Miniony rok przyniósł wiele zmian w prawie imigracyjnym. Pierwsza część roku była wyjątkowo łaskawa dla imigrantów. Przywrócona została kara $1,000 i ustawa 245 (i), wprowadzona została wiza V i K, odnowiono prawo LULAC i wprowadzono przyspieszone sponsorowanie przez pracę. Druga część roku przyniosła tragedię w Nowym Jorku i Waszyngtonie, która z kolei spowodowała duże negatywne zmiany w prawie imigracyjnym. W niniejszym artykule wybrałam pięć najważniejszych wydarzeń imigracyjnych minionego roku.
21 grudnia 2000 Prezydent Clinton podpisał Legal Immigration and Family Equity Act of 2000 (LIFE.) Jest to nowa ustawa imigracyjna przywracająca na pewien czas niezwykle ważne ulgi imigracyjne. Ustawa ma kilka części. Pierwsza część przywraca sekcję 245 (i), druga ustanawia dwie nowe wizy V i rozszerzenie wizy K, trzecia część poświęcona jest osobom klasyfikowanym w akcjach klasowych LULAC, CSS i Zambrano.
A. Powrót sekcji 245 (i).
Sekcja 245 (i) pozwala osobom przebywającym w USA nielegalnie na staranie się o pobyt stały poprzez składanie petycji imigracyjnych przez rodzinę lub pracę bez konieczności wyjazdu z USA. Jak pamiętamy, sekcja ta została wykreślona z prawa 14 stycznia 1998 i tylko osoby, które zdążyły złożyć petycje imigracyjne lub aplikacje do Departamentu Pracy do tamtej daty mogły starać się o pobyt stały bez konieczności wyjazdu. Nowe prawo przedłużyło działanie sekcji 245 (i), ale tylko do 30 kwietnia 2001.
Aby skorzystać z sekcji 245 (i) złożyć należało petycje imigracyjne lub aplikacje do Departamentu Pracy. Petycje imigracyjne to petycja sponsorowania przez rodzinę lub przez pracę.
Jesli chodzi o sponsorowanie rodzinne, to aplikacje mogły składać tylko określone grupy. Obywatele Stanów Zjednoczonych mogli sponsorować małżonków, rodziców, dzieci (zarówno stanu wolnego jak również zamężne lub żonate) oraz braci lub siostry. Rezydenci USA, a więc posiadacze zielonych kart mogli sponsorować tylko małżonków i dzieci stanu wolnego (nieżonate, niezamężne.) Petycja I-130 sponsorowania rodzinnego musiała wpłynąć do odpowiedniego biura imigracyjnego do 30 kwietnia 2001, aby osoby sponsorowane mogły w przyszłości, gdy będą składały dokumenty końcowe (adjustment of status) zapłacić karę $1,000 i otrzymać pobyt stały bez konieczności wyjazdu z USA.
Osoby, które miały ofertę pracy od firmy amerykańskiej i których pracodawcy chcieli ich sponsorować musiały złożyć aplikacje do Departamentu Pracy przed 30 kwietnia 2001. Aplikacja ta to Formularz ETA 750 Labor Certification Application. Złożenie tego formularza zaczyna wieloletni proces sponsorowania przez pracę, który za kilka lat kończy się złożeniem końcowych dokumentów na pobyt stały (adjustment of status.) Jeśli aplikant zdołał złożyć ETA 750 przed 30 kwietnia 2001, to będzie mógł na tym końcowym etapie zapłacić karę $1,000 i otrzymać pobyt stały bez konieczności wyjazdu. W przypadku osób, których pracodawca znajduje się w Illinois, dokumenty te składane miały być do lokalnego biura Illinois Department of Employment Security Alien Certification Unit.
Oprócz konieczności złożenia petycji imigracyjnych przed 30 kwietnia 2001, nowe prawo wniosło nowe wymaganie. Otóż, aby skorzystać z sekcji 245 (i) trzeba również udowodnić, że przebywało się w USA w dniu podpisania przez Prezydenta Clintona ustawy LIFE, a więc w dniu 21 grudnia, 2000. Wymaganie to zostało wprowadzone przez Kongres po to, aby nowe prawo nie zachęcało do nielegalnego przekraczania granic osób, które się tu jeszcze nie znajdują. Pobyt w Stanach Zjednoczonych przed 21 grudnia 2000 udowodnić trzeba będzie na ostatnim etapie sponsorowania - Adjustment of Status. Należy już teraz zbierać odpowiednie dokumenty.
