Jedynie w 1998 roku dokonano okolo 1,200.000 aborcji (abortion) w Ameryce. Mniej wiecej co trzecia ciaza jest usuwana.
Podobnie wyglada statystyka w srodowisku polskim. Zabiegi przerywania ciazy sa wsrod naszej spolecznosci etnicznej rownie popularne jak w srodowisku amerykanskim.
Problem usuwania ciazy niejako automatycznie wiaze sie z tematem antykoncepcji. Statystyka dowodzi ogromnego rozpowszechnienia tego zjawiska. Wystarczy otworzyc ksiazke telefoniczna na pierwszej stronie aby zobaczyc jak latwo dostepne sa zabiegi aborcyjne. Sam kiedys bezposrednio po rezydencji medycznej skladalem aplikacje do pracy w klinice zdrowia kobiet, w ktorej musialem odpowiedziec na cztery strony pytan dotyczacych mego wyksztalcenia, doswiadczenia i osobistych przekonan. Kluczowym pytaniem bylo pytanie "Are you pro choice", co doslownie tlumaczy sie "Czy jestes za wyborem", a znaczy to samo co "Czy jestes zwolennikiem aborcji". Napisalem odpowiedz "I am "pro choice" before conception", co znaczy ze "jestem "za wyborem" przed zaplodnieniem". Nie zaluje, ze nikt do mnie z tej kliniki wiecej nie dzwonil.
Decyzje o przerywaniu ciazy sa bardzo indywidualne i czesto niezwykle trudne. Niewatpliwie kobiety maja prawo do podejmowania decyzji w tym wzgledzie. Osobiscie opowiadam sie przeciwko przerywaniu ciazy jako metodzie antykoncepcji, poniewaz istnieja inne dostepne formy zapobiegania ciazy.
Z danych statystycznych wynika, ze nie ma stuprocentowej metody antykoncepcji. Metoda "szklanke wody zamiast" jest najskuteczniejsza, ale malo kto ja praktykuje, a wszyscy znaja ja jako stary dowcip. Poradniki medyczne z poczatku dwudziestego wieku zalecaly malzenstwo jako sposob radzenia sobie z nadmiarem hormonow. Najlepsza rade na temat zycia seksualnego z okresu studiow slyszalem na zajeciach z jezyka niemieckiego (doswiadczenia germanisty), zeby kontakty seksualne utrzymywac tylko z osoba z ktora pozniej mozna isc do oltarza. Jest to naprawde dobra rada, ktora moze zaoszczedzic duzo klopotow, strachu, rozterek. W Ameryce, ze wzgledu na okres inicjacji seksualnej, tego typu porady powinny byc dawane uczniom szkol srednich i uczniom starszych klas szkol podstawowych.
Swoje rezydencje (staze i specjalizacje) medyczne robilem na jezuickim uniwersytecie i w katolickim szpitalu, gdzie obowiazkowo odbywaja sie wyklady na temat zapobiegania ciazy, jakkolwiek na terenie szpitali i w osrodkach zdrowia nalezacych do kosciola katolickiego nie mozna wypisywac lekow antykoncepcyjnych.
Jezeli nie stosuje sie zadnych metod zapobiegania, prawdopodobienstwo zajscia w ciaze w ciagu pierwszego roku wynosi statystycznie okolo 85%. Metody naturalnego planowania rodziny sa oparte na zalozeniu, ze komorka jajowa zyje 24 godziny, a plemniki - 48 godzin. Do jajeczkowania dochodzi dwanascie do szesnastu dni przed nastepna miesiaczka. Tak wiec jezeli cykl trwa 30 dni, jajeczkowania nalezy sie spodziewac pomiedzy czternastym a osiemnastym dniem cyklu, a jezeli trwa 28 dni, do jajeczkowania dochodzi pomiedzy dwunastym a szesnastym dniem cyklu.
Aby obliczyc dni plodne nalezy dodac i odjac dodatkowo trzy dni teoretycznej przezywalnosci komorki jajowej i spermy. Powyzsze obliczenia sa jeszcze bardziej skomplikowane przy nieregularnych miesiaczkach, i okres wstrzemiezliwosci czesto jest dluzszy od okresu teoretycznej nieplodnosci. Ta metoda jest nieskuteczna, w czasie pierwszego roku jej stosowania okolo 40% kobiet statystycznie zachodzi w ciaze.
Metoda mierzenia temperatury ciala pozwala na dokladniejsze oznaczenie czasu jajeczkowania. W dniu jajeczkowania temperatura podnosi sie o 0.6-0.8 F i po trzech dniach abstynencji przychodzi okres "bezpieczny". Ta metoda jest zazwyczaj stosowana z innymi metodami, gdyz ciagle jest nieskuteczna w okolo 20% w skali pierwszego roku.
