Przezorny zawsze ubezpieczony

W dzisiejszym artykule postanowilam przyblizyc nieco system dzialania ubezpieczen w Polsce. Jest to temat rzeka, ktorego charakterystyka, nawet pobiezna tylko, na lamach jednego artykulu, jest po prostu niemozliwa. Zacznijmy moze od podzialu ubezpieczen istniejacych w Polsce. Ubezpieczenia dziela sie na:

1. Ubezpieczenia na zycie, w ktorych wyroznic mozna nastepujace podgrupy:

• ubezpieczenia na zycie, zwykle
• ubezpieczenia posagowe, zabezpieczenia dzieci
• ubezpieczenia na zycie z funduszem inwestycyjnym - laczace funkcje ochrony zycia z elementem inwestycyjnym
• ubezpieczenia rentowe
• ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jesli uzupelniaja ubezpieczenia wymienione wczesniej

2) Pozostale ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majatkowe, w ktorych wyroznic mozemy dalszych kilka podgrup, np:

• ubezpieczenia wypadku (w tym wypadku przy pracy) i choroby zawodowej
• ubezpieczenie choroby
• ubezpieczenia casco pojazdow, statkow powietrznych, statkow zeglugi morskiej i srodladowej
• ubezpieczenia transportowe
• ubezpieczenia szkod spowodowanych zywiolami
• ubezpieczenie odpowiedzialnosci cywilnej wynikajacej z posiadania i uzytkowania pojazdow ladowych, powietrznych, statkow zeglugi morskiej i srodladowej
• ubezpieczenie odpowiedzialnosci cywilnej nie ujete w punkcie wczesniejszym
• ubezpieczenie kredytu
• gwarancja ubezpieczeniowa
• ubezpieczenie roznych ryzyk finansowych
• ubezpieczenie ochrony prawnej

Dzialalnosc towarzystw ubezpieczeniowych w Polsce reguluje "Ustawa o dzialalnosci ubezpieczeniowej" z 28 lipca 1990 z pozniejszymi zmianami i nowelizacjami z 1993, 1994, 1995, 1996 i 1997 r.

Promocja

Dr Marta Milejczyk zaprasza do Des Plaines Dental Studio

Nowoczesny gabinet dentystyczny
w Des Plaines. 
Cerek 3D, korony i mostki w czasie jednej wizyty, wybielanie, czyszczenie, prostowanie metodą Invisalign. 

Tel. 847-824-7467

U nas Twój uśmiech nabierze blasku! 

Czytaj więcej

Treść sponsorowana przezDes Plaines Dental Studio

"Ustawa o dzialalnosci ubezpieczeniowej" powolala do zycia centralny organ administracji panstwowej czuwajacy nad rynkiem ubezpieczen - Panstwowy Urzad Nadzoru Ubezpieczen zarzadzany przez Prezesa powolywanego przez Prezesa RM na wniosek Ministra Finansow.

Podstawowym zadaniem PUNU jest ochrona interesow osoby ubezpieczonej i zapobieganie sytuacji, w ktorej zaklad ubezpieczen nie bedzie w stanie wyplacic ubezpieczonemu naleznego swiadczenia. W szczegolnosci dzialalnosc ta polega na podejmowaniu odpowiednich dzialan, ktore maja zapewnic prawidlowe funkcjonowanie rynku ubezpieczen i ochrone ubezpieczonych; wydawaniu zezwolen na prowadzenie dzialalnosci brokerskiej i agencyjnej; kontroli prowadzenia dzialalnosci przez zaklady ubezpieczen i brokerow.

Zaklady ubezpieczen prowadzace dzialalnosc na terytorium Polski tworza rowniez ubezpieczeniowy samorzad gospodarczy. Organizacja tego samorzadu jest Polska Izba Ubezpieczen, do ktorej przynaleznosc wedlug ustawy jest obowiazkowa i powstaje z chwila podjecia przez zaklad ubezpieczen dzialalnosci ubezpieczeniowej.

