Kazdy kupujacy ma jedno marzenie - nabyc towar tani i dobry. Jedyny problem jaki mozemy napotkac podczas zakupow to fakt, ze tak idealny towar nie istnieje. Okazuje sie jednak, ze chociaz wszyscy dobrze o tym wiemy, to swiadomie ten fakt odrzucamy poszukujac idealu. To dzieki nam wspaniale funkcjonuja "wyprzedaze podworkowo - garazowe", "pseudo obnizki" w sklepach oraz wszelkiego rodzaju aukcje.
Juz sama tylko swiadomosc faktu, ze nabylismy cos taniej ("zrobilismy dobry interes"), bardzo istotnie poprawia nam samopoczucie i sprawia, ze na nasz nowy, czesto wcale nam niepotrzebny nabytek patrzymy laskawszym okiem.
Po pewnym czasie wpadamy w nalog zakupow i biegamy po wyprzedazach wypelniajac nasze mieszkania sterta niepotrzebnych, tanich, "dobrze" zakupionych przedmiotow. I nie ma w tym nic zlego, oprocz tego, ze duzo czasu marnujemy bezproduktywnie, przemieszczajac sie z miejsca na miejsce. Tymczasem w domowym zaciszu, przy pomocy naszego komputera mozemy kupowac, sprzedawac, targowac cene lub chociaz tylko popatrzec na to co kupuja lub sprzedaja inni. Internetowe aukcje to nic innego jak tylko unowoczesniona wersja bardzo popularnych w Ameryce "wyprzedazy garazowych" (garage sales). Lokalna pop-kultura dzieki internetowi osiagajac zasieg globalny, dostosowana do wymagan XXI wieku, bije wszelkie rekordy popularnosci.
Generalnie mozemy rozroznic dwa typy internetowych aukcji: komercyjne i prywatne.
W aukcjach komercyjnych kupujacy rywalizuje z innymi chetnymi do nabycia rzeczy, ktore sa wystawione do licytacji przez komercyjna firme. Zwykle sa to produkty, ktore zalegaja magazyny, rzeczy ktore nie sa juz produkowane lub zostaly zwrocone do producenta z roznych innych powodow.
W wiekszosci komercyjnych aukcji musimy sie najpierw zarejestrowac, zanim bedziemy w stanie przystapic do licytacji. Zwykle wymagane jest podanie danych dotyczacych platnosci (wlacznie z numerami karty kredytowej) oraz adresu pod ktory wysylane beda nabyte przedmioty. Po zarejestrowaniu otrzymujemy wlasny kod (user name) i haslo. Teraz jestesmy gotowi do licytacji.
Aukcje prywatne maja identyczne zasady funkcjonowania jak aukcje komercyjne, z ta jedna roznica, ze sprzedajacy i kupujacy sa w nich rowno uprawnionymi partnerami. Jezeli chcemy wystawic cos na licytacje, wysylamy opis produktu, ewentualnie jego zdjecie i cene wywolawcza. Zainteresowani przebijaja cene lub okreslaja maksymalna stawke, ktora sa sklonni zaplacic za dany produkt, a program licytuje za nich, w miare koniecznosci przebijajac konkurencyjne oferty. W przypadku wylicytowania najwyzszej ceny w chwili zamkniecia aukcji, jestesmy powiadamiani o zwyciestwie za pomoca poczty elektronicznej. Dalszy proces to juz kwestia indywidualnego porozumienia pomiedzy kupujacym, a sprzedajacym w kwestiach przeslania zaplaty i towaru.
Jak to dziala?
Aukcje komercyjne i prywatne rzadza sie tymi samymi prawami. Strony internetowe poszczegolnych aukcji moga sie nieco roznic lecz generalne zasady handlu pozostaja takie same. Najwazniejsze z nich, ktore powinnismy znac zanim przystapimy do licytacji przedstawiam Panstwu ponizej:
Najwyzsza cena wygrywa
Tak jak i w tradycyjnych domach aukcyjnych, wlascicielem licytowanego przedmiotu zostaje osoba, ktora przed koncem licytacji zglosi najwyzsza cene. Jezeli dwie lub wiecej osob zglosi identyczna oferte, to wygrywa osoba, ktora uczynila to pierwsza. Nie znaczy to, ze posiadacze szybkiego polaczenia do internetu zdystansuja tych z wolniejszym laczem. Czas trwania aukcji jest wystarczajaco dlugi, by kazdy zdazyl zglosic swoja oferte. Czesto w przypadku, gdy w chwili zakonczenia aukcji jest kilka identycznych ofert, sprzedajacy ma prawo przedluzyc czas licytacji.
