Pazdziernikowy artykul "Monitora" o szpitalu Shriners, wzbudzil niespodziewanie szeroki oddzwiek wsrod Polakow w Chicago, w innych stanach USA, jak rowniez za granica, a szczegolnie w Polsce. Nie wiem w jaki sposob dociera tam Monitor, w kazdym razie zainteresowanie bylo duze. Przypuszczam, ze wiadomosc o bezplatnym leczeniu rozeszla sie za posrednictwem rodakow w Chicago, gdyz otrzymalem szereg listow i e-mail miedzy innymi z Australii, z Anglii i z Kanady, nie liczac Polski. Byly to przewaznie prosby o przyslanie drukow podan o przyjecie dziecka do szpitala, prosby o porady lekarskie (ktorych nie moglem niestety udzielic - jestem inzynierem, a nie lekarzem). Zgodnie z obietnica, korzystajac z udzielenia mi swoich lamow przez Monitor napisalem te oto druga czesc, w ktorej wiecej jest o Shrainers"ach i o ich szpitalach.
Masoni i wolnomularze
Masoni[1], w jezyku staropolskim mularze, istnieli tak dawno jak sztuka budowania. Byli oni grupa zawodowa, trudna do okreslenia w kategoriach wspolczesnych - cos posredniego miedzy rzemieslnikiem, inzynierem i artysta, i jednoczesnie byli grupa, ktora ze wzgledu na swoje wysokie kwalifikacje, ktore starano sie utrzymywac, w tajemnicy tworzyla tajne zwiazki, czyli bractwa albo klany. Wszystko co zostalo zbudowane na swiecie, greckie swiatynie, piramidy, meczet w Istambule, francuskie palace nad Loara czy wspaniale katedry w Europie jest dzielem ich rak i umyslow. Nieslusznie sie uwaza, ze piramidy zostaly zbudowane przez dziesiatki tysiecy fellahow[2], oprocz nich musialo tam pracowac tysiace mularzy. Grupy mularzy osiedlaly sie na czas trwania budowy w miejscu, gdzie ona powstawala. Trwalo to nieraz wiele lat, a niejednokrotnie cale zycie. Mularstwo bylo "wolnym" zawodem. Nie udalo sie ani cesarzom starozytnym, ani panom feudalnym "zniewolic" ich. Pracowali zawsze na zasadzie wolnej umowy o dzielo. Miejsca zamieszkania mularzy nazywano lozami ("loge" [loz] - po francusku, lub "lodge" [lodz] - po angielsku). Slowo to przeszlo do jezyka polskiego w okresleniach "loza wolnomularska" i "loza masonska", chociaz "loza" znaczy w polskim co innego i kojarzy sie wylacznie z uprzywilejowanym, najdrozszym miejscem w teatrze, i nigdy nie oznaczala chaty, schroniska czy szalasu, jak to ma miejsce we francuskim i angielskim.
Wiek XVIII zapoczatkowal rewolucje technologiczna w budownictwie. Rozpoczal sie wiek stali i zelbetu. Zawod i wreszcie sam byt mularzy ulegl zagrozeniu. Na ich miejsce przyszly dzwigi, buldozery i murarze, tynkarze, kamieniarze, malarze i tlumy robotnikow budowlanych, ktorych jedyna kwalifikacja byla sila miesni. Wtedy wlasnie zawiazaly sie w Europie zwiazki czy jak kto woli "bractwa" wolnomularskie (franc- maçons[3] - po francusku, i freemasons[4] - po angielsku). Stawialy one sobie za cel, oprocz zawodowego, spoleczne i moralne doskonalenie czlowieka, pomoc wzajemna na zasadach "braterskich" i ochrone interesow przed naciskiem konkurencji nowych technologii. Bractwa te, niestety, nie uchronily od upadku mularzy. Pozostaly z nich tylko niedobitki, jak ciesle goralscy stawiajacy piekne chalupy i kaplice, czy budowniczowie katedry Sagrada Familia w Barcelonie.
