Jednym z wymogow prawidlowego rozliczenia podatkowego jest ustalenie odpowiedniego statusu podatkowego osoby rozliczajacej sie. W zaleznosci od tego jaki status zostanie obrany, tak zostana dopasowane tabele podatkowe, za pomoca ktorych ustalony bedzie podatek dochodowy do zaplacenia.
Wysokosc podatku jest identyczna dla wszystkich statusow do netto kwoty opodatkowania (taxable income) $20,000.00 (Kwota ta jest ustalana po odjeciu wszystkich przyslugujacych odpisow). Podatek federalny w tym wypadku wynosi $2,996.00 (nie uwzgledniajac podatku Social Security oraz stanowego).
Urzad podatkowy IRS ustanowil piec roznych statusow podatnika:
SINGLE
Podatnik moze rozliczyc sie jako osoba samotna, jezeli z dniem 31 grudnia nie byl w zwiazku malzenskim lub otrzymal legalna sadowna seperacje.
MARRIED FILING JOINTLY
Jezeli malzenstwo rozlicza sie razem, caly dochod, odpisy i przyslugujace kredyty podatkowe musza byc wspolnie uwzglednione na rozliczeniu. Podatnicy moga sie rozliczyc razem jezeli:
- sa po slubie oraz mieszkaja razem jako maz i zona
- sa po slubie, mieszkaja osobno, ale nie sa po rozwodzie lub w legalnej seperacji
MARRIED FILING SEPERATELY
W zwiazku z tym, ze tabele podatkowe dla osob rozliczajacych sie osobno sa dokladnie polowa tabel, ktore przysluguja malzenstwom rozliczajacym sie razem, wspolmalzonkowie o podobnym dochodzie generalnie zaplaca podobna kwote podatku niezaleznie od tego czy rozlicza sie razem czy osobno. Jezeli jeden ze wspolmalzonkow przynosi wiekszosc dochodow, wiekszosc podatnikow zaplaci mniej podatkow jezeli wspolmalzonkowie rozlicza sie razem.
Potencjalne niedogodnosci wynikajace z faktu rozliczenia sie osobno:
- utrata standardowego odpisu $3,350.00 (1996) - jezeli jedna osoba wypelnia "dluga forme" (wyszczegolnia odpisy takie jak: koszta medyczne, odsetki od pozyczki, donacje charytatywne, itp), wtedy druga musi zrobic tak samo. Jezeli ich nie ma, to odpis jest $0.
- utrata kredytu opieki nad niepelnoletnimi dziecmi "child and dependent credit", kredytu ze wzgledu na niskie zarobki "earned income credit" oraz kredytu dla starszych wiekiem, pracujacych, a nie otrzymujacych zasilku "Social Security" - "credit for elderly and disabled"
- czesciowe opodatkowanie "Social Security Benefits" - jezeli podatnik mieszka ze wspolmalzonkiem kiedykolwiek w ciagu roku.
- tylko polowa ze $125,000 czyli $62,500 moze byc odpisana przy wykorzystaniu jednorazowej w zyciu ulgi podatkowej przy sprzedazy personalnej posiadlosci realnosciowej "once in a lifetime exclusion on sale of personal residence"
- tylko polowa ze strat od wynajmu posiadlosci realnosciowej $12,500 moze byc odpisana, nie zas maksymalna $25,000.
Potencjalne korzysci wynikajace
z faktu rozliczenia sie osobno:
- tabele podatkowe przy wyzszych dochodach obydwoch wspolmalzonkow moga, ale nie musza byc bardziej korzystne jezeli rozlicza sie razem
- dluga forma "Schedule A" - w zwiazku z tym, ze medyczne wydatki, straty losowe, nie zwrocone koszta poniesione ze wzgledu na wykonywana prace podlegaja roznym limitom procentowym uzaleznionym od wysokosci dochodow, podatnicy moga odniesc korzysc jezeli sie rozlicza osobno w przypadku gdy koszta zostaly poniesione przez osobe mniej zarabiajaca.
