Nie, nie będzie to wykład na temat samookaleczeń i samobojstw. Chciałbym państwu przedstawić dosyć często spotykane problemy zdrowotne wynikające z naszej niewiedzy na temat wytrzymalości naszego ciała. W książkach medycznych prożno by było szukać opracowań szczegołowych na temat szkodzeniu samemu sobie gdyż jest to temat obejmujący rożne dziedziny medycyny i rożne specjalizacje. Na poczatku przedstawię państwu problemy związane z naszym największym organem jakim jest skora. Skora nasza jest bardzo wrażliwa na bodźce zewnętrzne. Promieniowanie słoneczne może doprowadzić do ostrego uszkodzenia skory w postaci oparzeń. Z upływem lat zmiany powodowane przez słońce akumulują się i z czasem mogą doprowadzać do zmian przednowotworowych i nowotworowych szczegolnie w miejscach odsłoniętych takich jak twarz, szyja, czy dłonie. Podobne oddziaływanie na naszą skorę ma opalanie się w salonach opalających. Zmiany termiczne takie jak oparzenia czy odmrożenia rownież mogą doprowadzić do trwałego uszkodzenia skory. Zbyt długie i zbyt częste działanie wody jest rownież szkodliwe dla skory. Skora nasza nie jest najlepiej przygotowana na działanie wody i często reaguje odczynem zapalnym. Zapalenia skory spotyka się częściej w wyniku działania krańcowych temperatur, gorącej lub zimnej wody. Często ograniczenie kontaktu z wodą do kilku minut i zmiana jej temperatury na letnią wystarcza aby zmiany zapalne ustąpiły samoistnie. Przy zapaleniach skory ważne jest też jak się wycieramy. Najlepiej jest się wycierać miękkim ręcznikiem lekko dotykając skorę. Skora jest niezmiernie wrażliwa na bodźce mechaniczne. Nawet tak drobny bodziec jak nakładanie kremow osłaniających lub leczniczych przepisanych przez lekarzy może doprowadzić do opoźnienia gojenia się zapaleń skory. Mała ilość kremu lub maści należy najpierw rozprowadzić na palcach lub dłoniach, a następnie lekko dotknąć miejsc zmienionych zapalnie. Mocne wcieranie podobnie jak drapanie może samo doprowadzić do zmian zapalnych skory charakteryzujących się świądem, zaczerwienieniem, przerostem skory, łuszczeniem się. Powstaje błędne koło: drapiemy się, bo swędzi, a swędzi, bo się drapiemy. Mała ilość przeciwświądowych maści sterydowych rozprowadzonych w miejscu swędzenia i zaprzestanie drapania jest najlepsza terapią. Spanie bez przykrycia skory w przeciągach powodowanych wentylacją lub wiatrakami może doprowadzać do powstawania bardzo bolesnych nerwoboli i zapaleń nerwow. Pociąganie włosow poprzez zbyt mocne splatanie warkoczy i kokow może doprowadzić do utraty części włosow. Ten problem spotyka się najczęściej u dzieci i dotyczy włosow położonych na skraju splotow. Podobny mechanizm wypadania włosow spotyka się przy nerwowym pociąganiu za włosy. Włosy odrastają z momentem zaprzestania pociągania. Zbyt krotkie golenie włosow, szczegolnie tych grubszych i kręconych z okolicy łonowej, pachowej, lub brody, może doprowadzic do wrastania włosow pod skorę i trudnych do leczenia stanow zapalnych. Najlepszym leczeniem wrastających włosow jest usunięcie tych włosow na stałę. Następnym wytworem skory są paznokcie. Noszenie zbyt wąskich butow lub też obcinanie paznokci zbyt krotko może doprowadzić do wbijania się ostrych krawędzi paznokci w ciało, odczynow zapalnych połączonych z obrzękiem, i w ostateczności do wrastania paznokci. Zapobieganie wrastającym paznokciom to przede wszyskim umiejętne obcinanie paznokci u nog powyżej linii ciała. Zaleca się obcinanie paznokci u palcow nog w linii prostej, a nie połkoliście jak u rąk. Nasze drogi oddechowe są rownież miejscem gdzie nasze własne działanie może doprowadzić do poważnych problemow. Kaszel może doprowadzać do kaszlu na zasadzie drażnienia gardła. Podobnie jak przy drapaniu skory, kaszlemy, bo kaszlemy. Nadmierny kaszel, odksztuszanie, zbyt energiczne płukanie gardła środkami drażniącymi takimi jak roztwory soli, listeryny, wody utlenionej może doprowadzić do zapaleń gardła i kaszlu. Jeżeli płuczemy gardło to najlepiej robić to letnią wodą i bardzo