Najczęstszą drogą do otrzymania obywatelstwa dla osób urodzonych poza USA to naturalizacja. Proces ten jest większości z Państwa znany. Wymaga on przybywania w USA kilku lat na pobycie stałym, dobrego moralnego charakteru i zdania egzaminu z angielskiego i podstawowych wiadomości o historii i ustroju USA. Ale są przypadki, gdzie naturalizacja lub dziedziczenie obywatelstwa odbywa się automatycznie, nabyta przez rodziców urodzonych w USA lub naturalizowanych w USA. Te wyjątki opisze niniejszy artykuł.
A. Dzieci (do 18 roku życia) obywateli USA urodzone poza granicami USA:
Jeśli przynajmniej jeden rodzic dziecka urodzonego poza USA jest obywatelem USA w czasie urodzenia dziecka, dziecko takie może być naturalizowane. Dziecko takie musi najpierw przybyć legalnie do USA (obojętne czy na pobyt stały czy na wizę nieimigracyjną). Dziecko musi mieć mniej niż 18 lat w czasie naturalizacji i musi być pod opieką prawną rodzica, który jest obywatelem USA, jak również musi mieszkać z rodzicem, obywatelem USA. Oboje, rodzic i dziecko muszą przebywać fizycznie w USA w czasie procesu naturalizacji. Wymagane jest również, aby rodzic przybywał w USA przez przynajmniej dwa lata bezpośrednio przed naturalizacją dziecka. Jeśli rodzic nie jest w stanie udowodnić, że przebywał w USA przez przynajmniej dwa lata bezpośrednio przed urodzeniem dziecka, to może obecność tą zastąpić dziadek lub babcia, jeśli są obywatelami USA i przebywali w USA przez wymagany okres czasu. Jeśli dziecko miało przed naturalizacją zieloną kartę, to nie ma wymagania by rodzice lub dziadkowie udowadniali swe rezydencje w USA tuż przed naturalizacją dziecka. W przypadku takiej naturalizacji od dziecka nie jest wymagane zdanie żądanego egzaminu.
O naturalizację dzieci biologicznych staramy się na aplikacji N-600 składanej ze zdjęciami i odciskami palców (odciski składamy, jeśli dziecko skończyło 14 lat) i dowodem na spełnienie wymagań wymienionych powyżej w lokalnym biurze INS, w naszym wypadku, w Chicago. Po przyznaniu aplikacji i przysiędze dziecko otrzymuje certyfikat naturalizacji.
Sekcja ta dotyczy zarówno dzieci biologicznych jak i tych adoptowanych przed 16 rokiem życia. Od 22 grudnia 1995 roku INS obowiązuje procedura przyspieszania naturalizacji dzieci adoptowanych z poza USA. Podanie o naturalizację dzieci adoptowanych urodzonych poza USA składa się na formularzu N-643, który musi być przez INS procesowany w ciągu 60 dni, z pierwszeństwem dla dzieci kończących 18 lat. Aplikacja musi być przyznana i przysięga oddana przed 18 rokiem życia takiego dziecka.
B. Pośrednia naturalizacja dzieci, których rodzice naturalizawali się już po ich urodzeniu, ale przed ich 18 rokiem życia.
Różnica między tą grupą dzieci, a grupą opisaną powyżej jest taka, że rodzice dzieci z grupy opisanej w punkcie A byli obywatelami w momencie urodzenia dzieci. Natomiast dzieci opisywane w tym punkcie urodziły się zanim ich rodzice zostali obywatelami USA przez naturalizację.
Instnieją dwie różne procedury naturalizacji dzieci w takim wypadku, stara i nowa. Stara dotyczy dzieci urodzonych przed 28 lutego 1983. Nowa dotyczy dzieci urodzonych w dniu lub po 28 lutego 1983. (Ta dziwna data wzięła się stąd, że nowe prawo dotyczące tej naturalizacji weszło w życie 28 lutego 2001, a ponieważ dotyczy naturalizacji dzieci przed 18 rokiem życia, stąd po odjęciu 18 lat wziął się rok 1983.)
Nowa procedura (dzieci urodzone w dniu lub po 28 lutego 1983):
Dzieci takie podlegają pośredniej automatycznej naturalizacji przez naturalizację rodziców, jeśli przed 18 rokiem życia dziecka spełnione są następujące warunki: przynajmniej jeden rodzic się naturalizował, dziecko mieszka w USA w statusie rezydenta USA (ma zieloną kartę) i naturalizowany rodzic ma prawną władzę rodzicielską nad tym dzieckiem. Dzieci adoptowane przed 16 rokiem życia również mogą skorzystać z tej sekcji, jeśli spełniają wszystkie wyżej wymienione warunki.
Stara procedura (dotycząca dzieci urodzonych przed 28 lutego 1983):
Oboje rodzice musieli być obywatelami USA przed 18 rokiem życia, aby dziecko podlegało automatycznej naturalizacji. A więc, jeśli oboje rodzice urodzeni byli poza USA, oboje musieli naturalizować się przed 18 rokiem życia dziecka, aby dziecko mogło skorzystać z pośredniej naturalizacji. Wyjątkiem gdzie wystarczyła naturalizacja jednego rodzica była sytuacja, gdzie jeden z rodziców nie żył, a ten żyjący się naturalizował, lub gdzie w przypadku rozwodu, ten jeden rodzic, który się nie naturalizował miał przez rozwód odebraną władzę rodzicielską.