Informacja o produkcie
Zanim zglosimy jakakolwiek oferte nalezy sprawdzic opis produktu. Coraz czesciej oprocz dokladnego opisu zamieszczane sa zdjecia. Jezeli mamy dodatkowe pytania, to nalezy za pomoca poczty elektronicznej skontaktowac sie z osoba sprzedajaca.
"Windowanie ceny"
Wyobrazcie sobie Panstwo, ze wystawiliscie na aukcje obraz z rodzinnej kolekcji za ktory oczywiscie chcecie otrzymac cene wielokrotnie przekraczajaca cene wywolawcza, a nawet i sama wartosc malowidla. Aby pomoc szczesciu prosicie znajomego o przystapienie do licytacji i systematyczne podbijanie ceny, az do osiagniecia satysfakcjonujacej nas kwoty. Jezeli przypadkowo tak sie zdarzy, ze nasz znajomy wylicytuje najwyzsza cene, to po prostu po cichu, miedzy soba uniewazniacie transakcje. Niby proste, a jednak w prawdziwych aukcjach tego typu oszustwa sa bardzo latwo wykrywane. Duzo gorzej sprawa przedstawia sie w wirtualnej licytacji. W internetowej aukcji sam sprzedajacy moze podszywajac sie pod inne osoby windowac cene i fakt ten jest niezmiernie trudny do wykrycia. Jedyne co mozemy zrobic, to uwaznie sledzic przebieg licytacji i w przypadku nabrania podejrzen wycofac sie w odpowiedniej chwili.
Nie ma zwrotow
Niemal we wszystkich aukcjach transakcje bez wyjatkow sa finalne. W aukcjach komercyjnych pieniadze sa sciagane z naszej karty kredytowej w tym samym momencie, w ktorym wygrywamy licytacje. Niektore aukcje (np. OnSale - www.onsale.com) oferuja 15-minut na zastanowienie sie i wycofanie swojej oferty. Nie ma jednak gwarancji, ze uda nam sie z tego prawa skorzystac.
Gwarancje
Komercyjne aukcje zwykle oferuja gwarancje na wylicytowane tam towary. W przypadku otrzymania rzeczy niekompletnej lub uszkodzonej musimy uzyskac od firmy autoryzacje do zwrotu produktu (RMA - Return Merchandise Authorization). Jezeli okaze sie, ze odeslalismy rzecz zupelnie sprawna, mozemy zostac obciazeni tzw. restocking fee, zwykle okolo 15% wartosci towaru.
W przypadku aukcji prywatnych nie mozemy liczyc na jakiekolwiek gwarancje czy tez mozliwosc zwrotu towaru. Nie oznacza to ze tego typu zasady nie obowiazuja, lecz ze uzaleznione to jest wylacznie od dobrej woli sprzedajacego.
Licytacja
Aukcje internetowe moga stosowac rozne formy licytacji. Przed zgloszeniem ceny warto wiec sprawdzic w jakiego typu licytacji bierzemy udzial. Najbardziej rozpowszechniona jest licytacja, w ktorej wygrywa najwyzsza cena zgloszona przed uplywem wyznaczonego terminu. Jest to tzw. Yankee Auction lub Normal Auction. Czesto stosowana jest tzw. Dutch Auction, w ktorej cena wywolawcza jest wysoka i w miare uplywu czasu jest stopniowo obnizana, az do zaakceptowania jej przez kupujacego. Termin ten stosowany jest rowniez w przypadku licytacji wiekszej ilosci tych samych przedmiotow. Kupujacy zglasza wtedy jednostkowa cene oraz liczbe, ktora zdecydowany jest zakupic. Spotykany jest tez termin Reserve Auction, w ktorej sprzedajacy zastrzega sobie prawo nie sprzedania produktu, jezeli wylicytowana cena nie osiagnie zgloszonej wczesniej ceny minimalnej. Restricted Access Auction, czyli aukcja o ograniczonym dostepie, stosowana jest czesto przy licytacji przedmiotow o charakterze erotycznym. Uczestnicy tego typu aukcji musza byc pelnoletni. Jeszcze innym rodzajem jest tzw. Private Auction, w ktorej tylko osoba sprzedajaca poznaje dane zwyciezcy licytacji.
Kiedy juz znamy zasady jakimi posluguje sie dana aukcja, mozemy zaczac licytacje. Nie ma rzeczy prostszej: w wyznaczone pole wpisujemy zglaszana kwote, a nastepnie nasz "user name" i haslo. Po nacisnieciu przycisku "send" (wyslij), nasza cena pojawia sie na stronie aukcyjnej.
