Sąd Pro Se (co oznacza "we własnym imieniu") umożliwa dochodzenie swoich praw na drodze sądowej bez pośrednictwa adwokata, za stosunkowo niewielką opłatą sądową i w miarę szybko. Proces sądowy wszczynany jest przez osobę, która wnosi roszczenie, czyli przez "powoda". Osoba lub instytucja skarżona może bronić się w procesie i odpierać powództwo przy pomocy prawnika lub bez i zwana jest "pozwanym". Jeżeli pozwany występuje z prawnikiem, powód także ma prawo zapewnić sobie usługi prawnika. W takiej sytuacji sprawa zostanie przeniesiona do innej sali, gdzie powód korzystać będzie z usług adwokata.
Poniżej infomujemy o zasadach wnoszenia roszczeń w sądzie Pro Se i zamieszczamy porady w jaki sposób składać wymaganą dokumentację. Mogą one stanowić rodzaj wskazówek zarówno dla powodów jak i pozwanych. Podane informacje nie obejmują oczywiście wszystkich kwestii, które mogą wyniknąć w trakcie procesu. W każdym przypadku ostatecznie rozstrzyga sprawę sędzia. Poniższe informacje dotyczące procedur sądowych odnosić można do spraw wniesionych do sądu miejskiego pierwszej instancji. Sąd Pro Se organizuje się także w Third District w Rolling Meadows. Proszę skontaktować się z sądem Third District w celu uzyskania dalszych informacji dotyczących wniesienia tam pozwu.
Pomoc ze strony pracowników Pro Se
W sali 602 Daley Center pracuje wielu urzędników, którzy jako woluntariusze pomagają w wypełnieniu formularzy koniecznych do złożenia pozwu. Biuro sędziego przewodniczącego zatrudnia także urzędników wyszkolonych specjalnie w zakresie pracy ze sprawami wniesionymi w oddziale Pro Se sądu drobnych roszczeń. Ich stanowisko znajduje się po lewej stronie Sali 602, przy biurku w widoczny sposób oznaczonym "Pro Se Staff". Ich zadaniem jest pomoc powodom występującym w ramach Pro Se, których roszczenia nie przekraczają $1,500.00. Powód nie powinien wypełniać żadnych formularzy przed konsultacją z pracownikami Pro Se. Urzędnicy ci pomagają również osobom, które mają trudności z porozumiewaniem się w języku angielskim, osobom z zaburzeniami wzroku, słuchu, mowy oraz inwalidom. Jeżeli potrzebują Państwo takiej właśnie pomocy, proszę skontaktować się z sądem Pro Se pod numerem (312) 603-5626, gdzie udzielone zostanie więcej informacji.
Stanowisko pracowników Pro Se znajduje się z lewej strony Sali 602
Richard J. Daley Center
50 W. Washington
Chicago, Illinois
1. Jakiego rodzaju roszczenia można wnosić?
Roszczenia wartości $1,500 lub mniej o:
A. ‑Uszkodzenie samochodu.
B. ‑Utratę lub uszkodzenie odzieży.
C. ‑Niezwrócenie depozytu przez właściciela mieszkania lub domu.
D. ‑Niezapłacony czynsz przez najemcę.
E. ‑Niewypełnienie warunków gwarancji.
F. ‑Niewłaściwe wykonanie napraw samochodu, telewizora, dachu, itd.
G. ‑Niespłacenie pożyczki.
H. ‑Inne roszczenia pieniężne.
2. Kto może wystąpić jako powód?
A. ‑Każda osoba po ukończeniu 18 roku życia.
B. ‑Każdy rodzic może wnieść pozew o uszkodzenie ciała lub utratę pieniędzy w imieniu małoletniego dziecka.
3. Kto nie może wystąpić jako powód?
Spółki, korporacje, stowarzyszenia, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, trusty i beneficjanci roszczeń
4. Kto może wystąpić jako obrońca?
Każda osoba, korporacja, spółka, firma, stowarzyszenie lub trust.
