Zastepowanie naturalnych zebow przez roznego rodzaju implanty bylo znane od wielu tysiecy lat. Najstarsze znalezisko tego typu pochodzi z okresu kultury Majow sprzed paru tysiecy lat. Implanty byly wowczas wykonywane z kosci i zebow zwierzecych, zebow ludzkich, klow sloni i innych materialow. Mialy one na celu przede wszystkim uzupelnienie estetyczne, nie byly one dostosowane funkcjonalnie. Pareset lat temu we Francji i Anglii powszechnie bylo stosowane wstawianie zebow w miejsce brakujacych metoda transplantacji (przenoszenie zywej tkanki). Zdrowe zeby do transplantacji byly kupowane od mlodych ludzi. Niestety ten rodzaj transplantacji mial wysoki procent niepowodzenia ze wzgledu na odrzut tego przeszczepu przez organizm; ponadto wiele zakaznych chorob bylo w tym samym czasie przenoszone do organizmu biorcy (gruzlica, kila). Pod koniec XIX-tego wieku jako implanty stosowane byly zloto, guma, porcelana, kosc sloniowa. Implanty ksztaltu zebow byly wkladane do uprzednio przygotowanych jam w kosci. Implanty te bardzo czesto nie przyjmowaly sie i byly powodem infekcji, co spowodowalo zaprzestanie ich stosowania w dentystyce.
Nowoczesna implantologia
W XX-tym wieku rozwoj mikrobiologii i immunologii pozwolil na zrozumienie wielu dotad nieznanych procesow toczacych sie w organizmie po wszczepieniu implantu. W latach 30-tych naszego wieku rozwinela sie wspolczesna implantologia z podzialem na trzy typy implantow:
• Srodkostny
(endosteal) ksztaltu stozkowatego lub ksztaltu korzenia;
• Srodkostny
(endosteal) ksztalu klinowatego;
• Podokostnowy
(subperiosteal).
Te trzy rodzaje sa najczesciej stosowane w obecnej dentystyce.
Implanty srodkostne
W 1939 roku zastosowano po raz pierwszy implant, ktory mial ksztalt sruby z rowkami do wkrecania w kosc. Implant ten byl zrobiony ze stopu chromu, kobaltu i molibdenu (Vitallium). Byl to jedyny rodzaj stopu, ktory nie ulegal korozji w tkance zywej, nie wywolywal wiec pradow elektrolitycznych. Stwierdzono wysoka akceptacje tych implantow przez organizm ludzki.
Jednak dopiero przypadkowe odkrycie procesu polaczenia biologicznego, strukturalnego i funkcjonalnego kosci z wszczepem tytanowym (osseoinegration) dokonane w 1952 roku przez szwedzkiego ortopede Per-Ingwar Branemarka dalo podstawy do wspolczesnej implantologii. Zalozeniem tej metody jest nietraumatyczne wprowadzenie implantu do kosci i odroczone jego wprowadzenie pod sily normalnego zucia. Polaczenie jakie powstaje miedzy koscia i implantem jest nieruchome, nie ma ono sprezystosci jaka wystepuje miedzy normalnym zebem i koscia. W Szwecji 91% implantow zalozonych do zuchwy utrzymuje sie juz az 15 lat. Dopiero w 1986 roku metoda wszczepow tytanowych zostala dopuszczona do ogolnego uzytku w Stanach Zjednoczonych przez tutejsza najwazniejsza dentystyczna organizacje American Dental Association. Od tego czasu datuje sie ogromny rozwoj amerykanskiej implantologii. Wszczepy tytanowe skladaja sie z tytanu, 6% aluminium, 4% wanadu. Obecnie stosuje sie w razie wyraznych wskazan (slabsza struktura kosci) wszczepy pokryte hydroksyapatytami, ktore wzmacniaja polaczenie implantu z koscia.
Implanty srodkostne ksztaltu klinowatego
Zrobione sa one rowniez z tytanu, ale uzywane w przypadku gdy pozostala kosc jest za waska i plytka do przyjecia wszczepu o ksztalcie stozkowatym.
Implanty podokostnowe
Z zalozenia leza one na powierzchni kosci, przypominaja one swoim ksztaltem plytke lub siatke z tytanu. Stosowane sa w miejscach gdzie jest niewielka ilosc kosci na wszczepy srodkostne.
Na sukces w implantologii pracuje cala grupa doswiadczonych dentystow oraz producent danego implantu (precyzyjnosc i jakosc materialu). Wazna jest wiedza i doswiadczenie. Dlugoterminowy sukces danego przeszczepu zalezy od stanu zdrowia tkanki miekkiej i twardej wokol implantu.
