W zwiazku z tym, ze wiele dokumentow sporzadzonych przez nasze biuro to poprawki tlumaczen wykonanych przez osoby niekompetentne i nie posiadajace do tego zadnych uprawnien postanowilam udostepnic wszystkim zainteresowanym informacje dotyczace strony formalnej zawodu "tlumacz". W ciagu ostatnich trzech lat dosyc czesto zadawano mi pytanie czy w Stanach Zjednoczonych istnieje pojecie "tlumacza przysieglego", jaka instytucja zajmuje sie wydawaniem licencji w tym zawodzie i jakie warunki nalezy spelnic zeby takie uprawnienia uzyskac.
Jakkolwiek zadna instytucja w USA nie wydaje licencji "tlumacza przysieglego" wiele instytucji wymaga zeby tlumaczenie dokumentow bylo wykonane przez tzw. "recognized translator" czyli - jak wyjasnia instrukcja - tlumacza, ktory znajduje sie w ksiazce telefonicznej Yellow Pages pod haslem TLUMACZE.
Instytucja zajmujaca sie testowaniem tlumaczy i udzielaniem akredytacji jest American Translators Association (ATA). Amerykanski Zwiazek Tlumaczy zalozony w 1959 jest najwieksza profesjonalna organizacja zrzeszajaca ponad 5 tysiecy indywidualnych czlonkow, okolo 250 korporacji i 50 instytucji publicznych z calego swiata. ATA wspolpracuje scisle z Federation Internationale des Traducteurs (FIT) i Joint National Committee for Languages (JNCL). W sklad ATA wchodza komitety zajmujace sie: akredytacja, lista aktualnych czlonkow, budzetem, oddzialami lokalnymi, doksztalcaniem, uaktualnianiem listy slownikow, nagrodami i wyroznieniami, tlumaczeniami ustnymi, orzecznictwem i przepisami prawnymi, dzialalnoscia reprezentacyjna, terminologia fachowa, zastosowaniem komputerow w tlumaczeniach, akredytacja uniwersytecka.
Tlumacze specjalizujacy sie w danej dziedzinie moga przystapic do sekcji: jezykow slowianskich, jezyka japonskiego, jezyka portugalskiego, literackiej, lub naukowo-technicznej. W sklad ATA wchodza nastepujace oddzialy:
• Carolina Association of Translators and Interpreters (CATI)
• Florida Chapter of ATA (FLATA)
• Mid-America Chapter of ATA (MICATA)
• National Capital Area of ATA (NCATA)
• New York Circle of Translators (NYCT)
• Northeast Ohio Translators Association (NOTA)
• Northern California Translators Association (NCTA)
• Southern California Area Translators and Interpreters Association (SCATIA)
Inne niezalezne organizacje wspolpracujace z
ATA to:
• Colorado Translators Association (CTA)
• Delaware Valley Translators Association (DVTA)
• New Mexico Translators and Interpreters Association (NMTIA)
• Nortwest Translators and Interpreters Society (NOTIS)
Kazdy z czlonkow
ATA zobowiazuje sie do przestrzegania przepisow Kodeksu Tlumaczy tzn. do wykonywania swojej pracy w sposob profesjonalny i wedlug najwyzszych standardow etyki zawodowej.
Kodeks ten zobowiazuje do:
• zachowania dokladnosci i wiernosci tlumaczen
• przekazania w pelni znaczenia i sensu danego dokumentu lub przekazu ustnego
• ciaglego doskonalenia jezyka
• uaktualniania swoich umiejetnosci lingwistycznych i specjalistycznych
• poglebiania i poszerzania swojej wiedzy
• przyjmowania wylacznie takich zlecen do tlumaczenia do ktorych posiada sie odpowiednie kwalifikacje
• obrony interesow klienta i zachowania jego tajemnicy
• niewykorzystywania do wlasnych celow poufnych informacji
• dokladnego okreslania warunkow umowy przed podjeciem zlecenia
• informowania klienta o zaistnialych, trudnych do rozwiazania problemach
• poslugiwania sie nazwiskiem klienta tylko w celu uzyskania referencji
• nieingerowanie w uklady biznesowe klienta
Osobne przepisy okreslaja zobowiazania pracodawcow i agencji zatrudniajacych tlumaczy.