5. Jak wszcząć proces sądowy?
W tym celu należy skierować się do pracowników Pro Se w Sali 602 w Daley Center przy Randolph między ulicami Dearborn Street i Clark Street w Chicago. Urzędnicy Pro Se pomogą w rozpoczęciu procesu. Dzielnica 3 przy Rolling Meadows także posiada Pro Se Court, proszę skontaktować się z sądem 3 Dzielnicy w celu uzyskania więcej informacji dotyczących wniesienia tam pozwu.
6. ‑Ile kosztuje rozpoczęcie procesu w ramach Pro Se Court?
Opłaty za rozpoczęcie procesu sądowego mogą ulec zmianie. Obecny koszt kształtuje się następująco:
A. ‑$45 za wniesienie roszczenia do $250
B. ‑$70 za wniesienie roszczenia do wartości $1000.
C. ‑$80 za wniesienie roszczenia przekraczajgo wartość $1000 i niższego niż $1500.
D. ‑Za zawiadomienie każdego pozwanego, $2.00 plus koszt przesłania wezwania do stawienia się na sprawie listem poleconym.
E. ‑Jeżeli wezwanie nie ma być wysłane listem poleconym, może zostać dostarczone przez szeryfa. Koszt dostarczenia zostanie ustalony przez szeryfa.
Proszę zachować wszystkie pokwitowania i rachunki!
7. ‑Co należy przekazać pracownikom Pro Se w ramach przygotowań do procesu sądowego?
A. ‑Dokładnie imię, nazwisko i adres pozwanego.
B. ‑Dokładną wartość roszczenia lub roszczeń. Należy przedstawić trzy (3) pisemne wyceny kosztów napraw lub rachunek zapłaty za produkt wymienny.
C. ‑Daty i wszystkie inne fakty wykazujące iż pozwany winien jest nam pieniądze.
D. ‑Wszystkie umowy najmu, rachunki, kontrakty, listy i inne dokumenty wyjaśniające lub wykazujące roszczenie.
E. ‑Kopie wszystkich dokumentów, które zostaną dołączone do roszczenia.
8. Kiedy i gdzie należy udać się na rozprawę?
A. Wstępny termin rozprawy zostanie wyznaczony jako "Trial Date", widoczny w górnej części formularza roszczenia. Jeżeli pozwany nie otrzyma wezwania na sprawę, sędzia zarządzi wysłanie kolejnego wezwania (tzw. "alias summons"); nowy termin zwrotu "Return Date" i nowy termin rozprawy zostaną umieszczone w w pozwie. Powód ma obowiązek stawić się w sądzie w terminie rozprawy nawet jeśli pozwany nie otrzymał nakazu stawienia się. W takim przypadku powód nie musi przyprowadzać świadków. Obecność powoda jest warunkiem wysłania kolejnego nakazu stawienia się stronie pozwanej.
B. Wszystkie rozprawy w ramach spraw 1 Dzielnicy odbywają się w sali 1308 w Daley Center. Sala otwierana jest o godzinie 8.45 rano. Proszę skontaktować się z sądem 3 Dzielnicy w celu uzyskania dokładniejszych informacji dotyczących wnoszonego tam pozwu.
C. Jeżeli powód nie stawi się w terminie rozprawy, roszczenie zostanie odrzucone, o ile powód (lub ktoś inny w imieniu powoda) nie zgłosi się z prośbą do sądu o kontynuację, na co sędzia udzieli zgody (patrz paragraf 14). Jeżeli roszczenie zostanie odrzucone, powód może wnieść wniosek w terminie 30 dni od odrzucenia o ponowne rozpatrzenie pozwu i natychmiastową rozprawę. Pracownicy Pro Se pomogą w przygotowaniu wniosku i zawiadomienia.
D. Rozprawa nie może się odbyć dopóki pozwany nie otrzyma nakazu stawienia się w sądzie. Dostarczenie nakazu, a nawet odnalezienie pozwanego bywa jednakże niekiedy trudne. Prawo nie przewiduje zwrotów opłat i kosztów za wniesiony pozew, ani za próby dostarczenia nakazu stawienia się do pozwanego.
9. ‑Kogo przyprowadzić i jakie dokumenty/dowody przynieść do sądu na rozprawę?