Dobor pacjenta
W przypadku gdy pacjent ma rozne problemy medyczne, implantow nie powinno sie stosowac. Przewlekle choroby, cukrzyca, osteoporoza, choroby serca i naczyn krwionosnych, reumatyczne zapalenie kosci, anemia, przewlekle uzywanie kortykosterydow, lekow immunosupresyjnych, niesterydowych lekow przeciwzapalnych, antybiotykow, i wiele innych sa przeciwwskazaniem do stosowania implantow, gdyz ryzyko odrzucenia ich przez organizm wzrasta.
Implanty moga byc wszczepiane dopiero po zakonczeniu rozwoju kosci twarzoczaszki, co nastepuje u kobiet okolo 20 roku zycia, u mezczyzn nieco pozniej.
Implant pojedynczy wszczepiany jest wowczas, gdy zeby sasiadujace z przestrzenia po wyrwaniu zeba sa zdrowe, bez ubytkow prochnicowych i bez wypelnien, jak rowniez pacjent nie chce nosic protezy czesciowej (ruchomej), ktora uzupelnialaby brakujacy zab. Przeciwwskazaniem jest niewystarczajaca ilosc kosci wspierajacej implant (mnimalna grubosc kosci musi byc 8 mm), lub jej rozrzedzona slaba struktura, jak rowniez niewystarczajaca ilosc miejsca na korone implantu, przewlekle stany zapalne po stronie wszczepienia.
Metody wszczepiania implantow
Metoda Branemarka liczy sobie juz okolo 30 lat i jest, jak do tej pory, najczesciej stosowana metoda i najbardziej sprawdzona. Podzielona jest ona na dwa etapy. Wymaga ona dwoch bardzo precyzyjnych operacji. Pierwsza faza zalozenia implantu do kosci i nastepujaca po niej faza wygajania sie kosci trwa w szczece 3 miesiace, w zuchwie - 6 miesiecy. W tym czasie implant ma czas na zintegrowanie sie z koscia, gdyz jest calkowicie przykryty przez dziaslo. Drugi etap - to odsloniecie czesci dziaslowej implantu i zaadaptowanie kolnierza od przyszlej czesci protezy lub korony. Trwa on do czasu wygojenia sie tkanek miekkich przy szyjce implantu. Nastepna faza jest juz odtwarzanie czesci koronowej przez prostodonte.
Gdy uzywany jest implant jednoczlonowy, wymaga on tylko jednego operacyjnego wejscia w kosc, ale stabilizacja takiego implantu moze byc gorsza od wprowadzonego pierwsza metoda, gdyz proces integracji z koscia odbywa sie z udzialem tkanki miekkiej dziasla, ktora nie pomaga w jego integracji z koscia.
Przyczyny niepowodzenia
Glowna przyczyna niepowodzenia jest zapalenie tkanek podtrzymujacych implant oraz nadmierne sily wywarzajace (dzialajace nie w dlugiej osi) skierowane na implant. Stwierdzono w badaniach naukowych, ze mikroorganizmy wokol wypadajacych implantow sa takie same jak wokol zebow z parodontoza. Okresowe profesjonalne czyszczenie implantow przeprowadzane co 3 miesiace (profilaktyka) oraz doskonala higiena domowa przeciwdzialaja ich wypadaniu.
W przypadku pojedynczych implantow ich utrzymanie zalezy od ich rozmieszczenia w jamie ustnej. Najlepiej utrzymuja sie implanty zalozone w przedniej czesci zuchwy (100% utrzymania po 2 latach), nastepnie w tylnej czesci zuchwy (92% utrzymania), najgorzej utrzymuja sie implanty w tylnej czesci szczeki (78% utrzymania po 2 latach). W szczece bowiem jest wiecej kosci gabczastej o wiekszym beleczkowaniu niz w bardziej skondensowanej kosci zuchwy.
Uzycie implantow dentystycznych jest duzym osiagnieciem w nowoczesnej stomatologii. Trwaja badania nad dalszym ich doskonaleniem, uzyciem nowych materialow, nowych metod ich wprowadzania. Artykul ma na celu poinformowanie Panstwa o mozliwosciach wspolczesnej implantologi. Jest to zabieg drogi ($1,000-1,500), pracochlonny i nie u wszystkich pacjentow zakonczony powodzeniem. Dlatego doskonala alternatywa dla implantow sa wlasne, zdrowe zeby. Tak malo potrzeba aby je utrzymac przez cale zycie: tylko szczotka i nitka, a unikniemy wielu problemow w przyszlosci.