Uzyskanie akredytacji ATA daje gwarancje tlumaczowi i jego potencjalnemu klientowi, ze tlumacz posiada podstawowe kwalifikacje zawodowe w danych parach jezykowych (z jezyka angielskiego lub na jezyk angielski). Egzamin sklada sie z 5 fragmentow tekstu (zawierajacych nie wiecej niz 275 slow kazdy) w nastepujacych dziedzinach: ogolna, litaratura, prawo lub handel, nauka lub medycyna i technika. Z wymienionych dziedzin kandydat wybiera trzy fragmenty na przetlumaczenie ktorych ma do dyspozycji 3 godziny. Test oznaczony tylko numerem identyfikacyjnym zostaje przekazany dwom - nie znajacym swoich nazwisk - osobom oceniajacym. Kazdy fragment jest oceniany w kategoriach "zaliczono" lub "nie zaliczono". Kandydaci, ktorzy zalicza co najmniej dwa fragmenty wedlug opinii obydwu osob oceniajacych, otrzymuja akredytacje. W przypadku, kiedy osoby oceniajace maja odmienne zdanie, spor zostaje rozstrzygniety przez osobe trzecia. Tlumaczony fragment otrzymuje ocene "nie zaliczono", jezeli zawiera jeden podstawowy lub wiecej niz szesc drobych bledow.
Przed dopuszczeniem do egzaminu kandydaci musza podpisac oswiadczenie zawierajace zgode na to, ze zostana powiadomieni tylko o wynikach egzaminu bez komentarzy od osob oceniajacych i ze testy pozostaja wlasnoscia ATA. Z wyjatkiem osob uposledzonych manualnie, ktore moga uzywac bezpamieciowych maszyn do pisania egzamin musi byc napisany odrecznie.
Osoby zainteresowane przystapieniem do egzaminu musza najpierw przejsc test korespondencyjny. Wiecej informacji mozna uzyskac korespondencyjnie lub telefonicznie z:
American Translators Association
1800 Diagonal Road, Suite 220
Alexandria, VA 22314
tel. (703) 683-6100
fax (703) 683-6122
CompuServe 73564,2032
Kazdej jesieni American Translators Association (ATA) organizuje doroczna konferencje, na ktorej odbywaja sie dyskusje, wyklady, cwiczenia, pokazy, wymiana informacji na temat pracy, egzaminy akredytacyjne. Konferencje te sa organizowane w wiekszych miastach USA lub atrakcyjnych miejscowosciach wypoczynkowych. Stanowia one doskonale pole do nawiazania wspolpracy z agencjami i kontaktow osobistych. Mialam wlasnie okazje uczestniczyc w 37 spotkaniu, ktore odbylo sie w Colorado Springs. Wzielo w nim udzial ponad tysiac tlumaczy z calego swiata.
Wyklady toczace sie przez kilka dni poruszaly ciekawe tematy dotyczace akredytacji, agencji, biur, kompanii, niezaleznych tlumaczy, jezyka niemieckiego, japonskiego, portugalskiego, hiszpanskiego, tlumaczen ustnych, prawnych, literackich, naukowych i technicznych, zarzadzania projektami, terminologii fachowej, szkolen, programow komputerow i organizacji charytatywnych. Oprocz czesci tzw. oficjalnej mielismy okazje uczestniczyc w przyjeciu powitalnym, obiedzie sekcji jezykow slowianskich, targach komputerowych i literatury fachowej, banku wymianu informacji.
Jan Weinsberg, Dyrektor do Spraw Jezykow Ojczystych i Obcych reprezentujacy Association of Translators and Interpreters of Ontario (ATIO), a takze Przewodniczacy "Peace Interpreters Foundation" wyglosil wyklad na temat osiagniec tej organizacji. Glownym zalozeniem tej zalozonej w 1994 roku organizacji charytatywnej jest pomoc tlumaczom, ktorych okolicznosci zmusily do pracy w ekstremalnych, zagrazajacych zyciu warunkach. Juz w pierwszym roku swojej dzialalnosci organizacja ta z poczatkowym budzetem $1,200 zapewnila utrzymanie i pomoc w kontynuacji nauki w Kanadzie 16-letniej Ninie, tlumaczce serbsko-chorwackiego z Jugoslawii. Przyszloroczny projekt obejmuje stworzenie francusko/angielskiego programu szkoleniowego przy misji pokojowej na Haiti.
Osoby pragnace przylaczyc sie do pomocy proszone sa o kontakt:
Kanada
Jan Weinsberg
1 Nicholas St. Suite 1202
Ottawa, Ontario K1N 7B7
tel (613) 241-2846 (416) 283-2164
fax (613) 241-4098