Metoda obserwacji sluzu pochwowego oparta jest na roznicy gestosci sluzu w okresie przed i po jajeczkowaniu. Sluz ten jest bardziej gesty w porownaniu ze sluzem w okresie nieplodnym. Ta metoda czesto jest stosowana z metoda termiczna, lecz jest zawodna w tym samym stopniu co wczesniej wspomniane naturalne metody kontroli urodzen.
Metoda wycofywania czlonka nalezy do najstarszych metod zapobiegania ciazy lecz podobnie jak inne naturalne metody zawodzi w okolo 20% w czasie pierwszego roku.
Obmywanie sie po stosunku jest tak stara jak i nieskuteczna metoda. Plemniki docieraja bowiem do szyjki macicy juz po dziewiecdziesieciu sekundach.
Karmienie piersia moze zapobiegac wystepowaniu miesiaczki nawet do dwudziestu czterech miesiecy po porodzie lecz okolo 50% kobiet nie stosujacych innych metod zapobiegania ciazy, zachodzi w ciaze do osiemnastego miesiaca po porodzie.
Inna grupe metod zapobiegania ciazy sa metody stosowane po stosunku.
Podanie tabletek hormonalnych chroni przed ciaza mniej wiecej w okolo 80%, jezeli tabletki zostaly podane w czasie siedemdziesieciu dwoch godzin po stosunku. Znane sa metody zapobiegania ciazy poprzez zakladanie wewnatrzmacicznych wkladek (spiralek) do pieciu dni po stosunku.
Prezerwatywy, przepony, kapturki naszyjkowe, gabki, pianki, czopki dopochwowe zalicza sie do grupy metod barierowych. Ze wzgledu na dosc duza nieskutecznosc zaleca sie stosowanie tych metod z kremami plemnikobojczymi. Nieskutecznosc tych metod wynosi od 12 % dla prezerwatyw do 36 % dla gabek kapturkow naszyjkowych. Prezerwatywa powinna byc uzywana zawsze jako zabezpieczenie przed chorobami przenoszonymi droga plciowa. Uzywanie prezerwatyw powinno byc obowiazkowe przy wszystkich "przypadkowych" stosunkach. Prezerwatywa zabezpiecza przed rzezaczka, chlamydia, kila, zarazeniem wirusami AIDS, opryszczki, brodawek, wirusowego zapalenia watroby typu B i typu C. O ile choroby pochodzenia bakteryjnego i pierwotniakowego sa wyleczalne, o tyle leczenie chorob wirusowych nabytych droga plciowa w dalszym ciagu, pomimo postepu medycyny i nowych antybiotykow, jest niezwykle trudne. Trzeba pamietac, ze bardzo czesto osoby zarazone tymi wirusami nie maja zadnych objawow lecz moga przekazywac wirusy w trakcie stosunku plciowego. Powiklania tych zakazen wystepuja czesto po kilkudziesieciu latach od momentu zakazenia. Czasami spotyka sie uczulenie na lateks (gume) i osoby uczylone powinny uzywac prezerwatyw z tworzyw sztucznych.
Wkladki domaciczne zapobiegaja implantacji (wszczepianiu sie) zaplodnionego jaja plodowego w sciane macicy, lecz rowniez oslabiaja ruchliwosc plemnikow jak tez i transport jaja. Wkladki zawodza mniej wiecej w dwoch procentach w czasie pierwszego roku stosowania i zwiekszaja ryzyko zapalenia przydatkow. Wkladki z dodatkiem miedzi w ponad dziewiecdziesieciu dziewieciu procentach zapopiegaja ciazy.
Najwieksza skutecznosc w zapobieganiu ciazy maja hormonalne srodki antykoncepcyjne i sterylizacja. Podwiazanie i przeciecie jajowodow zabezpiecza przed ciaza w 99.6 % w pierwszym roku po sterylizacji.
Skuteczniejsza metoda zapobiegania ciazy jest sterylizacja mezczyzny. Okolo 40% wszystkich zabiegow sterylizacyjnych w Stanach przeprowadza sie na mezczyznach. Najczesciej stosowana metoda jast przeciecie powrozkow nasiennych (vas deferens - vasectomy). Ta metoda jest skuteczna w 99.85%.
Okolo 3% kobiet bioracych tabletki hormonalne zachodzi w ciaze w czasie pierwszego roku stosowania tabletek. Przy stosowaniu zastrzykow Depo-Provera, podawanych co trzy miesiace, nieskutecznosc wynosi tylko 0.3%.
Stosowanie lekow hormonalnych powinno byc zaczynane i kontrolowane przez lekarza. W trakcie brania tabletek nie wolno palic papierosow, a cisnienie krwi i enzymy watrobowe powinny byc okresowo monitorowane. Najgrozniejsze powiklania to zakrzepica zyl glebokich, nowotwory watroby. Sa to powiklania niezwykle rzadkie lecz niezmiernie grozne dla zycia. Najczestsze objawy uboczne to zaburzenia krwawienia, nudnosci, wymioty, tycie lub tez utrata wagi ciala, wzrost cisnienia tetniczego krwi.