Glownym zadaniem PIU jest reprezentowanie zakladow ubezpieczen wobec organow wladzy i administracji panstwowej oraz podejmowanie dzialan w celu ochrony ich interesow; opiniowanie projektow aktow prawnych dotyczacych rynku ubezpieczen, jak tez wspoldzialanie przy ich opracowywaniu. Izba stara sie rowniez rozstrzygac spory miedzy czlonkami izby oraz czuwac nad przestrzeganiem zasad uczciwej konkurencji na rynku ubezpieczeniowym.

Do organow samorzadu gospodarczego zaliczyc mozemy takze Polskie Biuro Ubezpieczen Komunikacyjnych zrzeszajace, na zasadzie obligatoryjnosci, zaklady prowadzace ubezpieczenia komunikacyjne, a takze Rzecznika Ubezpieczonych powolywanego na cztery lata przez Ministra Finansow i reprezentujacego interesy ubezpieczonych i uprawnionych z umow ubezpieczenia.

Jak Panstwo mozecie zorientowac sie z listy grup ubezpieczen, ktore oferowane sa dzisiaj przez wiele towarzystw ubezpieczeniowych w Polsce, jest to temat bardzo szeroki, totez postaram sie bardzo krotko scharakteryzowac niektore tylko rodzaje ubezpieczen: na zycie oraz te bardziej zwiazane z dzialalnoscia gospodarcza czyli ubezpieczenia finansowe.

Polisy na zycie w Polsce jeszcze ciagle sa nie doceniane, co wynika z dlugoletniego systemu powszechnych ubezpieczen na zycie, z ktorego korzystaly wszystkie zaklady pracy ubezpieczajac swoich pracownikow najczesciej w PZU (jeszcze kilkanascie lat temu byl on obok WARTY prawdziwym potentatem). Przecietny pracownik interesowal sie swym ubezpieczeniem dopiero wtedy, gdy przyszlo mu z niego korzystac (przewlekla choroba, wypadek, smierc czlonka rodziny). Nic zatem dziwnego, ze nie potrafil dokonac trafnego wyboru instytucji ubezpieczeniowej gdy na rynku polskim w latach 90-tych zaczely licznie powstawac nowe firmy ubezpieczeniowe.

Zreszta przyznac musze, ze latwo mozna pobladzic w gaszczu zarowno przepisow regulujacych sprawy ubezpieczen, jak i warunkow oferowanych przez poszczegolne firmy ubezpieczeniowe. Najwazniejsza zasada, ktorej powinny holdowac wszystkie firmy ubezpieczeniowe jest tzw. zrownowazony portfel, w ktorym przyjete do asekuracji grupy ryzyka wystepuja we wlasciwych proporcjach gwarantujacych plynnosc fianansowa towarzystwa i wyplacalnosc odszkodowan dla poszkodowanych.

Moze warto przyjrzec sie przez chwile rankingom towarzystw ubezpieczeniowych. Najczesciej spotykane ukladane sa wedlug zasady "im wiekszy tym lepszy". Kryterium to odnosi sie przede wszystkim do wielkosci zebranej skladki ubezpieczeniowej. Dlatego zazwyczaj na listach zestawien na pierwszym miejscu pojawia sie ciagle Powszechny Zaklad Ubezpieczen, a ostatnie miejsca zajmuja firmy nowo zalozone lub o specyfice oferowanych ubezpieczen, ktora wyklucza ich z tak zestawionej tabeli.

O wartosci informacji, jakich dostarcza ranking, przesadza rodzaj kryterium klasyfikacji, porzadkowania. Jesli ranking jest zbyt prosty i bierze pod uwage tylko jedna lub dwie cechy, musimy zdawac sobie sprawe, ze obraz calosci rynku moze pozostac niepelny lub nawet lekko zafalszowany. Niemniej jednak jest juz pewna grupa firm ubezpieczeniowych o ustabilizowanej sytuacji, ktora pojawia sie w wielu roznie zestawianych rankingach w ciagu ostatnich kilku lat.

Ponizej pozwalam sobie przedstawic 10 pierwszych firm umieszczonych w rankingu firm ubezpieczeniowych przygotowanym przez "Warsaw Business Journal", obejmujacy firmy dzialajace w 1996 r. sklasyfikowane wedlug wielkosci skladek przypisanych brutto:

Do rankingu przedstawionego powyzej brane byly pod uwage wszystkie firmy ubezpieczeniowe dzialajace w Polsce niezaleznie od rodzajow oferowanych ubezpieczen. Taki ranking inaczej wygladalby jezeli przeprowadzimy go z podzialem na grupy ubezpieczen, w ktorych wyspecjalizowaly sie poszczegolne firmy.