A. Należy stawić się w sądzie wraz z każdą osobą (świadkiem), który może pomóc powodowi. Niemożność stawienia się świadka ze względu na pracę czy inne sprawy nie stanowi ważnego wytłumaczenia. Zgodnie z prawami sądu najwyższego pozwany będzie odpowiadał na wszystkie zarzuty postawione ramach pozwu.
B. Potrzebne będzie przynieisienie wszystkich dokumentów, takich jak umowy wynajmu, kontrakty, rachunki sprzedaży lub wynajmu, listy od lub do powoda lub pozwanego, opłacone rachunki za naprawy lub trzy pisemne wyceny kosztów napraw, unieważnione czeki, fotografie, oraz artykuły takie jak uszkodzona odzież, itp. NIE NALEŻY ZOSTAWIAĆ DOKUMENTÓW W DOMU. Dokumenty są pomocne tylko kiedy można je fizycznie okazać sędziemu. W razie jakichkolwiek wątpliwości co do konkretnych dokumentów, zawsze lepiej być przygotowanym i przynieść je na rozprawę.
C. Jeżeli rozprawa zostanie odroczona, należy oczywiście przynieść wszystkie materiały dowodowe i dokumenty oraz przyprowadzić świadków na kolejny wyznaczony termin rozprawy.
10. Co należy powiedzieć sędziemu?
A. Sędziego należy poinformować o faktach dotyczących roszczenia oraz przedstawić argumentację wyjaśniającą dlaczego pozwany winien jest nam pieniądze, przedstawioną w sposób racjonalny i pozbawiony agresji. Nie wolno kłócić się ze stroną pozwaną!
B. Sędziemu pokazujemy także wszelkie dokumenty, uszkodzoną odzież lub też inne towary i przedmioty.
C. Należy przedstawić dowody na poniesione straty i przynieść do sądu opłacone rachunki za artykuły naprawione lub zakupione wymiennie za przedmioty, które nie zostały właściwie naprawione lub wymienione przez pozwanego. Należy też przynieść trzy pisemne wyceny kosztów napraw lub wymiany wadliwych artykułów.
Obrona przed pozwem
11. Jakie są prawa i obowiązki pozwanego?
A. Pozwani mogą wystąpić Pro Se (bez adwokata).
B. Pozwani mogą korzystać z usług adwokata.
C. Pozwani mają prawo zażyczyć sobie ławy przysięgłych przed terminem zwrotu "Return Date" za dodatkową opłatą. Jeżeli proces sądu przysięgłych opłacony zostaje przez pozwanego, nie odbędzie się w Sali 1308. Wszystkie strony zostaną listownie zawiadomione o nowym terminie i o nowym miejscu rozprawy.
D. Jeżeli pozwany otrzyma nakaz stawienia się w sądzie w terminie rozprawy, lecz nie stawi się, wydany zostanie wyrok "ex-parte" (jednostronny) na niekorzyść pozwanego, o ile sąd nie przełoży rozprawy na termin późniejszy. Pozwany (lub ktoś w imieniu pozwanego) powinien osobiście zgłosić się w sądzie z prośbą o odłożenie rozprawy.
E. Pozwany powinien przeczytać dokładnie poniższe paragrafy, 12 - 17, ponieważ przedstawiają one także wszelkie prawa i obowiązki pozwanego. Pracownicy Pro Se udzielają porad pod numerem (312) 443-5656.
12. Jak pozwany kwestionuje roszczenie?
A. Pozwany powinien zapoznać się z treścią roszczenia i nakazu stawiennictwa, dostarczone mu przez szeryfa lub listownie.
B. Musi on zarejestrować stawiennictwo, zgodnie ze wskazówkami w nakazie stawiennictwa. Opłatę za stawiennictwo przyjmuje urzędnik sądowy w pokoju 602 w Richard J. Daley Center. Opłata za rejestr stawiennictwa wynosi obecnie $69.00, kwota ta może ulec zmianie. Należy zachować wszystkie pokwitowania za uiszczenie opłaty.
C. Pozwany musi stawić się w sądzie na procesie. Termin procesu zaznaczony jest jako "Trial Date", widoczny w górnej części formularza roszczenia. Jeżeli pozwany nie stawi się na procesie, może zostać wydany wyrok na korzyść powoda i niekorzyść pozwanego (patrz paragraf 15C).