Mimo, że prawo się zmieniło, stare prawo nadal pozwala osobom urodzonym przed 28 lutego 1983, i spełniającym warunki starego prawa, na ubieganie się o uznanie ich obywatelami USA.
C. "Dziedziczenie" obywatelswa.
Obywatelstwo przez urodzenie pozą granicami USA w przypadku, gdy rodzice byli obywatelami USA przed urodzeniem się dziecka jest automatyczne i istnieje od dnia urodzenia dziecka. Ten przypadek dotyczy osób, które są obywatelami USA nawet jeśli nigdy nie przebywały w USA. Mają one obywatelstwo przez fakt, że ich rodzice się tu (w USA) urodzili, lub nabyli obywatelstwo mieszkając w USA przed urodzeniem się dziecka. Jeśli spełniają Państwo niżej wymienione warunki mogą Państwo starać się o uznanie swego obywatelstwa i paszport amerykański nawet jeśli rodzice już nie żyją i obojętnie w jakim są Państwo wieku.
Prawo dziedziczenia obywatelstwa przechodziło wiele zmian i jest różne w zależności od daty urodzenia dziecka. Dlatego częste jest, że w tej samej rodzinie część rodzeństwa dziedziczy obywatelstwo, a część nie. Proszę ostrożnie zwracać uwagę na to, pod jakie prawo podlegacie Państwo, w zależności od swej daty urodzenia.
1. Najprostsza jest sytuacja osób, których oboje rodzice byli obywatelami USA przed ich urodzeniem. Osoby takie muszą udowodnić tylko, że ich rodzice urodzili się w USA lub naturalizowali przed urodzeniem się dziecka.
2. W przypadku gdzie tylko jeden rodzic był obywatelem USA przed urodzeniem się dziecka sytuacja jest skomplikowana i zależy od daty urodzenia dziecka:
a) Dzieci urodzone w dniu lub po 14 listopada 1986 dziedziczą obywatelstwo jeśli rodzic, który był obywatelem mieszkał w USA przed ich urodzeniem przez przynajmniej 5 lat, z czego przynajmniej dwa po 14 roku życia.
b) Dzieci urodzone w dniu lub po 24 grudnia 1952 a przed 14 listopada 1986, dziedziczą obywatelstwo jeśli rodzic, który był obywatelem mieszkał w USA przed ich urodzeniem przez przynajmniej 10 lat, z czego przynajmniej pięć po 14 roku życia.
c) Dzieci urodzone w dniu lub po 13 stycznia 1941 a przed 24 grudnia 1952, dziedziczą obywatelstwo jeśli rodzic, który był obywatelem mieszkał w USA przed ich urodzeniem przez przynajmniej 10 lat, z czego przynajmniej pięć po 16 roku życia.
d) Dzieci urodzone przed 13 stycznia 1941 dziedziczą obywatelstwo jeśli rodzic, który był obywatelem mieszkał w USA przed ich urodzeniem, ale nie ma wymagania jak długo rodzic musiał tu mieszkać. Teoretycznie wystarczyłoby nawet parę dni. W tym wypadku, wystarczy udowodnić tylko, że rodzic urodził się w USA. Skoro się urodził, to wiadomo, że mieszkał, a skoro nie ma wymagania co do tego jak długo, więc nawet, jeśli wyjechał jako dziecko, to teraz jego dziecko może dziedziczyć obywatelstwo.
Łatwo więc zobaczyć, że jeśli na przykład ojciec urodził się w USA w 1910 i wyjechał z USA w roku 1912, mając dwa latka, to jego obywatelstwo dzie-dziczyć będą tylko te jego dzieci urodzone przed 13 stycznia 1941 roku. Wszystkie urodzone po tej dacie musiałyby udowodnić, że ojciec mieszkał w USA przez przynajmniej 5 lub 10 lat (w zależności od tego pod jakie podlegają prawo), czego zrobić nie mogą, bo ojciec wyjechał mając zaledwie dwa latka.
Oczywiście, każdy z wymaganych elementów trzeba udowodnić. Jeśli więc starają się Państwo o dziedziczenie i musicie udowodnić, że rodzic mieszkał tutaj przez przynajmniej 10 lat, to musicie przedstawić więcej niż sam akt urodzenia. Akt urodzenia nie udowodni wymaganej 10-letniej rezydencji. W takim wypadku trzeba szukać dalej. Często przydatne są księgi parafialne z datami komunii, bierzmowania. Dobre również są dokumenty ze szkół. Często szukać trzeba w Social Security Administration, Passport Office, źródłach wojskowych, departamentu zdrowia, itd. Każda sytuacja będzie inna i inne będą dowody. Od jakości dowodów zależy, czy INS lub Departament Stanu (konsulat) uzna Państwa za obywateli USA.
Dużo bardziej skomplikowana jest sytuacja dzieci spoza małżeństwa, gdzie starają się one udowodnić dziedziczenie przez ojca. Jeśli są Państwo w takiej sytuacji, należy zwrocić się do prawnika imigracyjnego aby ustalić, co trzeba udowodnić by dziedziczyć obywatelstwo.
Radosnego Bożego Narodzenia i Szczęśliwego Nowego Roku.
