Od 1 stycznia biezacego roku obowiazuje w Polsce ustawa " Prawo dzialalnosci gospodarczej" przygotowana w Ministerstwie Gospodarki, uchwalona przez Sejm 19 listopada 1999 r. (Dz. U. 1999 nr 101 poz. 1178).
Czesc jej przepisow weszlo w zycie od 1 stycznia oraz 18 marca 2000 r. Nowa ustawa uchyla obowiazujace dotychczas m.in. ustawy - z dnia 23 grudnia 1988 r. " o dzialalnosci gospodarczej" oraz z dnia 14 czerwca 1991 r. " o spolkach z udzialem zagranicznym".
Ustawa reguluje m.in. sprawy dotyczace podejmowania i wykonywania dzialalnosci gospodarczej na terytorium Polski przez osoby zagraniczne.
Zgodnie z artykulem 4 sa to osoby fizyczne majace stale miejsce zamieszkania za granica, osoby prawne z siedziba za granica, badz nie majace osobowosci prawnej spolki tych osob. Dalej sa to rowniez przedsiebiorcy zagraniczni - osoby zagraniczne wykonujace dzialalnosc gospodarcza za granica.
Artykul 6 ustawy wymienia przypadki, w ktorych osoby zagraniczne moga podejmowac dzialalnosc gospodarcza na terenie Polski.
1. Na zasadzie wzajemnosci, o ile umowy miedzynarodowe ratyfikowane przez Polske nie stanowia inaczej, osoby zagraniczne moga prowadzic dzialalnosc gospodarcza na takich zasadach jak przedsiebiorcy majacy miejsce pobytu stalego lub siedzibe w Polsce.
2 .W przypadku braku zasady wzajemnosci, osoby zagraniczne moga tworzyc wylacznie spolki komandytowe, z ograniczona odpowiedzialnoscia i spolki akcyjne, a takze przystepowac do takich spolek oraz obejmowac badz nabywac ich udzialy i akcje.
Rozdzial 5 ustawy omawia formy dzialalnosci przedsiebiorcow zagranicznych na terenie Polski.
W mysl artykulu 35 przesiebiorcy zagraniczni dla wykonywania dzialalnosci gospodarczej na terytorium Polski moga, na zasadzie wzajemnosci, o ile umowy miedzynarodowe ratyfikowane przez Polske nie stanowia inaczej, tworzyc oddzialy z siedziba na terytorium Polski.
O zasadzie wzajemnosci wspomina sie rowniez w rozdziale 11 w przepisach szczegolnych, gdzie artykul 86 naklada obowiazek na osobe zagraniczna przedkladania sadowi rejestrowemu zaswiadczenia wlasciwego polskiego przedstawicielstwa za granica.
Zaswiadczenie tego typu stwierdza, ze w mysl zasady wzajemnosci polscy przedsiebiorcy sa dopuszczeni do dzialalnosci w państwie, na ktorego terytorium ma stale zamieszkanie lub siedzibe osoba zagraniczna, na takich samych zasadach, jak przedsiebiorcy majacy miejsce pobytu stalego lub siedzibe w tym państwie.
Zgodnie z przytoczonymi przepisami nalezy stwierdzic, ze do czasu wydania przepisow wykonawczych do ustawy wazna role odgrywa ustalenie czy istnieje zasada wzajemnosci miedzy Polska, a danym państwem w umozliwianiu i wykonywaniu dzialalnosci gospodarczej.
W dotychczasowej praktyce mozna spotkac sie z sytuacja, w ktorej przedsiebiorca zagraniczny wystepuje do odpowiednich instytucji wlasnego kraju np. Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Gospodarki badz izby przemyslowo-handlowej w celu uzyskania poswiadczenia istnienia zasady wzajemnosci co do wykonywanej przez niego dzialalnosci miedzy obydwoma państwami.
Takie zaswiadczenie potwierdzone, w mysl artykulu 86 ustawy, przez polskie przedstawicielstwa za granica, czyli urzedy konsularne, jest honorowane przez sady, w ktorych nastepuje rejestracja przedsiebiorcy zagranicznego.
Nalezy przy tym zauwazyc, ze taka procedura jest konieczna w kazdym jednostkowym przypadku.
Wydaje sie, ze do czasu wydania przepisow wykonawczych do ustawy nie jest mozliwe stwierdzenie istnienia zasady wzajemnosci w przypadku poszczegolnych rodzajow dzialalnosci.