- odpisy z tytulu konta IRA - jezeli jeden ze wspolmalzonkow zarabia mniej, porcja kontrybucji na konto IRA moze byc odpisana u niego niezaleznie od tego ile dochodu przyniesie druga strona i czy ma plan emerytalny u siebie w pracy czy nie.
- przesuniecie dochodu z posiadlosci wynajmowanej dla mniej zarabiajacego wspolmalzonka.
- odpowiedzialnosc podatkowa - rozliczenie osobno spowoduje, ze zadna ze stron nie bedzie odpowiedzialna za rozliczenie osoby drugiej.
HEAD OF HOUSEHOLD
Aby podatnik mogl korzystac z tego statusu musi spelnic wszystkie z pieciu ponizszych warunkow:
1. Podatnik nie jest w zwiazku malzenskim z dniem 31 grudnia. Jako wyjatek od tej zasady traktowana jest sytuacja, gdy podatnik nie mieszka ze wspolmalzonkiem. jezeli wszystkie warunki zostana spelnione:
a) podatnik rozliczy sie osobno,
b) wspolmalzonek nie mieszkal z zona/mezem przez ostatnie pelne szesc miesiecy roku,
c) podatnik utrzymuje dom/mieszkanie, ktory byl glownym miejscem zamieszkania dziecka lub dziecka adoptowanego przez wiecej niz pol roku, lub pasierba przez caly rok,
d) podatnika dziecko kwalifikuje sie jako "dependent" czyli osoba bedaca na utrzymaniu,
e) podatnik jest w stanie udowodnic, ze pokrywa wiecej niz polowe kosztow utrzymania osoby wpisanej jako "dependent", oraz
f) podatnik jest obywatelem Stanow Zjednoczonych lub tego kraju legalnym rezydentem przez caly rok.
2. Podatnik utrzymuje dom lub zabezpiecza mieszkanie, w ktorym mieszka jego dziecko, rodzice lub inna osoba pozostajaca na utrzymaniu (ale nie kuzyn). (Niezamezne dziecko, adoptowane dziecko lub wnuczka/wnuk nie musza kwalifikowac sie jako "dependent" aby przyslugiwal "Head of Household" status. Pasierb musi byc "dependent" jak rowniez i dzieci bedace w zwiazku malzenskim).
3. Podatnik musi zamieszkiwac w tym domu/domostwie oraz wymienione powyzej osoby musza rowniez z nim mieszkac. Wyjatek: Bedacy na utrzymaniu rodzic nie musi, ale podatnik musi udowodnic, ze pokrywal wiecej niz 50% kosztow utrzymania domu, w ktorym rodzic mieszka przez caly rok.
4. Podatnik pokrywa wiecej niz 50% kosztow utrzymania domu.
5. Podatnik jest obywatelem Stanow Zjednoczonych lub jego legalnym rezydentem przez caly rok.
QUALIFYING WIDOW(ER)
Wdowiec lub wdowa. Jezeli wspolmalzonek zmarl w 1994 lub 1995 roku, za rok podatkowy 1996 osoba moze sie rozliczyc razem ("Married Filing Jointly") i uzyc nizszych tabel podatkowych. Aby podatnik mogl skorzystac z tego statusu musi spelnic wszystkie ponizsze warunki:
1. Podatnik utrzymuje dom, w ktorym mieszka dziecko, adoptowane dziecko lub pasierb przez caly rok.
2. Podatnik pokrywa wiecej niz 50% kosztow utrzymania domu.
3. Powyzsze osoby kwalifikuja sie jako "dependent".
4. Podatnik nie wszedl w nowy zwiazek malzenski przed styczniem 1997 roku.
Terminologia uzywana przy ustalaniu statusu podatkowego, a w szczegolnosci przepisy podatkowe moga sie stac tak zawile w momencie gdy nasza dociekliwosc wzrasta, ze czasami zastanawiamy sie co Urzad Podatkowy chce nam powiedziec lub zasugerowac. My ze swojej strony prosimy o sprawdzenie czy sposob w jaki Panstwo sie rozliczaja nie spowoduje niepotrzebnych dociekan Urzedu Podatkowego. Nikt nie potrzebuje dodatkowych problemow.