$1,000 kary opłacane jest dopiero przy złożeniu końcowych dokumentów na pobyt stały (formularz I-485 A składany z Adjustment of Status), a nie przy składaniu samych petycji imigracyjnych.
B. Nowa wiza V.
Nowe prawo LIFE wprowadziło również nową wizę V. Wiza ta przyznawana będzie niektórym małżonkom i nieletnim dzieciom rezydentów USA (posiadaczy zielonych kart), dla których rezydenci ci złożyli juz petycje imigracyjne I-130. Wiza V dotyczy więc tylko osób w kategorii rodzinnej 2 A, a więc małżonków i nieletnich (do 21 lat) dzieci rezydentów USA.
7 września, 2001 Urząd Imigracyjny opublikował przepisy dotyczące wizy V i osoby, które kwalifikują się na wizę typu V mogły się o nią zacząć starać.
Wiza V dotyczy tylko tych osób, które spełniają wszystkie trzy wymienione warunki:
1. są to osoby sponsorowane na zieloną kartę z kategorii sponsorowania rodzinnego 2A, a więc są to małżonkowie i dzieci do lat 21 stanu wolnego posiadaczy zielonych kart.
2. Oprócz tego osoby te musiały mieć petycję I-130 złożoną na nich przed 21 grudnia 2000.
3. Osoby takie czekają już przez ponad trzy lata od złożenia petycji I-130.
Jeśli osoby te znajdują się w Polsce, to muszą zgłosić się do konsulatu USA, jeśli jeszcze nie dostały wezwania. National Visa Center, biuro, w którym deponowane są petycje ma na bieżąco informować konsulaty, aby wysyłały one wezwanie do znajdujących się w Polsce kandydatów na wizy V.
Osoby znajdujące się w Stanach Zjednoczonych muszą starać się o wizę V w USA, aby nie narazić się na zakazy powrotu. O wizę V ubiegać mogą się nawet osoby, które przebywają w USA nielegalnie, to znaczy wjechały przez granicę kanadyjską lub meksykańską lub przekroczyły ważność swojej wizy. Osoby te po otrzymaniu wizy V dostaną legalny status i pozwolenie na pracę, ale nie będą mogły podrożować, ze względu na 10-letni zakaz powrotu, na jaki by się naraziły.
Wiza V jest bardzo myląca jeśli chodzi o 10-letni zakaz powrotu. O ile zakaz powrotu nie dotyczy wizy V, o tyle dotyczy starania się o pobyt stały. Oznacza to, że na przykład, jeśli ktoś jest tutaj obecnie nielegalnie od co najmniej 180 dni i otrzyma wizę V i na tej wizie wyjedzie z USA, to o ile zostanie wpuszczony z powrotem na wizie V, o tyle nie będzie mogł starać się o pobyt stały w USA. W takiej sytuacji będzie musiał wyjechać do Polski i starać się o prawo stałego pobytu w konsulacie mając 10-letni zakaz powrotu i małą szansę wjazdu przez następne 10 lat. Wobec tego osoby, które są w Stanach Zjednoczonych nielegalnie dłużej niż 180 dni i otrzymają wizę V nie powinny pod żadnym pozorem wyjeżdżać z USA aż do otrzymania pobytu stałego. Jeśli wyjadą, to narażą się na 10-letni zakaz powrotu.
Od września złożyliśmy już aplikacje o wizę V dla kilku klientów i muszę powiedzieć, że przyznawanie ich odbywa się dość sprawnie. Od złożenia petycji wizę V otrzymać można w ciągu 2 miesięcy. Wiza V przyznawana jest na okres 2 lat i po dwóch latach musi być przedłużona przez złożenie tej samej petycji. Pozwolenie na pracę rownież wydawane będzie na 2 lata i przedłużane będzie w podobny sposób.
Osoby, które są obecnie w procedurze deportacyjnej i kwalifikują się na wizę V będą mogły poprosić sędziego imigracyjnego o zawieszenie ich sprawy (administrative closure), aby móc starać się o otrzymanie wizy V.
