nie da się ich opisać, przekazać - można najwyżej wskazać,
gdzie ich szukać …
Efekt "Mozart"!!!
Poniższe sensacyjne i jakże fascynujące fakty z życia poddaję pod rozwagę nie tylko rodzicom, bo zjawiska i procesy, o których mowa dotyczą każdego z nas.
Efekt "MOZART"!!!
To hasło przewija się od kilku lat przez szpalty wszystkich pism codziennych i periodyków: od New York Timesa w rubrykach sensacji do fachowych pism naukowych, jak "Neurological Research", jako analiza skomplikowanych i kosztownych badań naukowych. Narobiło też sporo zamieszania w instytucjach rządowych: wyniki badań prowadzonych w latach 1995 - 2000 na zlecenie "Grupy 100" - koalicji ogólnoamerykańskich instytucji rządowych, organizacji artystycznych i uniwersytetów - zmusiły rząd do podjęcia decyzji o powrocie sztuki, zwłaszcza muzyki, do programów szkół publicznych. Ponieważ, jak dotąd, przeznaczone na ten cel pieniądze są kroplą w morzu potrzeb, edukacja jeszcze kilku conajmniej pokoleń będzie w dużej mierze zależała od świadomości i inicjatywy rodziców.
Wspomnianymi wyżej badaniami wpływu sztuki na edukację objęto ponad 100,000 uczniów szkół amerykańskich wszystkich stopni. Dane zostały zebrane i opracowane przez University of California at Los Angeles, Standford University, Columbia University, North Central Regional Educational Laboratory of Chicago, National Center for Gifted and Talented Children at the University of Connecticut oraz Chicago Arts Partnership in Education - połączonej grupy 23 szkół, 33 organizacji artystycznych i 11 powiatów stanu Illinois.
Już po wstępnym opracowaniu wyników nadano raportowi wiele mówiący tytuł:
"Champion of Change:
The Impact of the Arts on Lerning",
a po dokładnej analizie sporządzono sensacyjny w swojej wymowie raport, który przedłożono stosownym władzom. Po zapoznaniu się z nim, Minister Edukacji (Secretary of Education Washington, D.C. 20202), Mr. Richard Riley uznał go za tak ważny, że opatrzył stosowną własną przedmową i w tej ostatecznej formie dokument ten znalazł się we wszystkich właściwych urzędach, szkołach, nawet w Kongresie i, oczywiście, na internecie. Wśród wielu znaczących wniosków, Mr. Riley podkreśla wychowawcze znaczenie edukacji poprzez sztukę:
…"Największym wyzwaniem dla amerykańskiego systemu edukacyjnego jest ukierunkowanie dzieci i młodzieży na osiągnięcie sukcesu w szkole, a także w późniejszym życiu. Sztuka daje młodym ludziom podstawowe narzędzie: rozbudza pragnienie wiedzy (…) Naukowcy udowodnili że nauka przez sztukę nie tylko wpływa na to, jak młodzi ludzie uczą się i myślą, ale także jak się zachowują i jak czują…"
Każdy doświadczony pedagog potwierdzi, że kontakt ze sztuką nie tylko rozwija zdolności, ale przede wszystkim rozbudza pragnienie poznania, więcej - żądzę wiedzy, naturalną potrzebę aktywnego uczestniczenia w życiu, twórcze nastawienie do rzeczywistości, umiejętność abstrakcyjnego myślenia, zdolność koncentracji, a w wyniku tego łatwość uczenia się, odwagę subiektywnego spojrzenia i własnych ocen, a zatem rozwój indywidualności …
Powyższe badania, to jeden z wielu kierunków zmierzających do dokładnego poznania fenomenu "Effect Mozart".
(Inny, ściśle naukowy kierunek badań wyjaśnia wpływ muzyki na funkcje naszego organizmu - wyniki otrzymane w laboratoriach medycznych graniczą z opowieściami science fiction - o tym więcej i szerzej w następnym wydaniu "Monitora". )
Dziś zacznijmy od spraw najprostszych, tych które dzieją się wokół nas, dotyczą w zasadzie nas wszystkich:
Wpływ muzyki na procesy
edukacyjno-wychowawcze
dzieci i młodzieży.
Przyznam, że sama będąc muzykiem, ze zdumieniem odkrywam uświadamianą nam właśnie moc muzyki ("Power of music"). Tym chętniej dzielę się tymi rewelacjami z Państwem - są one przecież świetną pożywką dla naszych "muzycznych fascynacji"!
