Zwolnienia z pracy są jedną z częstych obaw większości zatrudnionych. Pracodawcy w USA tradycyjnie posiadają dużą swobodę w przyjmowaniu i zwalnianiu pracowników, jednak rosnąca w ostatnich latach liczba przepisów regulujących stosunki pracy znacznie tę swobodę ogranicza.
W rezultacie większość zatrudnionych ma możność negocjowania odprawy lub innych świadczeń w zamian za odstąpienie od procesu o dyskryminację lub zwolnienie niezgodne z prawem.
W artykule tym, odpowiadamy na kilka pytań najczęściej zadawanych, związanych ze zwolnieniami z pracy.
Z jakich powodów
mogę być zwolniony
Jeżeli nie mam podpisanego kontraktu z pracodawcą na określony czas, powodów do zwolnienia może być wiele np.:
» niekompetencja,
» nieusprawiedliwiona nieobecność,
» łamanie zasad obowiązujących na terenie firmy,
» względy ekonomiczne pracodawcy, tzn. zmniejszenie liczby pracowników, zmiana lokalizacji zakładu pracy na teren, gdzie działalność ekonomiczna jest bardziej opłacalna, restrukturyzacja, itp.
W większości przypadków pracodawca nie jest zobowiązany uprzedzać o zwolnieniu w określonym ustawowo czasie, wystarczy, że wręczy wymówienie. Istnieją jednak ograniczenia.
Pracodawcy nie mogą:
w dyskryminować,
w łamać praw federalnych ani stanowych.
Większość przepisów mających na celu walkę z dyskryminacją w miejscu pracy sformułowana jest dość ogólnikowo.
Tradycyjne przepisy antydyskryminacyjne na tle rasowym, wyznaniowym, etnicznym zostały ostatnio rozszerzone o zakaz dyskryminacji na tle orientacji seksualnej, inwalidztwa i statusu małżeńskiego. Żądanie bezpiecznych warunków pracy nie może być powodem zwolnienia pracownika, co zagwarantowane jest prawem.
Krótko mówiąc, zwolnienie pracownika, członka związków zawodowych, musi odbyć się zgodnie z umową zbiorową. Władze związkowe powinny Ci pomóc.
Jeżeli natomiast nie należysz do związków zawodowych ("unii"), to pracodawca może zwolnić Cię z dowolnego powodu tak samo jak i Ty możesz odejść w dowolnym czasie.
Co robić,
gdy grozi wymówienie
Otrzymałeś właśnie ostrzeżenie od pracodawcy, że zamierza Cię zwolnić. Co możesz zrobić?
Jeśli jesteśmy przekonani, że stawiane nam zarzuty są niesłuszne, możemy podjąć kroki obronne.
w Przede wszystkim musimy dobrze zrozumieć powód, z jakiego otrzymaliśmy wymówienie z pracy.
w Następnie należy sprawdzić, czy firma faktycznie posiada wewnętrzne przepisy zakazujące zachowania lub postępowania, które jest przyczyną naszego zwolnienia. Jeżeli należymy do związków zawodowych, powinny one chronić naszych interesów.
w Jeśli nie zgadzamy się ze zwolnieniem z powodu złych wyników w pracy, możemy poprosić o pisemne wyszczególnienie zarzutów. Nasz własny komentarz i pisemne odrzucenie stawianych zarzutów mogą być dołączone do naszych akt i opinii.
Starajmy się jednak uniknąć niepotrzebnych konfliktów. Dochodźmy swych praw wówczas, gdy naprawdę nie zgadzamy się z przyczyną zwolnienia z pracy. W przeciwnym przypadku drobne nieporozumienia mogą urosnąć do rangi wielkiego przewinienia, które na zawsze pozostanie w naszych aktach personalnych.
Warto również sprawdzić, czy firma ma przepis pozwalający na złożenie odwołania i zyskanie na czasie. Być może konflikt wtedy sam wygaśnie, a my zyskamy czas na przygotowanie się do odejścia.
Czy mamy prawo do odprawy
W USA nie ma przepisów nakazujących pracodawcom wypłacanie odprawy (severance pay), zależy to tylko od hojności pracodawcy. Odprawa należy się jedynie wówczas, gdy:
» jest ujęta w kontrakcie,
» została obiecana przy świadkach,
» firma tradycyjnie wypłaca odprawę pracownikom na podobnych stanowiskach.
Czy po zwolnieniu mam prawo
do ubezpieczenia zdrowotnego?
Ubezpieczenia zbiorowe są o wiele tańsze niż indywidualne. Zwolniony pracownik ma prawo do przedłużenia na własny koszt ubezpieczenia medycznego dla siebie oraz dla swojej rodziny na okres 18 miesięcy.
Firma zatrudniająca więcej niż 20 osób musi jednak wyrazić zgodę zwolnionemu na korzystanie z jej ubezpieczenia zbiorowego.
W przypadku śmierci pracownika jego rodzina ma prawo do ubezpieczenia za zwrotem kosztów przez trzy lata. Przepis regulujący ubezpieczenia nazywa się COBRA, co jest skrótem od ustawy zwanej Consolidated Omnibus Budget Reconciliation Act.
Pamiętaj:
Na zasiłek dla bezrobotnych (unemployment Insurance) czeka się 6 tygodni. Przysługuje on tylko wtedy, gdy straciliśmy pracę nie z własnej winy.
Innymi słowy zwolnienie dyscyplinarne przekreśla szansę na zasiłek. Należy wystąpić o jego przyznanie zaraz po zwolnieniu. Wypłacany jest zazwyczaj przez pól roku.