Ale zwiazki przetrwaly i rozkwitly. Jest cos przyciagajacego w tym "braterstwie" mezczyzn. Masoneria zrzesza dzisiaj miliony ludzi, glownie w Europie i Ameryce Polnocnej. Nie jest to juz zwiazek wolnych mularzy, lecz skupia wszelkie zawody. Nie jest organizacja religijna. Wiekszosc grup masonskich wymaga jedynie aby wierzyc w jednego Boga, wszystko jedno czy to bedzie Bog Chrzescijan, Allah czy Jehowa. Wynika to z zasady, ze bez Boga nie istnieje prawosc, moralnosc ani braterstwo. Masoni nie dali sie sfeminizowac. Pomimo, ze powstaly organizacje "zon masonow", lub inne stowarzyszenia towarzyszace, kobieta nie moze zostac masonem (jest to chyba juz ostatnia reduta mezczyzn poza klerem katolickim i pubami angielskimi). Masonem moze zostac kazdy uczciwy mezczyzna prawego charakteru. Loze masonskie nie werbuja czlonkow, ani nie zabiegaja o nich. Kazdy kto odczuwa chec przystapienia do bractwa musi sam, z wlasnej woli, znalezc droge poprzez ludzi, ktorzy sa w tym zwiazku.
Shriners lub Shrine Masons[5]
Shrinersi (Shriners), nazywani rowniez Masonami Swiatyni (Shrine Masons) sa to czlonkowie bractwa, ktorego pelna nazwa brzmi: Ancient Arabic Order of the Nobels of the Mystic Shrine (for North America), w skrocie (A.A.O.N.M.S.), co mozna przetlumaczyc: "Starozytny Arabski Zakon Szlachecki Mistycznej Swiatyni (dla Obszaru Ameryki Polnocnej)". Poza tajemniczoscia nazwa ta niewiele w sobie kryje. Zwiazek nie jest az tak starozytny (powstal w roku 1872); z arabskiego ma tylko wspolne powitanie: "es-salam-alejkum", przybranie glowy w ksztalcie fezu marokanskiego, nazwy "swiatyn" i pewne symbole w herbie; nie jest zakonem; nie zrzesza "szlachetnie urodzonych"; "mistyczna swiatynia" oznacza po prostu nie rzeczywiste, lecz mistyczne miejsce swiete. "Arabskosc" bractwa wziela sie z checi nadania mu "egzotycznej" oprawy. Akurat zdarzylo sie, ze jeden z zalozycieli, aktor William (Bill) J. Florence byl w tym czasie w Europie i podczas przyjecia w Ambasadzie Marokanskiej zapoznal sie z arabskimi akcesoriami, ktore przeniosl do Bractwa Shriners. Drugim zalozycielem Shriners byl Doktor Walter M. Fleming, bardzo uznany lekarz w Nowym Jorku. Przypuszcza sie, ze nazwa ta - dosc skomplikowana - wymyslona zostala tak aby z jej pierwszych liter dalo sie utworzyc slowo "A MASON". W skrocie stowarzyszenie nazywa sie Shrine. Bractwo zorganizowane jest w oddzialach czyli "swiatyniach" (Temples)[6] na przyklad oddzial chicagowski nazywa sie Medinah7 Temple, a nowojorski Mekka[8] Temple.
Aktualnie bractwo liczy okolo 600,000 czlonkow w Ameryce Polnocnej, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Meksyku i Republice Panamskiej. Zalozone zostalo w Nowym Jorku w 1872 roku. Aby zostac Szrajnersem trzeba byc masonem, i to masonem wysokiej rangi, a mianowicie trzeba miec 32 stopien w Obrzadku Szkockim (Scottish Order) lub stopien Templariusza w Obrzadku York[9] (Knight of Templar Degree). Czterech prezydentow bylo czlonkami Shrine Masons: Warren G. Harding (1921-23), Franklin D. Roosevelt (1933-45), Harry S. Truman (1945-1953), Gerald R. Ford (1974-77), poza tym premier Kanady, prezydent Meksyku, krol Hawajow i wielu wybitnych mezow stanu, ale bractwo zrzesza czlonkow ze wszystkich grup spolecznych, takich jak kierowcy ciezarowek, dentysci, kontraktorzy, gwiazdy filmowe, generalowie, prosci zolnierze, ksieza, chlopi i ksiegowi.