Wsrod towarzystw ubezpieczeniowych oferujacych glownie ubezpieczenia na zycie, kolejnosc ta wyglada nastepujaco (dane Rzeczpospolitej za 1996):

1. PZU Zycie

2. COMMERCIAL UNION Towarzystwo Ubezpieczen na Zycie (Polska) SA

3. Pierwsze Amerykansko-Polskie Towarzystwo UBEZPIECZEN NA ZYCIE I REASEKURACJI AMPLICO LIFE SA

4. Towarzystwo Ubezpieczen na Zycie NATIONALE - NEDERLANDEN POLSKA SA

5. Bankowe Towarzystwo Ubezpieczen i Reasekuracji HEROS LIFE SA

6. AGF Ubezpieczenia Zycie SA

7. Towarzystwo Ubezpieczen na Zycie POLISA-ZYCIE

8. Towarzystwo Ubezpieczen na Zycie WARTA VITA SA

9. Towarzystwo Ubezpieczeniowe Spoldzielczych Kas Oszczednosciowo-Kredytowych BENEFIT SA

10. Zaklad Ubezpieczen i Reasekuracji POLONIA-ZYCIE SA

11. Towarzystwo Ubezpieczen Zyciowych i Emerytalnych PETRUS SA

12. Towarzystwo Ubezpieczeniowe AZUR ZYCIE SA

Ubezpieczeniom na zycie przypisuje sie niezwykle wazna role w gospodarce kraju, gdyz wplywaja pozytywnie na jej stabilnosc, rozwoj rynku kapitalowego, a takze sa jednym ze zrodel finansowania inwestycji. Plany ubezpieczen grupowych sa wazna czescia skladowa wspolczesnych systemow motywacyjnych stosowanych w wielu firmach.

Wedlug najnowszych badan Glownego Urzedu Statystycznego, Polacy coraz bardziej uswiadamiaja sobie potrzebe posiadania polisy, ktora chronilaby ich od chorob i wypadkow. Kupuja wiec coraz wiecej polis ubezpieczeniowych roznego typu. W pierwszej polowie 1997 r. Polacy wydali na wspomniany rodzaj ubezpieczen prawie czterdziesci razy wiecej w stosunku do sum przeznaczanych na ten cel w analogicznym okresie 1996r.

Towarzystwa ubezpieczeniowe odnotowuja rowniez wyraznie wzrost zainteresowania ubezpieczeniami na zycie z funduszem inwestycyjnym. Jest to specjalny rodzaj ubezpieczenia, ktory laczy ochrone zycia z elementem oszczednosciowym, pozwalajacym otrzymac pewne dodatkowe swiadczenia do przyszlej emerytury.

Ubezpieczenia sa jednym z najbardziej dynamicznych segmentow gospodarki i rosna w tempie okolo 50% rocznie. Dzisiaj prawie dwa miliony Polakow posiada indywidualna polise na zycie, co oznacza, ze co czternasty dorosly mieszkaniec Polski zdecydowal sie na zakup takiej polisy.

Tendencja poczatkowa, jaka towarzyszyla zakladaniu towarzystw bylo zajecie, i to w krotkim czasie, jak najwiekszego segmentu rynku. Wydawalo sie wtedy, ze przed taka firma rysuje sie bardzo udana przyszlosc, ze musi byc ona stabilna i wyplacalna. Rzeczywistosc pokazala, jak bardzo mylili sie wyznawcy tej zasady. Zwlaszcza upadek Westy kilka lat temu (do dzisiaj nie splacono wszystkich zobowiazan), a takze nie tak dawny upadek poznanskiej Hestii i Gryfa oraz powazne klopoty innego towarzystwa Feniks spowodowaly spadek zaufania klientow do zawierania umow z nowymi firmami ubezpieczeniowymi. Raz jeszcze okazalo sie, ze zanim zainwestujemy swoje pieniadze w ktoryms z towarzystw ubezpieczeniowych, warto przyjrzec sie podstawom kapitalowym i firmom asekurujacym wspolpracujacym z danym towarzystwem.

