W poprzednima artykule zajalem sie rodzajami urzadzen sluzacych do zabezpieczania danych; obecnie sprobujmy przeanalizowac metody, organizacje i oprogramowanie komputerowej archiwizacji materialow.
Metodyka backupu
Bardzo wazne jest odpowiednie zaplanowanie procedury zabezpieczenia danych. Obejmuje ona nastepujace elementy: rotacje tasm, miejsce ich przechowywania, wyznaczenie osob odpowiedzialnych za zmienianie tasm, ponadto schemat co i kiedy ma byc zabezpieczane. Operacja zabezpieczania danych jest czasochlonna i znacznie obciaza system, wiec w wiekszosci wypadkow administratorzy sieci ustawiaja czas, w ktorym ma sie wykonac kopia bezpieczenstwa na godziny nocne, kiedy nie ma nikogo w biurze. Rozrozniamy trzy rozne metody zapisu:
1. Backup calosciowy (full backup) - wszystko co jest na dysku jest przegrywane na tasme;
2. Backup przyrostowy (incremental backup) - obejmuje wszystkie pliki zmienione od ostatniego backupu przyrostowego lub pelnego;
3. Backup roznicowy - (differential backup) - wszystkie pliki, ktore ulegly zmianie od ostatniego pelnego backupu.
Dla wyjasnienia podaje znaczenie kiku pojec dotyczacych zabezpieczenia danych:
· erase tape - oznacza wymazanie czolowki tasmy (wszystkie dane, ktore byly na tasmie za zmazane),
· format tape - przeformatowanie calej tasmy (wszystkie dane, ktore byly na tasmie sa bezpowrotnie zmazane; podczas formatowania sprawdzany jest stan powierzchni nosnika magnetycznego),
· backup verification - procedura sprawdzajaca zgodnosc danych na tasmie z danymi na dysku.
Metody rotacji tasm
Trzy tasmy - jezeli nie mamy zbyt duzych zmian danych mozemy zastosowac metode rotacji trzech tasm. Oto przyklad: wykonujemy calosciowy backup w poniedzialek na tasmie numer 1. Nastepnie od wtorku do piatku - przyrostowy backup na tasmie numer 2. W nastepny poniedzialek wykonujemy pelny backup na tasmie numer 3, a tasme numer 1 odkladamy do szafy.
Szesc tasm - przydatna zwlaszcza w sytuacji, w ktorej nasze dane zmieniaja sie znacznie z dnia na dzien. Piec tasm oznaczamy dniami tygodnia (poniedzialek, wtorek, ...piatek), a szosta tasme nazywamy "kopia bezpieczenstwa". W poniedzialek wykonujemy pelny backup, od wtorku do piatku przyrostowy (oczywiscie na odpowiednich tasmach), a na koniec tygodnia wykonujemy pelny backup na tasmie oznaczonej "kopia bezpieczenstwa).
Dziesiec tasm - metode ta stosujemy jezeli chcemy przechowywac dane sprzed kilku tygodni. Jest ona taka sama jak w wypadku "szesciu tasm" z tym, ze mamy piec tasm oznaczanych jako "kopie bezpieczenstwa 1" itd. i je odkladamy co tydzien w bezpieczne miejsce.
Oprogramowanie
Wiekszosc producentow urzadzen archiwizacyjnych zalacza oprogramowanie jako czesc pakietu. Czy jest ono jednak wystarczajace? W wypadku wolnostojacych komputerow - zwykle tak, natomiast kiedy mamy do czynienia z sieciami, bardzo czesto musimy dodatkowo zaopatrzyc sie w specjalistyczne programy. Na rynku profesjonalnego oprogramowania obslugujacego napedy tasmowe dominuja obecnie dwa programy. Sa to: Arcserver produkowany przez firme Computer Associate (dawniej Chayeene) oraz Backup Exec produkowany przez firme Seagate. Arcserver otrzymal chyba najwiecej nagrod wsrod oprogramowania obslugujacego napedy tasmowe. Przyjrzyjmy sie blizej na jego przykladzie jakie sa glowne funkcje dobrego programu do archiwizacji danych.
1. Sterowniki do praktycznie wszystkich obecnie produkowanych napedow tasmowych. Ciekawym rozwiazaniem jest fakt, iz Arcserver nie bazuje na systemowych sterownikach (np. w Windows NT) oferowanych przez producentow systemu operacyjnego lecz przygotowuje je sam (oczywiscie w scislej wspolpracy z producentem odpowiedniego napedu). Dlatego przed zakupem tego oprogramowania nalezy sprawdzic czy na pewno posiadany przez nas naped bedzie poprawnie obslugiwany przez to oprogramowanie. Informacje te znajdziemy na stronie internetowej pod adresem www.cheyenne.com. Dzieki temu rozwiazaniu producent uzyskal lepsze dopasowanie i stabilnosc pracy oprogramowania.
2. Intuicyjnie przygotowane menu juz od momentu instalacji. Wszystkie funkcje sa w miejscach, w ktorych sie ich spodziewamy. Bardzo dobrze przygotowany system pomocy.
3. Wlasna baza wszystkich sesji backup. Dzieki temu jestesmy w stanie bardzo szybko odszukac pojedynczy zbior na dowolnej tasmie.