Shrine jest najbardziej znane z zewnatrz przez swoje barwne parady publiczne (na przyklad mozna ich zobaczyc co roku w Park Ridge, na paradzie z okazji 4-lipca i z bordowego fezu na glowie. Ale bractwo to wslawilo sie najbardziej swoja filantropia. Od poczatku Szrajnersi prowadzili dzialalnosc charytatywna. Z bardziej znanych akcji mozna wymienic pomoc ofiarom epidemii zoltej febry w Jacksonville na Florydzie w roku 1888, pomoc ofiarom powodzi w Johnstown (miasteczko na wschod od Pittsburga, w Pensylwanii), pomoc ofiarom trzesienia ziemi w San Francisco, w Kalifornii, w roku 1906, czy wyslanie olbrzymiej wowczas sumy 10,000 dolarow na pomoc ofiarom wojny w Europie (czesc z tego trafila rowniez do Polski).
Szpitale Shriners
W roku 1920 podjeto decyzje o budowie szpitala dla dzieci. Opodatkowano na ten wszystkich czlonkow suma 2 dolarow rocznie. W 1922 roku otwarto szpital w Shreveport w stanie Luiziana. Ze wzgledu na to, ze w tym czasie Heine-Medina (poliomyelitis, polio) byla najbardziej dokuczliwa, przynoszaca kalectwo tysiacom dzieci choroba, jako ze nie byla znana jeszcze szczepionka przeciwko niej, utworzono szpital dla dzieci kalekich, szpital ortopedyczny. Dzisiaj istnieja juz 22 szpitale, 18 z nich specjalizuje sie w ortopedii, (przy czym 3 z nich zajmuja sie rowniez rehabilitacja po urazach - Chicago, Filadelfia i Sacramento), a 4 w oparzeniach. Szpitale te znajduja sie w nastepujacych miejscowosciach:
Szpitale ortopedyczne: Chicago, Illinois; Erie, Pennsylvania; Honolulu, Hawaii; Houston, Texas; Lexington, Kentucky; Los Angeles, California; Mexico City, Meksyk; Montreal, Kanada; Philadelphia, Pennsylvania; Portland, Oregon; St. Louis. Missouri; Salt Lake City, Utah; Shreveport, Luisiana; Spokane, Washington; Springfield, Massachusetts; Tampa, Florida; (szpital Twin Cities) Minneaapolis, Minnesota;
Szpitale leczace oparzenia: Boston, Massachusetts; Cincinnati, Ohio; Galveston, Texas;
Szpital ortopedyczny leczacy rowniez oparzenia: Sacramento, California (* - gwiazdka oznaczono szpitale wyspecjalizowane dodatkowo w urazach kregoslupa).
Glowne biuro Shriners
Shrine Headquarters
2900 Rocky Poin Dr.
Tampa, FL 33607-1435
Tel: (813) 281-0300
Po wiecej informacji mozna dzwonic bezplatnie w U.S.A.: 1-800-237-5055 a w Kanadzie: 1-800-361-7256. Poza tym mozna dowiedziec sie wszystkiego na internecie: http://www.shrinershq.org
Leczenie w Szpitalach Shriners jest calkowicie bezplatne.
