Zakup bonow, not i wszelkich obligacji rzadowych jest absolutnie bezpieczny, jezeli korzystamy z posrednictwa solidnego maklera czy rzadowego programu Treasury Direct. Nasze pieniadze sa gwarantowane przez autorytet najwiekszego mocarstwa na swiecie, jakim sa Stany Zjednoczone. Oczywiscie, wartosc obligacji moze spasc, jezeli wzrosnie stopa procentowa i poniesiemy strate, sprzedajac papier przed terminem. Ale to jest inna sprawa, wyjasniona szczegolowo w ksiazce pt. "Jak inwestowac w fundusze powiernicze". W tym artykule skoncentrujmy sie na oszustwach, dotyczacych rzadowych papierow.
Public Debt Forms
Falszerze posluguja sie czasami pewnymi formularzami, by uwiarygodnic swoje oferty. Uzywane sa powszechnie dwa druki:
1. PD F 1832 - Special Form of Assignment for U.S. Registered Definitive Securities - jest uzywany tylko przez Biuro Public Debt i Banki Rezerw Federalnych w ograniczonych przypadkach, aby skorygowac tytul wlasnosci papierow wartosciowych, bedacych w posiadaniu Banku Federalnego.
2. PD F 1071 - Certificate of Ownership of United States Bearer Securities - uzywa sie, zeby uwiarygodnic tytul wlasnosci okaziciela papierow, ktore sa okazywane do wykupu po okresie ich waznosci.
We wszystkich przypadkach formularz nie jest wazny, dopoki nie towarzyszy mu zarejestrowany papier wartosciowy.
Co robia oszusci
Falszerze uzywaja wymienionych wyzej formularzy jako dowodu, ze posiadaja skarbowe wierzytelnosci i sugeruja, ze moga przeniesc na ofiare tytul wlasnosci papieru wyszczegolnionego na formularzu.
Warto pamietac, ze druki te nie maja nic wspolnego z papierami wartosciowymi, dopoki papiery wartosciowe im fizycznie nie towarzysza; w przeciwnym razie sa bezwartosciowe.
Jezeli ofiara chce zobaczyc oryginaly papierow wartosciowych, oszusci stosuja nastepujace usprawiedliwienia:
• papiery sa zamrozone w banku;
• bogaty filantrop chce przeznaczyc je na cele humanitarne w krajach Trzeciego Swiata i chce pozostac anonimowy;
• prawa dyskrecji bankowej w kraju, gdzie papiery sa przechowywane, zabraniaja takiej weryfikacji.
Wiele prob falszerstw pochodzilo z Wielkiej Brytanii, Grecji i Poludniowej Afryki.
Wielu falszerzy uzywa waznego numeru CUSIP na papierze wartosciowym, tak ze kupujacy moze otrzymac informacje o cenie i potwierdzenie, ze Skarb rzeczywiscie wypuscil taki pakiet papierow. CUSIP (Committee on Uniform Securities Identification Procedures) identyfikuje serie wypuszczonych papierow, ale nie poszczegolne emisje.
Przykladami firm, ktore oferowaly nie istniejace papiery wartosciowe, albo takie, ktorych nie posiadaly, sa Red Dragons i GLP International Ltd. Ich zarzad jest obecnie w wiezieniu federalnym. W Teksasie toczy sie sledztwo przeciwko W. Fourie, Jose Uzal, Lydii Kennedy i Christianowi Ryan, ktorzy rzekomo posiadali papiery wartosciowe z numerem CUSIP 912810BU1, otrzymane od masy spadkowej niejakiego Davida Greena. On sam, wraz z Ronaldem George Maminem, roscil sobie prawo do posiadania papierow wartosciowych, ktore nie istnialy lub do ktorych nie mial tytulow wlasnosci az do smierci w 1993 roku. Wszystkie z tych fikcyjnych papierow maja seryjny numer nie przypisany zadnemu numerowi CUSIP.
Podrobione papiery
Bank Rezerw Federalnych podaje, ze sa w obiegu nastepujace podrobione papiery skarbowe: Limited Edition Treasuries; US Treasury Bills - One Year "Fresh - Cut"; US Dollar Bonds; De - facto Treasury Securities. Skarb Panstwa nigdy nie wypuscil akcji o takich nazwach.
Papiery rzekomo gwarantowane przez rzad
Wiele papierow wartosciowych zostalo wypuszczonych przez prywatne korporacje, zarzady szkol i rzady zagraniczne. Falszerze twierdza, ze uzyskaly one pelne poparcie rzadu USA i zostana zaplacone. Wsrod nich wymienia sie: Noonday Mining Company Bonds; Chicago, Saginaw Bonds oraz Philipipine Victory Notes. Niestety tak nie jest.
Jako ilustracje podajemy tylko jeden przyklad. Twierdzi sie, ze akcje Chicago, Saginaw and Canada Railroad Company Bonds beda zaplacone przez Skarb w zlocie. Nie byly gwarantowane przez rzad USA. Ich historia siega 1873 roku, kiedy spolka dla sfinansowania budowy kolei wypuscila 5,500 trzydziestoletnich akcji placac 7% podatku. W 1876 roku firma zbankrutowala i jej akcje, $1,000 kazda, zostaly zamkniete w procesie bankructwa. Po tym wydarzeniu byly przechowywane w archiwum sadu. Muzeum w Grand Rapids w stanie Michigan wystawilo je do sprzedazy po $11.95 jako pamiatki po budowie kolei. Maja wiec jedynie wartosc kolekcjonerska.