4. Zabezpieczenia antywirusowe wbudowane w oprogramowanie.
5. "disaster recovery" - czyli funkcja uzywana kiedy nic juz nie dziala. Polega ona na przygotowaniu (oczywiscie w czasie kiedy nasz system jest jeszcze sprawny) specjalnych dyskietek, ktore to w momencie, w ktorym nasz komputer nie bedzie chcial uruchomic systemu operacyjnego (na przyklad po awarii dysku twardego i instalacji nowego) pozwalaja na uruchomienie backupu i reinstalacje wszystkiego wraz z systemem operacyjnym z ostatniej sesji.
6. "push agents" - to rozwiazanie bardzo przydatne w wypadku kiedy musimy wykonac kopie bezpieczenstwa nie tylko serwera, ale takze lokalnych stacji. Zasada dzialania jest bardzo prosta i efektywna - "push agent " - instaluje sie na kazdej stacji i na niej wykonuje procedure archiwizacji, a do serwera wysyla juz skompresowany pojedynczy plik. Pozwala to znacznie przyspieszyc proces archiwizacji.
7. Arcserver jest oprogramowaniem, ktore mozemy nabyc dla kazdej platformy systemowej.
Wiekszosc z tych funkcji mozna spotkac praktycznie w kazdym dobrym programie archiwizujacym. Arcserver jest oprogramowaniem stosowanym glownie w serwerach sieciowych. Natomiast w wypadku wolnostojacych komputerow mozemy uzyc innych, znacznie tanszych rozwiazan. Praktycznie z kazdym urzadzeniem archiwizacyjnym producent hardware dolacza lepszy lub gorszy program. Obecnie wszystkie te programy maja funkcje "disaster recovery". Jest to procedura, ktora koniecznie trzeba wykonac zaraz po zainstalowaniu urzadzenia archiwizujacego. W wypadku kiedy nasz system przestanie dzialac, jestesmy w stanie odczytac tasme (lub MO dysk) bez potrzeby czasochlonnej recznej instalacji systemu.
Wszyscy zdajemy sobie sprawe jak bardzo niestabilny jest system Windows 95/98. Bardzo dobrym i popularnym programem pozwalajacym na wykonanie backupu calego systemu wraz z programami i danymi jest DriveImage firmy PowerQuest. Nie jest to program obslugujacy urzadzenia tasmowe. Zasada jego dzialania polega na wykonaniu lustrzanego odbicia calego dysku lub jego partycji na innym dysku lub plycie CD. Po wykonaniu tej operacji otrzymujemy jeden bardzo duzy plik z ktorego w kazdej chwili mozemy na nowo w ciagu kilku minut odtworzyc caly system operacyjny wraz z wszystkimi danymi. DriveImage charkteryzuje sie bardzo dobrym stopniem kompresji danych. Jest to program, ktory polecam wszystkim uzytkownikom komputerow PC, ktorzy instaluja i deinstaluja duza ilosc programow i czesto sa zmuszeni do czasochlonnego przeinstalowania Windows 95/98. Otoz musimy jedynie zainstalowac dodatkowy dysk twardy lub podzielic istniejacy. Bardzo dobrym rozwiazaniem jest podzial dysku na trzy partycje. Na pierwszej - trzymamy system operacyjny i wszystkie programy. Na drugiej - przechowujemy dokumenty i inne dane (te partycje archiwizujemy na zip drive lub CDR), a na trzeciej o pojemnosci okolo 1GB przechowujemy lustrzane odbicie (wykonane przy pomocy Drive Image) pierwszej systemowej partycji (dysku C:). Dzieki takiemu rozwiazaniu w kazdej chwili mozemy sformatowac dysk C: i z Image odtworzyc "zdrowe" Windows.
Na koniec kilka uwag jak nalezy dbac o tasmy i urzadzenia archiwizacyjne.
1. nie wolno przechowywac tasm w miejscu, gdzie temperatura jest wyzsza niz 100F lub nizsza niz 30F. Jezeli przenosimy tasme z zimnego pomieszczenia do nagrzanego poczekajmy okolo godziny azeby jej temeratura wyrownala sie z temperatura pomieszczenia.
2. Kurz i pyl potrafi bardzo skutecznie zniszczyc nasze dane. Kazdy backup tasmowy powinien byc przynajmniej raz w miesiacu czyszczony specjalna tasma czyszczaca.
3. Zawsze kiedy wykonujemy procedure archiwizacji powinnismy zaznaczyc opcje weryfikacji. Kazdy program ma taka opcje i jej dzialanie polega na sprawdzeniu czy to co wlasnie nagralismy na tasmie da sie odczytac i czy jest zgodne z tym co znajduje sie na dysku.
4. Kazde oprogramowanie ma mozliwosc sporzadzenia raportu, ktory automatycznie jest generowany w momencie zakonczenia procedury archiwizacji. W wypadku sieci celowym jest wyslanie automatycznie takiego raportu na drukarke.
5. Slonce i pole magnetyczne sa jednymi z najwiekszych wrogow tasm.
Jezeli nasz dysk z bardzo waznymi danymi ulegnie uszkodzeniu, a nie posiadamy kopii bezpieczenstwa, nie nalezy pochopnie probowac ich odzyskac, gdyz mozemy je bezpowrotnie stracic. Jezeli ktos znajdzie sie w takiej sytuacji nalezy skorzystac z uslug profesjonalnych firm zajmujacych sie odzyskiwaniem danych z uszkodzonych dyskow. Polecam firme Ontrack z siedziba w Kaliforni.
Mysle, ze powyzsze informacje beda przydatne w przygotowaniu zabezpieczenia danych. Byc moze, dzieki nim, unikniemy koniecznosci wydania kilku tysiecy dolarow w sytuacji, w ktorej nasz dysk odmowi posluszenstwa.