(na końcu opisu każdego eksperymentu czy badania podaję źródło, gdzie można znaleźć więcej informacji na ten temat)
Rytm i ułamki
Umuzykalnieni uczniowie klasy II są w stanie rozwiązywać zadania z ułamków programu klasy VI !
Jednym z najtrudniejszych zadań czekających matematyków w szkołach podstawowych jest wprowadzenie ułamków. Zadanie to spoczywa na nauczycielach klas II i III. Niezrozumienie tego zagadnienia może być i jest najczęstszą przyczyną wieloletnich kłopotów z królową nauk.
Drogą eksperymentu spróbowano wprowadzić ułamki posługując się muzyką, a ściślej wartościami rytmicznymi: od ósemki poprzez ćwierćnutę, półnutę aż do całej nuty. I poszło jak po maśle! Cztery miesiące gry na pianinie w połączeniu z zabawami rytmicznymi dały zaskakujące rezultaty: umuzykalnieni uczniowie otrzymali o 100% lepsze wyniki testów kontrolnych niż ich rowieśnicy uczeni metodą tradycyjną. Mało tego, w bardzo krótkim czasie dzieci te nabrały takiej swobody w operowaniu ułamkami, że rozwiązywały zadania z programu klasy VI!
Neurological Research, 15 marca, 1999
Lekcje fortepianu w połączeniu z matematycznym "Puzzle softwer" znacznie podniosły drugoklasistom wyniki testów z matematyki.
Nie tylko ułamki! Grupę uczniów II klasy podzielono na dwie: jedna część otrzymała lekcje fortepianu oraz matematyczny program komputerowy (matematyczne puzzle). Druga część również otrzymała ten sam program komputerowy, nie otrzymala jednak lekcji fortepianu. Po czterech miesiącach grupa "muzyczna" miała o 27 % lepsze wyniki testów niż grupa niemuzyczna.
Wniosek: muzyka uczy myślenia abstrakcyjnego, operowania praktycznego pojęciami proporcji, ułamków, przestrzeni i czasu (dynamika, agogika, rytm, wysokość i wzajemne relacje dźwięków). Dzieci, które we wczesnym etapie nauki posiądą te umiejętności mają dużo większą łatwość rozumienia skomplikowanych zagadnień matematyki wyższej i inżynierii.
Neurological Research, 15 Marca, 1999
Studenci, którzy uczyli się muzyki osiągają lepsze wyniki SAT
Profesor University of California w Los Angeles, Dr. James Cattedrall przeanalizował, na podstawie danych U.S. Department of Education, 10-letnią historię nauki ponad 25,000 studentów. Wyniki analizy dobitnie potwierdzają generalnie wyższe wyniki tych, którzy mieli kontakt z muzyką. Studenci ci mają lepsze wyniki zarówno standardowych testów, takich jak SAT, jak i egzaminów z literatury czy wiedzy ogólnej (reading proficiency exams). Dr. Cattedrall zwrócił uwagę na jeszcze jeden szczegół: zasada ta występuje niezależnie od pochodzenia i środowiska socjalnego, ani też od zamożności studentów.
Neurological Research, 15 Marca, 1999
Nauka muzyki pomaga w osiąganiu
lepszych wyników w nauce
dzieciom trudnym i mniej zdolnym!
W Rhode Island zbadano uczniów pierwszej klasy ośmiu szkół podstawowych. Z każdej klasy wyłoniono dzieci słabsze, które zarówno w testach przedszkolnych, jak szkolnych ujawniały pewne trudności, wynikające z różnych przyczyn. Dzieci te otrzymały dodatkowe zajęcia muzyczne i plastyczne, pozostałe dzieci uczyły się niezmienionym trybem. Po siedmiu miesiącach przeprowadzono testy porównawcze. Ich wyniki przeszły najśmielsze oczekiwania! Dzieci "słabsze" wyrównały swoje wyniki z pozostałymi, a w matematyce osiągnęły wyniki wyższe średnio o 22%!!!
Doświadczenie kontynuowano. W drugim roku dzieci otrzymujące "edukację artystyczną" prześcignęły rówieśników również w innych, niematematycznych przedmiotach. Nauczyciele odnotowali u nich poprawę zachowania, wzrost zaangażowania i aktywności na lekcjach. "Nature" 23 Maja, 1996
Lekcje muzyki pomagają dzieciom w osiąganiu lepszych wyników w nauce niż zajęcia komputerowe
Przedszkolaki zostały podzielone na trzy grupy: jedna otrzymała indywidualne lekcje gry na pianinie i śpiewu, druga otrzymala zajęcia komputerowe, trzecia nie otrzymala żadnych specjalnych zajęć. Po półrocznym okresie nauki dzieci uczące się muzyki uzyskały średnio 34% lepsze wyniki wszystkich testów psychomotorycznych.