Nie sa wymagane zadne oplaty od pacjentow, rodzicow, opiekunow ani od osob trzecich lub instytucji rzadowych ani prywatnych z firmami ubezpieczeniowymi wlacznie (musze tu sprostowac informacje, ktora blednie podalem w pazdziernikowym artykule. Napisalem mianowicie, ze przyjmuje sie oplaty w ramach ubezpieczen zdrowotnych. Otoz nie przyjmuje sie. Szpitale nie otrzymuja takze zadnych dotacji od rzadu Stanow Zjednoczonych ani od rzadow innych krajow.
Bractwo Shriners i szpitale Shriners sa oddzielnymi instytucjami i maja rozna osobowosc prawna. Fundusze sa rowniez rozdzielone. Kazdy ze Szrajnersow placi corocznie 5 dolarow z przeznaczeniem na szpitale, poza tym kazde dziecko sponsorowane jest przez ktoregos z czlonkow bractwa, a wielu z nich swiadczy ochotniczo pomoc w zakresie transportu chorych dzieci. Od roku 1922 wydano 4,6 miliarda (biliona) dolarow na budowe i utrzymanie szpitali, w roku 1998 - 390 milionow dolarow, wliczajac 21 milionow na prace naukowo-badawcze i 67 milionow na budowe, co stanowi lacznie prawie pol miliarda.
Skad sie te pieniadze biora? Ze skladek czlonkowskich wplywa tylko tylko okolo 2 milionow, reszta jest glownie finansowania dochodami z fundacji (Shriners Hospital for Children Endowment Fund)10, ktorej wartosc przekroczyla juz 6 miliardow dolarow i stale rosnie. Na fundacje skladaja sie dotacje osob prywatnych, zarowno shrajnersow jak i nie, jak i specjalne umowy, jak na przyklad (pooled income)11, wplaty ze zwrotem odsetek, nieruchomosci, ubezpieczenie na zycie ze wskazaniem Endowment fund jako beneficjenta, trust agreements12, wreszcie wszelkiego rodzaju zapisy testamentowe, jako ze znajduja sie ciagle ludzie, ktorzy wola zapisac majatek na leczenie ubogich dzieci, niz na przyklad na utrzymanie cmentarza dla kotow. Wszystkie wplaty przeznaczane sa na powiekszenie funduszu fundacji (chyba, ze donator zarzadzi inaczej), a wydatki na utrzymanie pokrywane sa z zyskow od zainwestowanego kapitalu.
Szpitale dla dzieci Shriners prowadza medyczne badania naukowe od poczatku swojego istnienia, jednak dopiero od lat 60-tych przeznacza sie na nie znaczne fundusze, dzieki czemu nabraly one rozmachu. Od tego czasu Szpitale Shriners, znalazly sie w awangardzie badan nad zagadnieniami zwiazanymi z ortopedia dziecieca i oparzeniami, dokonujac postepu o swiatowym znaczeniu w wielu dziedzinach.
Do najczesciej leczonych przez Szpitale Shriners chorob z zakresu ortopedii dzieciecej naleza:
- skrzywienie boczne kregoslupa (scolioza),
- nieprawidlowy wzrost kosci (osteogeneza),
- problemy zwiazane z deformacja konczyn gornych,
- wady i problemy wzrostu konczyn dolnych,
- paraliz nog zwiazany z wadliwym wrodzonym rozwojem rdzenia kregowego (na przyklad rozszczep tylny kregoslupa, anomalie rozwojowe rdzenia (mielodysplazja) i inne),
- problemy ortopedyczne wynikle z zaburzen nerwowo-miesniowych,
- problemy rozwojowe bioder,
- krzywica,
- ortopedyczne problemy porazenie mozgowego.
Do Szpitali Shriners moze byc przyjete kazde dziecko ponizej 18 lat, o ile wedlug opinii Kierownika Zespolu Lekarskiego w Szpitalu mozna dziecku pomoc.