Wiza V daje pozwolenie na pracę, jak również legalny status, co w obecnej sytuacji zaostrzenia kontroli imigracyjnej może być bardzo pomocne. Wszystkie osoby, które uważają, że kwalifikują się na wizę V powinny skontaktować się z prawnikiem imigracyjnym z prośbą o jej załatwienie.
Poszerzenie wizy K.
Do tej pory wiza K wydana była tylko narzeczonym obywateli Stanów Zjednoczonych. Zgodnie z nowym prawem zostaje ona poszerzona i wydawana będzie również małżonkom oraz nieletnim dzieciom obywateli USA, którzy przez wiele miesięcy czekają w swych krajach na dokończenie procedury imigracyjnej.
C. Powrót LULAC, CSS, Zambrano.
Nowe prawo zezwala rownież na staranie się o pobyt stały dla osób, które zarejestrowały się do jednej z tych trzech akcji klasowych przed 1 października 2000. Małżonkowie i dzieci stanu wolnego osób, które się zarejestrowały, będą mogły starać się o zezwolenie na pracę, jeśli wjechały do USA przed 1 grudnia 1988. Wszystkie aplikacje tego typu muszą być złożone w INS do 31 maja, 2002.
D. Przyspieszenie sponsorowania przez pracę.
Sponsorowanie przez pracę w większości przypadków rozpoczyna się złożeniem dokumentów w Departamencie Pracy. Procedura w Departamencie Pracy ma na celu sprawdzenie, czy istnieją obywatele lub legalni rezydenci USA, którzy kwalifikują się na pracę oferowaną imigrantowi, który stara się o pobyt stały przez sponsorowanie przez pracę.
Procedura ta wymaga przeprowadzenia tzw. rekrutacji. Zazwyczaj wiąże się to z zamieszczeniem ogłoszenia w gazecie i wywieszeniem informacji o poszukiwaniu nowego pracownika na terenie zakładu pracy. Tylko jeśli rekrutacja nie przyniesie żadnych innych kandydatów nadających się na pozycje oferowaną, Departament Pracy może zatwierdzić aplikację. Powodem długiego, zazwyczaj wieloletniego, oczekiwania w Departamencie Pracy jest olbrzymia ilość aplikacji złożonych przez firmy sponsorujące imigrantów. Aplikacja musi czekać kilka lat zanim pracownik Departamentu Pracy ściągnie ją z półki i rozpocznie proces rekrutacji.
W 1997 roku Departament Pracy wprowadził przyspieszoną procedurę zwaną Reduction in Recruitment (redukcja rekrutacji), która pozwalała sponsorom na przeprowadzenie własnej rekrutacji przed złożeniem aplikacji w Departamencie Pracy. Jeśli Departament Pracy uzna, że rekrutacja przeprowadzona przez sponsora była poprawna i mimo wszystko nie przyniosła kandydatów na pozycje oferowaną imigrantowi, to zatwierdzi aplikacje bez przeprowadzenia swej własnej rekrutacji, na którą czekać trzeba kilka lat, tym samym znacznie przyspieszy sponsorowanie przez pracę.
Trudność z reduction in recruitment polegała na tym, że rekrutacja musiała być przeprowadzona przez przynajmniej 6 miesięcy przed złożeniem aplikacji w Departamencie Pracy. Z tego powodu osoby, które składały aplikacje przed 30 kwietnia 2001, korzystając z powrotu sekcji 245(i), nie mogły przeprowadzić własnej rekrutacji, bo ustawa 245(i) powróciła tylko na 4 miesiące, a więc nie wystarczająco długo, by przeprowadzić rekrutację wymaganą na reduction in recruitment. W sierpniu 2001 Departament Pracy, zdając sobie z tego sprawę postanowił umożliwić tym osobom skorzystanie z reduction in recruitement i zmienił procedurę pozwalając na przeprowadzenie własnej rekrutacji nawet i po złożeniu petycji w Departamencie Pracy. Dotyczy to jednak tylko petycji złożonych w Departamencie Pracy przed 2 sierpnia 2001 (dzień, w którym opublikowane zostały przepisy wykonawcze.)
Osoby, które złożyły petycje do Departamentu Pracy powinny skorzystać z nowego prawa, które może spowodować nawet kilkuletnie przyspieszenia sponsorowania. Nie wszystkie jednak zawody nadają się na reduction in recruitment. Proszę konsultować się z prawnikiem imigracyjnym zanim rozpoczną Państwo ten proces.