Neurological Research, 28 Lutego, 1997
Studenci z "muzyczną przeszłością" stanowią 66% wszystkich przyjętych na studia medyczne.
Analiza 7,500 wyników testów i aplikacji na studia medyczne wykazała, że 66% dostających się na wydziały medyczne oraz 44% biochemików, to w przeszłości muzycy. Zdaniem doktora medycyny i biologa Lewisa Thomasa, osiągają oni sukcesy nie tylko w matematyce, ale i w przedmiotach humanistycznych, a także biologii i chemii.
"The Comparative Academic Abilities of Students in Education and in Other Areas of a Multi-focus University", "Phi, Delta, Kappa" Luty, 1994
Studenci, którzy otrzymali
edukację muzyczną są silniejsi
emocjonalnie, nie mają problemów
z nadużywaniem
alkoholu i narkotykami
Takie są wyniki badań prowadzonych przez University of Texas. Przeprowadzono również badania 362 studentów mające wykazać wytrzymałość na stres, problemy emocjonalne i problemy związane z nadużywaniem alkoholu. "Te badania są interesujące z wielu względów" komentuje Dr. Kris Chesky, "przede wszystkim obala mity o muzykach, wykazuje ich nieprzeciętną zdolność samokontroli i umiejętność koncentracji, nabyte w procesie nauki muzyki."
Huston Chronicle, 11 Stycznia, 1988
P.S.
"Chciałabym zapisać moje dziecko na lekcje muzyki, ale nie wiem, czy jest wystarczająco zdolne" - to najczęstsze obawy rodziców przychodzących do Akademii Muzyki Polsko-Amerykańskiej Orkiestry Symfonicznej w Chicago.
Uważny czytelnik zwrócił z pewnością uwagę, że nie ma w powyższych analizach mowy o muzycznych uzdolnieniach badanych dzieci i studentów, a tylko o tym, czy uczyły się muzyki. Słusznie!
Obalamy Mit nr1 stojący na przeszkodzie powszechnemu umuzykalnianiu dzieci w Polsce: kształci się przede wszystkim dzieci uzdolnione muzycznie.
Kardynalny błąd!!!
Możliwość edukacji muzycznej dziecka nie ma nic wspólnego z jego uzdolnieniami muzycznymi lub ich brakiem. Kształcenie muzyczne jest prowadzone tokiem
indywidualnym i daje efekty wychodzące daleko poza klawiaturę, nuty i problemy czysto muzyczne.
Czy kupując dziecku narty, sanki, łyżwy, prowadząc je na basen zastanawiamy się nad jego uzdolnieniami sportowymi? Czyż ruch nie jest warunkiem zdrowia fizycznego i psychicznego dzieci, niezależnie od ich predyspozycji i uzdolnień sportowych? Czyż nie jest aplikowany ze szczególną troską słabym, chorym i rehabilitowanym?
Podobnie jest z muzyką. Posłuchajcie największych autorytetów!
Shinichi SUZUKI:
"Jeśli dziecko słyszy dobrą muzykę od dnia swych narodzin i samo uczy się ją śpiewać i grać, rozwija swoją wrażliwość, dyscyplinę i wytrwałość. Jego serce staje się szlachetne."
Leonard BERNSTEIN:
"Dzieci muszą otrzymać muzykę w sposób tak naturalny, jak pożywienie, powinna im ona sprawiać taką przyjemność i radość, jak gra w piłkę - i musi to mieć miejsce na samym początku ich życia."
Jak muzyka działa na organizm, jaki może mieć wpływ na chorych i niedomagających fizycznie i psychicznie, jak może leczyć i rozwijać, jak stymulować, udoskonalać, pomagać i rozwijać - dowiecie się Państwo w następnym artykule.
O "Efekcie Mozart" możecie się Państwo dowiedzieć więcej słuchając Magazynu Muzycznego PASO, w każdy niedzielny wieczór od 8:30 do 10, w którym oprócz ciekawych informacji, przede wszystkim świetna muzyka, z rekomendacją!
Barbara Bilszta