Najpopularniejsze prywatne internetowe aukcje:
eBay (www.ebay.com)
To bezwzglednie najpopularniejsza w chwili obecnej internetowa aukcja. Tak jak na prawdziwym pchlim targu mozna tam znalezc doslownie wszystko - od drobnych zabawek do wyrzutni glowic rakietowych (oczywiscie nieuzbrojonej). Na aukcjach eBay oferowanych jest blisko 3 miliony produktow, jest wiec w czym wybierac. Na szczescie wszystkie aukcje sa dokladnie skatalogowane, a dodatkowo dostepna jest wewnetrzna wyszukiwarka dzieki ktorej latwo jest odnalezc konkretny towar.
AuctionAddict.com
Sprzedajacy nie wnosi zadnej oplaty za wystawiane do licytacji przedmioty, natomiast oplaca 1% od wartosci sprzedanych rzeczy. Na stronie oferowany jest bardzo szeroki asortyment przedmiotow.
Classifieds2000.com
Kiedy serwis przejela firma Excite w 1998 roku, przeksztalcono go w internetowa aukcje. Wczesniej firma oferowala katalog ogloszen drobnych z ktorych wiekszosc i tak dotyczyla ofert kupna lub sprzedazy. Przeksztalcenie ich w serwis aukcyjny bylo naturalna ewolucja. Na stronie znajdziemy przyjaznie zaprojektowane narzedzia do sprawdzania czy interesujace nas przedmioty sa w danej chwili licytowane.
u-Auction-it
Analogicznie jak w innych tego typu serwisach, mozna tu kupic lub sprzedac wszystko: od mydla do powidla.
e-wanted (www.e-wanted.com)
To serwis, w ktorym w bardzo prosty sposob odwrocono zasady. Jezeli chcemy cos kupic, oglaszamy to na stronach firmy e-wanted, a nastepnie czekamy na oferty. Sprzedajacy licytuja sie miedzy soba, a my wybieramy najlepsza oferte.
Najpopularniejsze komercyjne aukcje internetowe:
First Auction (www.firstauction.com)
Oprocz tradycyjnych aukcji firma Internet Shopping Network oferuje tzw. Flash Auctions, czyli szybkie aukcje, ktorych czas trwania nie przekracza pol godziny.
OnSale (www.onsale.com) i Surplus Auction (www.surplusauction.com)
Jeszcze nie tak dawno temu byly to dwie rozne strony internetowe. W tej chwili tworza wspolny serwis, gdzie oferuja aukcje oraz sprzedaz artykulow komputerowych.
DealDeal.com
oferuje glownie artykuly komputerowe i elektroniczne.
uBid (www.ubid.com)
Aukcja specjalizujaca sie glownie w sprzecie komputerowym, chociaz mozna tam licytowac takze wiele innych towarow. Oprocz tradycyjnych licytacji wiele przedmiotow oferowanych jest do sprzedazy po atrakcyjnie niskiej cenie. Ilosci sa zwykle ograniczone, tak wiec kto pierwszy ten lepszy. Sprzedaz taka czesto ponizej wlasnej ceny zakupu sluzy glownie promocji strony.
Na co uwazac?
Zrzeszenie konsumentow amerykanskich przeslalo do Senatu USA oswiadczenie, w ktorym wymienia internetowe aukcje jako najbardziej rozpowszechnione narzedzie do wszelkiego rodzaju oszustw i naduzyc. Opinia ta wynika z liczby skarg i zazalen, ktore wplynely do lokalnych wladz na terenie calych Stanow Zjednoczonych. Kilka ponizszych rad opracowanych przez The National Consumers League nie zagwarantuje panstwu bezpieczenstwa, lecz moze przynajmniej zaostrzy uwage.
- Sprawdz cene w sklepie
Bardzo czesto zdarza sie, ze pochlonieci licytacja nie zwracamy uwagi na rzeczywista wartosc przedmiotu. W ferworze walki mozemy nabyc co za cene wyzsza niz jej faktyczna wartosc. Wczesniejsze sprawdzenie zaoszczedzi nam pozniejszych rozczarowan.
- Sprawdz inne zrodla
Aukcje to nie jest jedyne miejsce, w ktorym mozemy nabyc cos po atrakcyjnej cenie. Wiele internetowych sklepow oferuje swoje towary po cenach bardzo niskich kazdemu zainteresowanemu i to bez zbednego targowania. sie. W wielu miejscach mozna nabyc po obnizonej cenie pelnowartosciowe towary naprawione przez producenta.