Decydujac sie na lokowanie stalych wplat w jakims towarzystwie, powinnismy przyjrzec sie uwaznie, jak do tej pory finansowalo swoja dzialalnosc, jak wysokie byly jego koszty administracyjne, ktore sa przeciez finansowane ze skladek czlonkowskich.

W ostatnim okresie obserwujemy olbrzymie zainteresowanie kapitalu zagranicznego polskim rynkiem ubezpieczen. Inwestorzy zagraniczni wnosza swoj kapital oraz doswiadczenie, dzieki czemu klienci dzisiejszych firm ubezpieczeniowych otrzymuja nowoczesne produkty ubezpieczeniowe (np. nowoscia, ktora pojawila sie dopiero kilka lat temu bylo ubezpieczenie na zycie polaczone z funduszem inwestycyjnym). Dzisiaj inwestorzy zagraniczni sa obecni w prawie kazdym bardziej znanym towarzystwie ubezpieczeniowym. Wystarczy tu wspomniec chociazby niemieckie Alte Leipziger, Gerling, Allianz, amerykanskie Cigna, American International Group, francuskie AGF czy Azur, holenderskie Nationale Nederlanden, brytyjskie Commercial Union. Do kolejnych inwestycji przymierza sie szwajcarskie towarzystwo Zurich Group.

Firmy ubezpieczeniowe zrozumialy tez potrzebe rownomiernego wzrostu, a co za tym idzie rownomierne podnoszenie kapitalu akcyjnego, ktory dorownuje wzrostowi zbieranych skladek. Jak wiadomo, inny stopien ryzyka niosa za soba ubezpieczenia na zycie, inny ubezpieczenia majatkowe, a jeszcze inny ubezpieczenia finansowe zwiazane z dzialanoscia gospodarcza. Szybki rozwoj gospodarki rynkowej w Polsce stwarza mozliwosci do powstawania nowych rodzajow ubezpieczen.

Stosunkowo nowa dziedzina calego sektora ubezpieczen sa nie znane wczesniej ubezpieczenia finansowe obejmujace ubezpieczenia kredytow oraz wystawianie gwarancji przez firmy ubezpieczeniowe. Przyczyna tak duzej dynamiki ubezpieczen finansowych byl przede wszystkim szybki wzrost calej gospodarki, a co z tym sie wiaze rowniez wieksze ryzyko towarzyszace dzialalnosci gospodarczej. Mimo iz ubezpieczenia finansowe na przyklad ryzyka powstajacego przy transakcjach handlowych, moga stac sie doskonalym zrodlem dochodu dla frmy ubezpieczeniowej, niosa w sobie tak duzy element ryzyka, ze do tej pory tylko nieliczne firmy ubezpieczeniowe zdecydowaly sie na wlaczenie ich do swojej oferty. Sa to zwykle znane firmy wymieniane w pierwszej dwudziestce wsrod instytucji ubezpieczeniowych na rynku polskim, jak Warta SA, POLISA SA, Compensa SA, HEROS SA.

Ubezpieczenia kredytu, zwlaszcza w krajach, ktore ciagle jeszcze przechodza transformacje gospodarcza, niosa szczegolne ryzyko finansowe ze wzgledu na niedostatek lub niepelna informacje o podmiotach gospodarczych i w zwiazku z tym mozliwosc popelnienia bledu przy ocenie kondycji finansowej danej firmy. Czesto banki, udzielajac kredytow, wymagaja od swoich klientow ubezpieczenia splat tych kredytow. Instytucja ubezpieczeniowa bierze wowczas na siebie ryzyko splaty takiego kredytu nie znajac wystarczajaco kredytobiorcy. Wlasciwie takie polisy bardziej przypominaja poreczenia czy tez gwarancje kredytowe, a nie tylko ubezpieczenie ich splaty.

