Aby zachowac zab w jamie ustnej i nie pozwolic na jego usuniecie potrzebne jest przeleczenie zeba kanalowo (root canal therapy). Prawie wszystkich czytelnikow spotkalo to przynajmniej raz w zyciu. Z Polski przywiezlismy inna wiedze o leczeniu kanalowym. Najczesciej leczenie trwalo kilka wizyt. Zab musial byc "usmiercony" za pomoca specjalnej pasty na pierwszej wizycie. Po 2 tygodniach miazga byla usuwana z kanalow za pomoca miazgociagow, kanaly poszerzano i do kanalow wprowadzano specjalna miekka paste. W wyjatkowych przypadkach wprowadzano do kanalu cement fosforanowy (najczesciej przed zabiegiem obciecia wierzcholka korzenia, ktory jest tak twardy, ze niemozliwe jest ponowne przeleczenie kanalu. Bardziej prawdopodobne jest jego przedziurawienie, gdyz zebina otaczajaca kanal jest bardziej miekka od tego cementu. Po zakonczonym leczeniu kanalowym przychodzila kolej na wypelnienie ubytku. Najczesciej tak mocno uszkodzony zab (z ogromna dziura) byl wypelniany amalgamatem lub kompozytem (biale wypelnienie).
Leczenie kanalowe przeprowadzane w Stanach Zjednoczonych ma troche inny przebieg.
Moze byc wykonane w czasie jednej lub paru wizyt w zaleznosci od stanu zdrowotnego miazgi i tkanek okolowierzcholkowych oraz trudnosci anatomicznych. Czasu leczenia nie mozna przewidziec. Nie uzywa sie w Stanach metody usmiercania miazgi przed rozpoczeciem leczenia.
Pacjent zawsze jest znieczulany miejscowo. Na zab zakladana jest specjalna rozciagliwa guma (rubber dam) w celu odizolowania zeba od srodowiska sliny. Zabiegi w kanale powinny odbywac sie w warunkach sterylnych aby nie wprowadzic do jamy zeba dodatkowej infekcji. Po rutynowym wykonaniu poszerzonego odpowiednio dojscia do jamy zeba usuwana jest miazga najpierw z komory, a potem z kanalow. W zaleznosci od ilosci kanalow leczenie to zabiera wiecej lub mniej czasu i wiecej lub mniej kosztuje. Ustalana jest nastepnie dlugosc kanalow. W tym celu bardzo pomocne sa urzadzenia mierzace dlugosc kanalow i zdjecia rentgenowskie. Urzadzenia mierzace dlugosc kanalow sa bardzo proste w uzyciu i dzialaja na zasadzie przeplywu slabego pradu miedzy dwiema elektrodami. Gdy wierzcholek narzedzia pomiarowego zbliza sie do ciasnego ujscia wierzcholkowego obwod sie zamyka, co sygnalizowane jest za pomoca najczesciej sygnalu dzwiekowego.W czasie leczenia kanalowego wykonuje sie zawsze kilka zdjec rentgenowskich aby upewnic sie o prawidlowym jego przebiegu. Nastepnie kanaly sa odpowiednio poszerzane i ksztaltowane za pomoca narzedzi recznych lub coraz to popularniejszych narzedzi maszynowych (pozwalaja one na szybsza, dokladniejsza prace). Po przemyciu kanalow i ich wysuszeniu wypelnia sie je bardzo szczelnie gutaperka. Wprowadza sie ja do kanalow w rozny sposob w formie bardziej plastycznej - cieplej lub w formie cienkich cwiekow kondensowanych bocznie za pomoca specjalnego upychadla. Po zakonczonym leczeniu kanalowym do najgrubszego kanalu wprowadza sie specjalny cwiek kanalowo - korzeniowy (post&core), ktory pozwala na lepsze utrzymywanie przyszlej korony wykonanej na ten zab. Zawsze po leczeniu kanalowym powinna byc wykonana korona na zeby boczne, ktore sa poddane duzym silom zucia (przedtrzonowe i trzonowe zeby). Zeby przednie z duzymi istniejacymi wypelnieniami, ze zmniejszona iloscia zdrowej tkanki zeba, tez powinne byc przykryte korona, gdyz moga ulec zlamaniu nawet przy "gryzieniu miekkiego chleba". Stan zeba zawsze trzeba oceniac realnie: gdy zab jest slaby, to musi byc wzmocniony by jak najdluzej mogl prawidlowo funkcjonowac.
Nigdy nie mozemy byc pewni jaka bedzie reakcja tkanek po skonczonym leczeniu kanalowym. Najczesciej pacjent nie odczuwa zadnego dyskomfortu po leczeniu. Czasami moze pojawic sie bol, ktory ustepuje po paru dniach, czasami konieczne jest zazywanie antybiotykow wraz ze srodkami przeciwbolowymi, a czasami lekkie dolegliwosci bolowe moga pojawiac sie przy danym zebie przez caly czas po leczeniu. Reakcja organizmu po przeprowadzonym leczeniu moze byc bardzo rozna. Nie mozna jej przewidziec. Kazdy organizm moze zareagowac inaczej. W okolo pol roku po zakonczonym leczeniu kanalowym pacjent powinien zglosic sie na wizyte kontrolna w celu ewaluacji procesu gojenia sie tkanek. W przypadku gdy proces zapalny nie ulegl wygojeniu potrzebny moze byc zabieg chirurgicznego wyciecia wierzcholka korzeni wraz z tkanka zapalna przylegajaca do tego wierzcholka. Czasami jednak gdy stan zapalny nadal sie utrzymuje pomimo przeprowadzonego leczenia, konieczne jest ponowne przeleczenie kanalu. Jest to zabieg bardziej pracochlonny i dlatego bardziej kosztowny niz pierwsze leczenie. Zab po leczeniu kanalowym ma szanse pozostac w jamie ustnej do konca zycia. Zdjecia rentgenowskie wykonywane co pare lat upewniaja dodatkowo czy proces gojenia przebiega prawidlowo.
Koszt leczenia kanalowego zeba waha sie w zaleznosci od ilosci kanalow; dla zebow przednich od $350 do $560 dla zebow trzonowych. Podane ceny stanowia minimalne kwoty wedlug amerykanskich publikacji. W koszt tego leczenia nigdy nie jest wliczona cena wypelnienia lub wkladow. Zawsze trzeba doliczyc dodatkowe sumy za poszczegolne nastepne etapy wypelniania zeba. Koszt moze urosnac do sumy np. $350 za leczenie kanalowe + $150 za wklad koronowo korzeniowy lany metalowy + korona $550, czyli do sumy $1,050 za utrzymanie danego zeba w jamie ustnej.
Czy jest warto leczyc? Alternatywa jest usuniecie zeba za $80, a nastepnie wykonanie mostu w miejsce brakujacego zeba (trzeba wowczas opracowac dwa zeby sasiadujace z miejscem usunietego zeba i zalozyc na nie korony po $550 za kazda korone (ogolna cena bylaby okolo 3 razy $550 czyli $1,650). Mozemy rowniez pomyslec o wlozeniu implantu w miejsce po usunietym zebie za cene okolo $1,000 minimum + korona na dany implant za $550 minimum, czyli okolo $1,550. Mamy wiec wiele mozliwosci do wyboru. Mozemy zostac rownie dobrze i bez zeba. Ale czy jest to najlepsze wyjscie?