- Jaki jest koszt przesylki?
Zanim zaczniemy licytowac, warto sprawdzic jakie sa oplaty za wyslanie. Oszczedzi nam to wielu pozniejszych rozczarowan. Niektore firmy czesc profitow pobieraja z zawyzonych kosztow przesylki.
- Co napisano malymi literami?
Tak jak w kazdej transakcji finansowej, prawo wymaga dokladnego poinformowania zainteresowanych o warunkach transakcji. Slowo "dokladnego" nie jest nigdy zdefiniowane, tak wiec w naszym dobrze pojetym interesie, powinnismy przeczytac wszystkie opublikowane informacje. Zasada przy tym jest taka, ze im mniejszym drukiem jest cos opisane, tym uwazniej studiujmy tresc paragrafu.
- Cierpliwosc
Nie dajmy sie poniesc emocjom. Na poczatku licytacji warto okreslic dla samego siebie cene za jaka chcemy nabyc dany przedmiot. Jezeli licytacja pojdzie wyzej, to trudno, beda inne.
- Ostroznosc
Zawsze trzeba sie upewnic, ze transakcje przeprowadzane na stronie internetowej aukcji, sa zabezpieczone przy pomocy protokolu kodowania danych. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych jest SSL (Secure Socket Layer). Proste zabezpieczenie za pomoca hasla nie jest w zadnym przypadku wystarczajace, jezeli podajemy dane naszej karty kredytowej.
- Sprecyzuj wlasne cele
Internetowe domy aukcyjne zarabiaja glownie na procencie od sprzedazy. Tak wiec im wiecej zakonczonych aukcji, tym wiekszy zysk. Robia wiec co tylko mozliwe, zeby zachecic nas do udzialu w jak najwiekszej ilosci licytacji. Najprostsze sposoby to przedstawianie na pierwszej stronie "super okazji" lub tez przesylanie za pomoca poczty elektronicznej informacji o licytacjach "ktorych po prostu nie mozemy opuscic". Aby nie wystawiac sie na pokusy watpliwych "okazji" korzystajmy ze stron serwisow aukcyjnych, ktore pozwola nam ulozyc wlasna strone, z tylko nam potrzebnymi informacjami, takimi jak: status przesylki, aktualna cena na aukcjach, w ktorych bierzemy udzial itp.
- Prywatnosc
Kazdy serwis internetowy, ktory chocby ociera sie o pieniadze i gromadzenie danych osobowych, posiada polise prywatnosci (privacy policy). Warto chocby pobieznie sie z nia zapoznac lub chociaz stwierdzic, ze dany internetowy dom aukcyjny takowa posiada. W przeciwnym wypadku mozemy stac sie adresatem nieskonczonej ilosci ofert przesylanych elektroniczna poczta (junk e-mails).
- Komu zaufac?
Zdarzyc sie moze, ze podczas aukcji zakupimy przedmiot o znacznej wartosci finansowej. Jezeli jest to komercyjna aukcja, to jeszcze pol biedy. Co jednak mamy zrobic w przypadku aukcji prywatnej. Wyslac "tlusty czek" i denerwowac sie kilka dni zanim otrzymamy przesylke. W takim przypadku rekomendowane jest skorzystanie z uslug firm posredniczacych w tego typu transakcjach. Dwie najbardziej znane i renomowane to: i-Escrow oraz Trade-direct. Za swoje uslugi firmy te pobieraja oplate w wysokosci okolo 5% wartosci przedmiotu. Dziala to w sposob nastepujacy: wysylamy oplate do serwisu, ktory weryfikuje jej wiarygodnosc i nastepnie powiadamia sprzedajacego. W tym momencie sprzedajacy wysyla do nas wylicytowany przedmiot. Po uzgodnionym uprzednio okresie czasu potrzebnym na inspekcje otrzymanej rzeczy, informujemy firme posredniczaca, ze wszystko jest w porzadku. W tym momencie sprzedajacy otrzymuje pieniadze za swoja wlasnosc. Dodatkowa zaleta tego typu uslug jest fakt, ze firmy posredniczace akcepuja karty kredytowe, a to daje nam dodatkowe zabezpieczenie przed oszustwami.
Ostatnia zasada
"Jezeli cos wyglada zbyt dobrze zeby bylo prawdziwe, to zwykle prawdziwe nie jest".
Zycze Panstwu duzo zabawy podczas licytacji i tylko udanych zakupow.