Innego rodzaju umowy ubezpieczeniowe, bardzo popularne w krajach wysoko rozwinietych, zawiera sie ze znanymi firmami handlowymi, ktore obejmuja jedna polisa zbiorowa wszystkich odbiorcow (lub wybranych przez zaklad ubezpieczen) danego producenta lub dystrybutora. Ubezpiecza sie on od nieuczciwosci niektorych swoich klientow, ktorzy moga nie zaplacic za otrzymany towar. Umowy typu ubezpieczenia kredytu kupieckiego musza opierac sie na wzajemnym zaufaniu, bowiem ryzyko przejmuje na siebie w glownej mierze zaklad ubezpieczen. Wysokosc odszkodowania w takich przypadkach wynosi zazwyczaj 60 - 80 % kwoty kredytu w towarze, ale oczywiscie zalezy to od umow indywidualnych. Kredyty kupieckie sa w wiekszosci przypadkow ubezpieczane w towarzystwach o kapitale prywatnym.

Natomiast w przypadku ubezpieczen kredytow eksportowych dominujacy jest kapital panstwowy ze wzgledu na bardzo wysoki poziom ryzyka, jakie niesie za soba takie ubezpieczenie. Oprocz zwyklego ryzyka wystepujacego przy kredycie kupieckim, mamy tutaj rowniez do czynienia z dodatkowym ryzykiem zmian kursowych, zmian politycznych, spolecznych itp. Zwykle towarzystwa ubezpieczajace kredyty eksportowe opieraja sie w znacznej czesci na kapitale panstwowym, a dodatkowo asekurowane sa przez Skarb Panstwa, ktory w ten sposob ma mozliwosc wspierania eksportu swoich towarow do krajow o wysokim stopniu ryzyka, co jest nieodlacznym elementem polityki proeksportowej kazdego panstwa.

Rynek ubezpieczen kontraktow eksportowych w Polsce rozwija sie powoli, aczkolwiek systematycznie. Dominujaca pozycje na rynku ubezpieczen zajmuje Korporacja Ubezpieczen Kredytow Eksportowych S.A., ktora rozpoczela formalna dzialalnosc w 1994 r. Jest ona spolka akcyjna z dominujacym kapitalem Skarbu Panstwa. KUKE ubezpiecza ryzyko handlowe i polityczne. W ubieglym roku ubezpieczyla od ryzyka handlowego naleznosci, ktore stanowia 1.5% polskiego eksportu.

Innym rodzajem ubezpieczen finansowych, ktore zyskuja coraz wieksza popularnosc w Polsce sa gwarancje zaplaty naleznosci celno-podatkowych oraz poreczenia na rzecz urzedow celnych panstw zrzeszonych w systemie TIR.

Duza popularnoscia zaczynaja sie w naszym kraju cieszyc tzw. pakiety ubezpieczeniowe bedace gwarancjami zwiazanymi z kontraktami budowlanymi (poczawszy od zlozenia wadium, przez prace budowlano-montazowe az do zakonczenia budowy). Takie ubezpieczenie w Polsce oferuje na przyklad Commercial Union - Towarzystwo Ubezpieczen Ogolnych (Polska) SA, w ktorym ubezpieczenia budowlano-montazowe stanowia az 31% wszystkich ubezpieczen.

Prawie rownolegle z pojawieniem sie na rynku polskim i rozwojem wielu dziedzin uslugowych jak na przyklad leasing, zaklady ubezpieczeniowe zaczely wprowadzac nowe rodzaje ubezpieczen na przyklad ubezpieczenie splat czynszu leasingowego. Pomimo wielu srodkow, ktorymi dysponuja firmy ubezpieczeniowe aby sprawdzic kondycje finansowa ubezpieczanych firm, nadal jednak ubezpieczenia finansowe w wiekszosci przypadkow opieraja sie na zasadzie wzajemnego zaufania.

Oczywiscie, jak wspomnialam na wstepie, rynek ubezpieczen jest tematem prawie niewyczerpalnym, totez na lamach niniejszego artykulu poruszylam tylko niektore zagadnienia z nim zwiazane. Wszyscy zdajemy sobie sprawe, ze dzialalnosc ubezpieczeniowa, mimo wielu nowelizacji ustawy zasadniczej, ciagle jeszcze niestety jest niedoskonala. Niedawno przyjete przez Sejm ustawy zwiazane z reforma systemu ubezpieczen spolecznych sa pierwszym etapem calosciowych zmian w tej dziedzinie, ktorych nalezy oczekiwac juz w najblizszych miesiacach.