Szpitale sa otwarte dla wszystkich, bez wzgledu na plec, rase, kolor skory, narodowosc, religie czy tez ewentualne znajomosci czy powiazania ze Shrinersem. Powtorze tu, ze nigdy nie ma zadnych oplat za leczenie lub pobyt w szpitalu, ani za druki podan o przyjecie. W sprawie przyjecia najlepiej najpierw napisac (lub zadzwonic o ile zna sie angielski) z prosba o przyslanie drukow podan, a nastepnie przeslac wypelnione podania do wybranego szpitala. Szpitale ortopedyczne nie dzialaja na zasadzie gwaltownych przypadkow, w odroznieniu od szpitali leczacych oparzenia. Przy oparzeniach, czym predzej pacjent zostanie dostarczony do szpitala, tym wieksza ma szanse na wyleczenie. W naglym wypadku, lekarz powinien natychmiast skontaktowac sie z Kierownikiem Zespolu Lekarskiego (Chief of Staff) najblizszego z 4 szpitali oparzeniowych (Boston, Mass. Cincinnati, Ohio; Galveston, Texas; i Sacramento, Calif.).
Szpital chicagowski
Zajmuje sie on leczeniem, w pelnym zakresie, schorzen ortopedycznych wraz z urazami kregoslupa, chirurgia plastyczna, chirurgia rekonstrukcyjna i szczekowo-twarzowa, u dzieci do 18 lat. Problemy ortopedyczne, obejmuja szeroka dziedzine zlaman, zwichniec, chorob stawow wszelkiego typu, schorzen kregoslupa, wad wrodzonych ukladu kostnego oraz wielu innych stanow, wchodzace w zakres chirurgii korygujacej znieksztalcenia i przywracajacej funkcje, w przypadku zmian w ukladzie kostnym, wiezadlach, stawach, miesniach czy sciegnach. Podaje tutaj zakres leczonych chorob i dolegliwosci aby dac Panstwu poglad na to czym sie szpital zajmuje. Powtarzam jeszcze raz, ze nie jestem lekarzem i nie jestem przygotowany do dyskutowania lub udzielania porad z zakresu medycyny, i prosze zwracac sie po porady i opinie do specjalistow w tej dziedzinie.
Szpital chicagowski specjalizuje sie szczegolnie w nastepujacych dziedzinach:
- deformacje kregoslupa, lacznie z urazami rdzenia kregowego,
- rozszczepy twarzy (zajecza warga) i deformacje podniebienia,
- deformacje ortognatyczne (nieprawidlowe polozenie szczek wobec siebie),
- problemy ortopedyczne zwiazane z porazeniem mozgowym,
- nabyte i wrodzone deformacje stopy (clubfoot),
- problemy zwiazane ze wzrostem tkanki kostnej (osteogeneza),
Jak i inne Szpitale Shriners zapewnia on wielodyscyplinarne, kompleksowe leczenie. Zespol lekarski obejmuje ortopedow, pediatrow, chirurgow plastycznych, specjalistow rekonstrukcji i szczekowo-twarzowych, psychologow, genetykow, neurologow, urologow, reumatologow i innych specjalistow. Wspolpracuje na co dzien w dziedzinie terapii i badan naukowych z nastepujacymi instytucjami:
- Rush Medical College (Akademia Medyczna Rush),
- University of Illinois College of Medicyne (akademia medyczna Uniwersytetu Illinois),
- Northwestern University Medical School (akademia medyczna Uniwersytetu Northwestern),
- Loyola University Medical center (akademia medyczna Uniwersytetu Loyola),
- Illinois Masonic Medical Center (akademia medyczna Illinois Masonic Medical Center).
Starania o przyjecie nalezy rozpoczac od poproszenie szpitala o przyslanie drukow, ktore sa bezplatne. Szpital jest juz w posiadaniu drukow dwujezycznych polsko - angielskich. O druki mozna poprosic telefonicznie, ale lepiej napisac krotki list, ktorego wzor podaje:
Shriners Hospital for Children at Chicago
2211 N. Oak Park Ave.
CHICAGO, IL 60707-3392Please send me a set of admission forms IN POLISH. {jesli Panstwo nie chca formularzy po Polsku to prosze opuscic "IN POLISH"}.
