Najpopularniejszymi materiałami używanymi obecnie do wypełniania zębow są białe materiały kompozycyjne. Nie rożnią się one prawie wcale od naturalnego żołtawego koloru zęba. Dawniej w tylnych zębach używano amalgamaty srebra, ktore są bardzo dobrym i trwaůym wypełniaczem, ale ze względow kosmetycznych (srebrzystoszary kolor) są ciągle wypierane z użycia przezbiałe materiały kompozycyjne. Przy kompozytach ubytki opracowuje się bardziej konserwatywnie, co pozwala na zachowanie większej ilości zębiny. Przy amalgamatach trzeba zawsze dostosować się do pewnych zasad opracowania i poszerzania ubytku, aby była możliwość jego mechanicznego utrzymania. Dążąc do pozostawienia jak najwięcej zdrowej zębiny są one coraz częściej wypierane z użycia w zębach tylnych.
Wszystkie kompozyty składają się z pięciu podstawowych składnikow:
1. monomeru (żywica),
2. wypełniaczy (organiczne i nieorganiczne),
3. katalizatorow,
4. stabilizatorow,
5. barwnikow i innych dodatkow.
Monomer
Nie uległ zmianie od prawie 20 lat. Przez ten czas sprawdził się jako środek trwały, o małym wspołczynniku 5-6% kurczenia się. Trwają obecnie badania nad polimerami w celu wyeliminowania kurczliwości materiału, odpowiedzialnej za nadwrażliwość zęba po wypełnieniu. Może uda się stworzyć materiał, ktory pod wpływem wiązania będzie się rozszerzał.
Wypełniacze
Nieorganiczne wypełniaczesą pochodnymi rożnych kryształow ceramicznych, szkła, i kwarcu. Wszystkie kryształy są pokryte substancją ułatwiającą łączenie się z żywicą.
Organiczne wypełniaczemają budowę polimeryczną i są sproszkowane na cząsteczki o rożnej wielkości. Wielkość tych cząsteczek i ich ilość determinuje właściwości tych materiałow. Generalnie, im większe są cząsteczki - tym wzrasta odporność mechaniczna kompozytu; im są mniejsze - tym łatwiej dają się polerować i mają większą odporność na ścieranie podczas rzucia.
Makrofilowe kompozyty
Na bazie tych bardzo dużych cząsteczek zostały utworzone pierwsze kompozyty. Cząsteczki były tak duże, że materiał stawał się szybko chropowaty i ulegał przebarwieniu. Nie są już one prawie w ogole używane.
Mikrofilowe kompozyty.
Posiadają one wypełniacz o najmniejszej wielkości. Dzięki temu masa kompozytu jest bardzo gładka po wypolerowaniu, dająca doskonały efekt kosmetyczny, o wysokiej przezierności. Nie są to materiały bardzo wytrzymałe na zgniatanie podczas żucia, ale mają dużą sprężystość. Używane są do wypełniania zębow przednich.
Materiały hybrydowe w swoim składzie mają duże i małe cząsteczki wypełniacza organicznego i nieorganicznego pochodzenia. Są one mocniejsze od mikrofilowych materiałow i przez to pasują bardziej do tylnych zębow poddawanych dużym siłom, a jednocześnie dają się dobrze polerować i można je używać na zęby przednie. Bardzo często w celu osiągnięcia lepszego efektu kosmetycznego przykrywa się materiał hybrydowy mikrofilem. Kompozyty o rożnej wielkości cząsteczek można łączyć ze sobą.
Katalizatory
Obecnie prawie wszystkie kompozyty wiążą pod wpływem światła. Czasami można jeszcze spotkać materiały, ktore wiążą na zasadzie połączenia dwoch past i wiązania chemicznego. Stabilizatory mają na celu przedłużenie czasu używalności materiału, a zwłaszcza monomeru. Nowe badania nad materiałami kompozycyjnymi doprowadzają do powstawania coraz to innych materiałow. Są one często modyfikacją kompozytow i mają zbliżone właściwości i sposoby zastosowania. Niektore z nich mają zwiększoną zawartość szkła ionomerowego przez co wypełnienia te uwalniają więcej fluoru do otoczenia, a przez to zwiększa się odporność szkliwa na prochnicę. Inne kompozyty posiadają w swoim składzie więcej żywicy i stają się bardziej płynne. Powstała w ten sposob grupa kompozytow płynnych używana jest jako lakiery do pokrywania bruzd w zębach stałych jako pierwsza warstwa wypełnienia pod normalny kompozyt do leczenia małych defektow szkliwa. Stwierdzono po ich zastosowaniu zmniejszenie nadwrażliwości zębiny. Prawdopodobnie dlatego, że kompozyt ten lepiej wpływa w kanaliki zębiny i rożne nierowności. Ściera się on szybciej i dlatego nie powinien być używany w ubytkach na powierzchni żującej.
Jeszcze inną innowacją są kompozyty zagęszczone. Wykazują takie same cechy jak normalne kompozyty, ale w czasie ich zakładania używa się większej siły - takiej jak przy zakładaniu amalgamatow. Ich nazwa powinna być raczej związana tylko ze sposobem ich zakładania. W celu uzyskania ciasnego kontaktu między zębami można wowczas używać normalnej grubości metalowego paska, a nie specjalnego cienkiego przeznaczonego tylko do kompozytow. Można go przenosić do ubytku jak amalgamat, kondensować do ubytku jak amalgamat i kształtować powierzchnie jak przy amalgamacie.
Lakiery do pokrywania powierzchni żującej w zębach stałych rownież mają budowę kompozytow, są one jeszcze bardziej płynne aby z łatwością wpływać w bruzdy na powierzchni żującej. Lakiery te są rutynowo używane u dzieci aby zapobiec powstawaniu prochnicy na powierzchni zębow. Mają one rożny kolor. Im bardziej matowy - tym łatwiej można stwierdzić czy lakier utrzymuje się na powierzchni czy też nie i czy należy go uzupełnić.
Inną grupę lakierow stanowią lakiery uszczelniające. Zakłada się je cienką warstwą na powierzchnię świeżo założonego wypełnienia aby przedłużyć szczelność i wydłużyć wytrzymałość danego wypełnienia. Wypełnienie staje się bardziej odporne na przebarwienia. Materiały kompozycyjne są dostępne w rożnej postaci począwszy od lakierow, a kończąc na zagęszczonych kompozytach.
Technika zakładania kompozytow stanowi system znacznie trudniejszy do operowania niż metoda instalacji amalgamatow srebra. Jest bardziej wrażliwa na wilgoć niż w przypadku amalgamatow srebra. Technologia decyduje rownież o znacznie wyższej cenie (minimum $90). Instalacja materiałow kompozycyjnych wymaga od dentysty znacznie bardziej intensywnego przygotowania profesjonalnego, doświadczenia oraz uwagi.