Obligacje z zabezpieczeniem w zlocie
Wszystkie obligacje, ktore mialy byc zwrocone w zlocie zostaly wydane przez spolki lub przez urzedy stanowe. Zadne z nich nie zostaly wypuszczone przez rzad USA. Maja jedynie wartosc kolekcjonerska. Obecnie kilka spolek akcyjnych oferuje takie obligacje po $40,000. Aby zasiegnac informacji w tej sprawie, nalezy skontaktowac sie z Securities and Exchange Commission, Central Regional Office, 1801 California Street, Suita 4800, Denver Colorado 80202-2648, tel. 303/844-1000. Ostatnio biuro to wstrzymuje oferte tych obligacji, proponowana przez spolke z Kalifornii.
Limited Edition Treasury Securities
Na rynku pojawily sie fikcjne obligacje o nazwie Limited Edition. Zlecono SEC zbadanie sprawy i zawiadomienie zagranicznych odpowiednikow do spraw regulacyjnych. Skontaktowano sie z NASD, NYSE i regulacyjnymi agencjami instytucji finansowych, zeby zwrocic uwage ich reprezentantow. Zawiadomiono Secret Service i FINCEN. W odpowiedzi agencje regulacyjne wyslaly noty ostrzegajace do swoich czlonkow i instytucji.
US Dollar Bonds
Nazwy akcji US Dollar Bonds wiaza sie z Dalekim Wschodem. Wedlug pierwotnej wersji przypuszcza sie, ze zostaly wydane w latach 30. lub wczesnych 40. przez CIA, zeby pomoc Chiang-kai-Chekowi zwalczyc komunistow. Zostaly "pogrzebane" przez jego generalow, ale ostatnio znowu wyplynely. Teraz sa czesto oferowane ludziom za czesc ich pierwotnej ceny. Na awersie wiekszosci tych falszywych akcji widnieje napis The Finance Ministry of the United States i Washington Bank of America. Takie instytucje nie istnieja w Stanach. Sa znaczne roznice w wygladzie tych akcji a rzeczywistych papierow wartosciowych w USA. Aresztowano i skazano kilka osob w Wielkiej Brytanii zwiazanych z tymi obligacjami. Firmy prawnicze Zachodniego Wybrzeza sprawdzaja te obligacje na zlecenie swoich klientow, mieszkajacych w Chinach, Singapurze i Tajwanie.
Noty Filipinskie
Philippine Treasury Certificates, Victory Series 66, znane jako Philippine Victory Notes byly wypuszczone w roku 1944 przez rzad Filipin. Obowiazywaly tylko na terytorium Filipin i byly obligacjami Skarbu Filipin. Banknot 500-pesetowy tych obligacji zostal zdemonetyzowany 31 grudnia 1957 roku i wylaczony z obiegu. Inne nominaly mogly byc wymieniane do 30 lipca 1967 roku. Jesli sa obecnie oferowane do sprzedazy, to jest to jawne falszerstwo.
Jak uchronic sie przed oszustwami inwestycyjnymi
Bank Rezerw Federalnych w swoich publikacjach przestrzega przed oszustwami, dotyczacymi skarbowych papierow. Ma dla inwestorow nastepujace sugestie:
• Jesli oferta wyglada za dobrze, zeby byc prawdziwa, prawdopodobnie nie jest.
• Nie wierz w oferty wynajecia (rent) ani leasingu papierow skarbowych. Badz szczegolnie podejrzliwy wzgledem papierow o numerze CUSIP 912810BU1.
• Zadaj samych papierow wartosciowych lub niezbitego dowodu na ich posiadanie. Jego brak swiadczy o braku autentyzmu. Jesli papier jest w formie zaksiegowanej, zadaj zaswiadczenia z instytucji finansowej.
• Sprawdz, czy firma, ktora posiada papiery, jest autentyczna i ile lat jest w biznesie.
• Pytaj, czy osoba sprzedajaca Ci papiery, jest zarejestrowana w SEC i w stanie Twego zamieszkania.
• Nie wstydz sie, ze byles ofiara oszustwa; nie jestes odosobniony. Dochodz swoich praw w miare wczesnie, bedziesz mial szanse na zwrot pieniedzy i uchronisz innych od utraty pieniedzy oraz pomozesz agencjom stojacym na strazy prawa wykrywac falszerstwa.
Pytania, dotyczace falszerstw skarbowych papierow wartosciowych, mozna kierowac do Bureau of Public Debt. Osoba odpowiedzialna jest Jim Kramer-Wilt, te1. 304/4805190, adres e-mail - jkramerw@bpd.treas.gov.
Sugestia "Poradnika"
Kazda osoba, ktora chce zakupic jakikolwiek papier wartosciowy: obligacje, akcje, REIT, opcje itp., potrzebuje konta u godnego zaufania maklera. I nie powinien nim byc ktos, kto zadzwoni wieczorem do domu, obiecujac szybkie wzbogacenie. Renomowanych domow maklerskich nie brakuje. Jak wybrac najlepszego dyskontowego maklera radzilismy w numerze 208. Poradnika. Czytelnikom nie majacym dostepu do Internetu przypomnimy, ze nie dzialaja oni tylko na sieci, lecz takze w sposob tradycyjny. Robiac biznes z tymi renomowanymi firmami, nie bedziemy sie musieli niczego obawiac (co nie znaczy, ze nie stracimy pieniedzy, gdy wartosc naszej lokaty spadnie, ale by tego uniknac musimy nauczyc sie podstaw finansow).
Z cala pewnoscia nie powinnismy dobijac biznesu z osobami prywatnymi. Inwestowanie - to nie cichociemny interes prowadzony skrycie z facetami, ktorzy obiecuja gory zlota. To legalna dzialalnosc dostepna dla kazdego, kto chce zadac sobie trud nauczenia sie podstaw.
Artykul przedrukowano za zgoda Polskiego Poradnika "Sukces"
255 Park Lane; Douglaston, NY 11363; Tel. (718) 224-3492