E. Ustawa PATRIOT odpowiedź na atak terrorystyczny.
Ze względu na fakt, że terroryści, których posądza się o przeprowadzenie ataków 11 września byli cudzoziemcami, prawo imigracyjne i imigracyjne organy ścigania oglądane są teraz przez szkło powiększające. Prezydent Bush i Prokurator Generalny upomnieli się więc o pewne zmiany w prawie imigracyjnym i otrzymali je w nowej ustawie "USA PATRIOT (Uniting and Strengthening America By Providing Appropriate Tools Required To Intercept and Obstruct Terrorism) Act (ustawa patriotyczna). Możemy się spodziewać, że to dopiero początek zmian w prawie imigracyjnym spowodowany atakiem terrorystycznym. Projektów szerszych zmian jest w Kongresie Stanów Zjednoczonych sporo, miejmy jednak nadzieję, że ograniczą się one do spraw bezpieczeństwa narodowego i aktów terrorystycznych.
Ustawa ta wprowadza pewne zmiany w prawie imigracyjnym. Zmiany te dotyczą wszystkich imigrantów, nie tylko tych posądzonych o akty terrorystyczne. Poniżej wytłumaczę najważniejsze zmiany wprowadzone przez wymienioną ustawę.
INS i Departament Stanu (a więc również konsulaty) sprawdzać będą teraz każdą osobę ubiegającą się o wizę do USA, zarówno imigracyjną jak i tymczasową (w tym również turystyczne i studenckie), w FBI za pomocą ich systemu monitorującego National Crime Information Center, który umożliwia sprawdzenie historii kryminalnej aplikanta.
INS otrzymało również od Kongresu dużo pieniędzy na wprowadzenie systemu kontroli wjazdów i wyjazdów z USA, który wprowadzony został już w 1996 roku, lecz, na który nie było odpowiednich funduszy. System ten zwany Integrated Entry and Exit System będzie dawał INS większą kontrolę nad osobami przybywającym do USA tymczasowo. Do tej pory INS nie sprawdzała na bieżąco, czy dana osoba wyjechała o czasie. Według nowej procedury, sprawdzenie statusu imigracyjnego i miejsca pobytu danej osoby będzie dużo łatwiejsze.
Drugim programem z 1996 roku, na który też nie było pieniędzy aż w końcu znalazły się one dzięki PATRIOT Act jest system sprawdzania statusu i adresu studenta na wizie studenckiej. Program ten nazwany "Foreign Student Visa Monitoring System" nakazuje szkołom, do których uczęszczają Ci studenci na informowanie INS o adresie studenta i zmianach w jego statusie imigracyjnym. Na razie program ten będzie dotyczył studentów z kilku wymienionych państw, ale w przyszłości może się poszerzyć do wszystkich studentów na wizach studenckich. Już w kilku przypadkach po 11 września widzimy, że INS w Nebrasce wydłużyło okres wydawania decyzji o wizach studenckich, a w niektórych wypadkach prosi o dokumenty, których wcześniej do wiz studenckich nie wymagało.
Kongres postanowił również umocnić granicę kanadyjską zwiększając trzykrotnie ilość oficerów INS na tej właśnie granicy.
Nowe prawo poszerzyło również definicje terrorysty, a więc tego kto może być zakwalifikowany przez INS jako terrorysta, a co za tym idzie, deportowany z USA. Teraz terrostystą według prawa imigracynego może być nawet osoba, która wspomaga finansowo organizację podejrzaną o propagowanie terroryzmu, nawet jeśli osoba ta nie jest tego świadoma. Jednocześnie rodzina takiej osoby również automatycznie będzie oskarżona i dołączona do procesu deportacyjnego.
Najnowsze zmiany w prawie imigracyjnym - to wprowadzenie dwóch nowych formularzy. Nowa aplikacja o obywatelstwo, N-400 obowiązuje już od 1 stycznia 2002. Ma aż 10 stron i wymaga dużo bardziej dokładnych informacji. Od 1 lutego 2002 obowiązywać będzie nowy formularz na petycje I-140 (sponsorowanie o pracę.) Za to od 19 lutego 2002 Biuro Imigracyjne zwiększa opłaty za prawie wszystkie imigracyjne aplikacje. W następnym numerze "Monitora" poinformuję o nowych opłatach.