delikatnie. Często zapalenie wirusowe ktore było poczatkową przyczyną kaszlu dawno już przeszło, ale kaszel pozostał. Podobnie jest z czyszczeniem nosa. Niedawno opublikowano ciekawą pracę naukową, że pacjenci ktorzy wysmarkują nosy, częściej zapadają na zapalenia zatok. Nic dziwnego jeżeli weźmiemy pod uwagę że jama nosowa łączy się z zatokami twarzy wąskimi kanałami i że rozwojowo, zatoki twarzy pochodzą z jamy nosowej. Zmiany ciśnienia przy wysmarkiwaniu widzieliny z nosa łatwo mogą wprowadzić tę wydzielinę do zatok zwiększając ryzyko zapalenia zatok. Następna praca będzie pewnie na temat, że pociąganie nosa zwiększa ryzyko zapaleń krtani (taz na drodze przez ciągłość). Czyszczenie nosa rownież powinno być delikatne, najlepiej po kąpieli, inhalacji pary wodnej, lub zakropleniu kropli do nosa. Umożliwia to dokładne usunięcie śluzu zalegającego w nosie, bez ryzyka wtłoczenia go do zatok. Kichanie jest odruchem ktory wytwarza znaczne zmiany ciśnienia w układzie oddechowym i przemieszcza powietrze z prędkością porownywalną do huraganow. Ten też odruch jest odpowiedzialny za powikłania typu samoistnej odmy opłucnowej (pęknięcia tkanki płucnej i przedostania się powietrza do jamy opłucnowej), z następowym przesunięciem i uciśnięciem drugiego płuca. To powikłanie często wygląda groźnie, pacjenci zgłaszają się do szpitalnych izb przyjęć, czasami muszą spędzić dzień lub dwa w szpitalu. Z mniejszych, ale bardzo bolesnych, powikłań kichania można wyliczyć złamania żeber, oddzielenie przyczepu chrząstki żebrowej do żebra, naderwania mięśni międzyżebrowych. Są to powikłania samo gojące się i wymagają tylko podawania lekow przeciwbolowych. Interesujące jest, że odruch kichania na pewnym odcinku krzyżuje się z odruchem zamykania oczu, i nigdy nie kichniemy baz zamknięcia powiek. Proba Valsalvy jest odruchem z ktorym każdy z nas ma do czynienia na co dzień. Opisany jako zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej przy zamkniętej nagłośni bierze aktywny udział przy wyprożnianiu. Odruch ten jest o tyle ważny, że doprowadza do pobudzenia nerwu błędnego, nerwu odpowiedzialnego między innymi za spowolnienie rytmu serca. Jest kilka rożnych odruchow pobudzających nerw błędny. Ucisk na gałki oczne, odruch wymiotny, masaż opuszki tętnicy szyjne, sikanie, włożenie palca do odbytu mogą rownież spowodować pobudzenie nerwu błędnego doprowadzając do spowolnienia akcji serca. W warunkach klinicznych probę Valsalvy wykorzystuje się do normalizacji częstoskurczy serca pochodzenia przedsionkowego, ktore dosyć często wystepują u osob nadwrażliwych. Nadmierne pobudzenie nerwu błędnego wiąże się czasami z zasłabnięciem, na przykład przy sikaniu. Problem ten występuje u mężczyzn ze względu ne stojące pozycje sikania. Zaleca się wtedy sikanie na siedząco. Nie widziałem żadnych prac naukowych na temat proby Valsalvy i nagłych zgonow, ale najprawdopodobniej większość z państwa słyszała o kimś kto zmarł w ubikacji. Nadmierne napinanie się w czasie wysiłku łączy się rownież z powstawaniem hemoroidow, żylakow kończyn dolnych, przepuklin, podskornych mikrowylewow. Ciągle powtarzanie tych samych ruchow może doprowadzić do poważnych problemow w układzie kostno mięśniowym. Ludzie pracujący przy taśmach produkcyjnych często cierpią na schorzenia zawodowe powodowane mikrourazami. Bardzo bolesne zapalenia łokcia typu "łokiec tenisisty" lub "łokiec golfisty" najczęściej występują u pracownikow skręcających podzespoły i wkręcających śruby. Zespoł mięśni nadgarstka charakteryzujący się bolami nadgarstka i cierpnięciem dłoni najczęściej występuje u sekretarek pracujących na komputerach. Nawet taka niewinna rozrywka jak bieganie może w sprzyjających warunkach doprowadzić przeciążenia i zapalenia prawie każdego stawu, lub do złmań przeciążeniowych kości stopy.
Odnośnie niezdrowych diet, palenia papierosow, picia alkoholu pisałem już wcześniej, ale są to problemy ktore chciałbym abyście państwo przemyśleli przy okazji tematu "O robieniu sobie krzywdy".
