okreslenie "wirusowa infekcja", Uswiadomic z jak wieloma wirusami i w zwiazku z tym roznorodnymi objawami, mozemy miec do czynienia.
Croup
czyli zapalenie krtaniowo - tchawiczno - oskrzelowe charakteryzuje sie "szczekajacym" kaszlem, chrypka i glosnym "gwizdkowym" wdechem. Czesto moze dochodzic do lekkiej niewydolnosci oddechowej w postaci szybkiego oddechu i wciagania klatki piersiowej. Croup nie wystepuje czesto w pierwszych 6 miesiacach zycia, lecz przede wszystkim w grupie 6 miesiecy - 5 lat, ze szczytem w 2-gim roku. Objawy powyzsze zwykle zaczynaja sie od lagodnego kaszlu, bolu gardla i goraczki tylko w okresie pierwszych 24 godzin i progresywnie rozwijaja sie, niemniej bardzo rzadko wymagaja przyjecia do szpitala i nie leczy sie ich antybiotykami.
W diagnostyce roznicowej nalezy odroznic "lagodny wirusowy croup od bardzo niebezpiecznych, a dajacych podobne pierwsze objawy chorob bakteryjnych takich jak zapalenie naglosni, bakteryjne zapalenie tchawicy, dyfteryt, ropien pozagardlowy lub obce cialo w oskrzelach. Poniewaz objawy pierwsze moga byc identyczne lub prawie identyczne, dodatkowe narzedzia do postawienia prawidlowej diagnozy moga okazac sie niezbedne, tzn. zdjecia klatki piersiowej lub szyi oraz morfologia krwi.
Zapalenie oskrzelikow
wystepuje najczesciej u dzieci w okresie pomiedzy 6-12 miesiacem zycia, z gwaltownym spadkiem w 2-gim roku zycia. Tzw. "respiratory syncytial virus" ma swoj szczyt w srodku zimy i jesli zaatakuje dzieci w wieku ponizej 6 miesiaca, najczesciej wymaga to leczenia szpitalnego. Objawy to: brak goraczki, przyspieszony oddech i swisty w klatce piersiowej, ktore czesto mozna slyszec przy wydechu bez uzycia sluchawek.
Zapalenie pluc
Wirusowe zapalenia pluc wystepuja najczesciej w pierwszych 3 latach zycia i w zaleznosci od wirusa, ktory je powoduje objawiac sie goraczka lub nie. Daja tez rozne nasilenia objawow niewydolnosci oddechowej i w zaleznosci od ich stopnia wymagane sa dodatkowe badania takie jak przeswietlenie, posiewy z krwi i z gardla lub noska i inne.
Wirus grypy
Wirusem prowadzacym na liscie zimowych epidemii - jest wirus grypy - tzw. influenza virus. U starszych dzieci i mlodziezy typowo rozpoczyna sie wysoka goraczka, trwajaca zwykle 2-5 dni. Czesty jest bol gardla, lzawienie, swiatlowstret i piekace oczy. Kaszel zwykle zaczyna sie pomiedzy 2-gim, a 4-tym dniem i moze trwac nawet do 2 tygodni. U mlodszych dzieci objawy sa czesto nie do odroznienia od objawow spowodowanych jakimkolwiek innym wirusem i czesto dominuja objawy zoladkowo - jelitowe, a wiec wymioty i biegunka.
Jakkolwiek najczesciej zajetymi organami w czasie grypy sa gorne drogi oddechowe, komplikacje moga objac wiele innych systemow na przyklad zapalenie miesni i stawow czy szpiku, opon mozgowych, osierdzia i miesnia sercowego, klebuszkow nerkowych, slinianek.
Leczenie grypy jest przede wszystkim tzw. podtrzymujace tj. - zaleca sie wypoczynek, duzo plynow i kontrole goraczki. Antybiotyki zwykle nie sa wskazane, przynajmniej w poczatkowym stadium choroby. Obecne wskazania dotyczace tego kto powinien byc zaszczepiony przeciwko grypie - wymieniaja tylko dzieci, ktorych odpornosc jest juz obnizona z powodu innych przewleklych schorzen takich jak astma, cukrzyca, chroniczne zapalenie nerek i inne. A wiec nie ma powodow, aby szczepic dzieci zdrowe.
Odra
Na liscie wirusowych infekcji dolnych drog oddechowych znajduje sie rowniez odra. Na szczescie w USA i krajach rozwinietych nie wystepuje czesto, dzieki szeroko rozpowszechnionym szczepieniom, lecz ciagle jest wysoko na liscie w krajach rozwijajacych sie, gdzie chorobie sprzyja niedozywienie i przeludnienie. W Stanach Zjednoczonych smiertelnosc z powodu odry jest mniejsza niz 1%.
Lista wirusow - naszego codziennego wroga jest bardzo jeszcze dluga. Problem najwiekszy to brak lekow przeciwwirusowych. Jedynie dostepne na rynku - Amantadina i Rimantadina okazaly sie skuteczne w wirusie grypy tzw. "A", a nie "B" i jedynie Amantadina zostala zaaprobowana dla dzieci i to nie wszystkich. Dlatego tez choroby wirusowe chociaz wydawaloby sie " codzienny chleb" dla lekarzy, stanowia tez przyczyne ich codziennego bolu glowy i nieskonczonego proszenia - zniecierpliwionych brakiem poprawy rodzicow - o cierpliwosc.