Anna Kowalska
Ul. Koziolka Matolka 12/3
02-145 SKIERNIEWICE POLAND{albo jezeli z Chicago}:
Anna Kowalska
1234 N. Jackowo Ave., Apt. 2S
CHICAGO, IL 60600Data, podpis
{najlepiej czytelnie imie i nazwisko}
Wypelnic nalezy wszystkie strony podania. Moze byc po polsku. Dobrze jezeli chorobe opisze lekarz, ale nie jest to konieczne. Zwroce Panstwu uwage, ze dzieci nie musza miec rodzicow, moga pochodzic z sierocincow, domow dziecka itp. Jedna ze stron podania, "(1) ZOBOWIAZANIE OSOBY ZAMIESZKALEJ W CHICAGO" musi byc wypelniona TUTAJ, w Chicago, a reszta w Polsce, o ile dziecko jest z Polski. Osoba wypelniajaca zobowiazanie moze przebywac w USA nielegalnie, nic jej z tego tytulu nie grozi i nikogo ze szpitala nie interesuje czy ktos ma zielona karte czy nie. Wypelnione podania nalezy wyslac do szpitala, ale lepiej zrobic to za posrednictwem kogos kto tu mieszka, i kto dolaczy te jedna strone zawierajaca "zobowiazanie". Mozna tez zawiezc podania do szpitala i zostawic tam w recepcji (czynna cala dobe). Do podania mozna dolaczyc prosbe aby korespondencje kierowali na adres kogos w Chicago. W tym celu nalezy dolaczyc do podan kartke papieru z nastepujacymi slowami:
Please mail all correspondence to my contact in Chicago:
Jan Kowalski
4545 S. Polakowo St.
ELMWOOD PARK, IL 60700
Adres szpitala:
Shriners Hospital for Children at Chicago
2211 N. Oak Park Ave.
CHICAGO, IL 60707-3392
Telefon: (773) 622-5400
Lekarze moga sie kontaktowac (po angielsku) we wszystkich sprawach medycznych z Kierownikiem Zespolu Lekarskiego: John P. Lubicky, MD, Chief of Staff.
Przypisy:
1 Z francuskiego maçon [masa] = mularz, murarz.
2 Fellah [felah] = chlop egipski, ktory nie mial co robic w okresach wylewow Nilu i byl zatrudniany w tym czasie do robot publicznych, miedzy innymi do budowy piramid.
3 franc-maçon [frank-masa] = wolny mularz, czlonek masonerii (bractwa wolnomularzy).
4 free masons [frij-mejsnz] = wolni mularze, czlonkowie masonerii (bractwa wolnomularzy).
5 Shriners - [szrajnyz], Shrine Masons [szrajn-mejsnz] = Masoni Swiatyni - czlonkowie bractwa (stowarzyszenia) "szrajnersow"; Shrine [szrajn] = swiatynia, relikwiarz, grob swietego, miejsce czci religijnej - uzywane tutaj zamiast "siedziba".
6 Temple [templ] = swiatynia.
7 Medinah - Medina - muzulmanskie swiete miasto na terenie Arabii Saudyjskiej do ktorego Mahomet schronil sie uciekajac z Mekki.
8 Mekka - muzulmanskie swiete miasto na terenie Arabii Saudyjskiej, miejsce urodzenia Mahometa.
9 Stare Celtyckie miasto w polnocnej Anglii - nie mylic z Nowym Jorkiem w USA.
10 Endowment fund [endaument-fand] = fundusz darowizny, fundacja.
11 Wplaty na fundacje od ktorych wplacajacy uzyskuje dozywotnio kwartalne odsetki (nalezy wplacic conajmniej 5,000 dolarow).
12 Umowa polegajaca na zapisaniu majatku w zamian za miesieczne dozywotnie wyplaty.