D. Jeżeli pozwany wie, iż nie będzie mógł stawić się w sądzie w terminie rozprawy, musi postąpić zgodnie z procedurą wyjaśnioną w paragrafie 14.
13. ‑Czy pozwany musi udzielić pisemnej odpowiedzi na pozew?
A. Nie. W sądzie w dniu rozprawy pozwany może przedstawić punkty swojej obrony, wraz w wszystkimi faktami, które sędzia może wziąć pod uwagę. Pozwany musi przyprowadzić wszystkich świadków i przynieść wszystkie materiały dowodowe. Paragraf 9 i 10 dotyczą pozwanych i należy bardzo dokładnie wypełnić ich wskazania.
B. Jeżeli pozwany uważa, że powód winny jest mu pieniądze, może wnieść roszczenie przeciw powodowi. Jest to tak zwane roszczenie wzajemne. Pracownicy Pro Se pomagają w poprawnym przygotowaniu takiego roszczenia.
14. ‑Czy rozprawa może zostać przełożona lub odroczona?
Jeżeli pozwany nie może stawić się w wyznaczonym terminie (z powodu choroby, pobytu w szpitalu, itp.), może złożyć prośbę o przełożenie rozprawy na inny termin. Pracownicy Pro Se pomogą pozwanemu przygotować prośbę i pisemne zawiadomienie. Ponadto pozwany powinien telefonicznie wyjaśnić drugiej stronie konieczność przełożenia terminu rozprawy. Jeżeli pozwany i powód ustalą odpowiadający im nowy termin, sędzia postara się o zorganizowanie wtedy procesu. Bez względu jednak na okoliczności pozwany lub ktoś inny w imieniu pozwanego powinien osobiście stawić się w sądzie w wyznaczonym terminie rozprawy. Tylko wtedy sędzia może udzielić zgody lub odmówić przełożenia terminu.
Ugody, dezyzje,
odbieranie należności
15. ‑Kiedy następuje rozstrzygnięcie sprawy? Kiedy zostaje wydany wyrok?
A. Sędzia ogłasza wyrok po zakończeniu rozprawy i wysłuchaniu powoda oraz pozwanego, przeważnie wygłaszając dodatkowo krótkie uzasadnienie.
B. Kiedy sprawa zostaje rozstrzygnięta na korzyść powoda, w wyroku podana zostanie konkretna suma pieniężna do pobrania od pozwanego. Pozwany musi zapłacić zarządzoną kwotę (plus opłaty sądowe jeżeli tak zarządzi sędzia).
C. Jeżeli pozwany nie stawi się w sądzie na procesie, wydany zostanie wyrok "ex-parte" (jednostronny). Jeżeli wyrok nie zostanie uchylony przez sędziego (jest to możliwe, pod warunkiem, że pozwany złoży prośbę w ciągu 30 dni od daty wyroku), otwiera się bezpośrednia droga do ściągnięcia zarządzonej kwoty roszczenia od pozwanego, zgodnie z postępowaniem uzupełniającym przedstawionym w paragrafie 18. Jeżeli pozwany złoży prośbę o unieważnienie wyroku ex-parte w ciągu 30 dni od wydania, zwykle otrzymuje zgodę. Aby uniknąć konieczności stawiania się w sądzie, wniosek o unieważnienie wyroku powinien zawierać prośbę o natychmiastowy proces. Pracownicy Pro Se udzielają dalszych informacji.
D. Jeżeli wydany zostanie wyrok na korzyść pozwanego, sprawa zostaje zamknięta. Sąd może zarządzić zwrócenie wszelkich poniesionych opłat sądowych pozwanemu.
16. Kto płaci "opłaty sądowe" i odsetki?
Składanie zażaleń, rejestrowanie stawienia się, wydanie zawiadomień, procedury odbioru, dokonanie zajęcia, wezwanie do udziału, załączniki i tym podobne wymagają od stron uiszczenia opłat i/lub innych kosztów sądowych. Sędzia przeważnie nakazuje zapłacenie kosztów sądowych stronie przegrywającej proces. Pozwany może zostać także zobowiązany do wpłacenia na koszt powoda odsetków od nieuregulowanej sumy zarządzonej w wyroku w wysokości uregulowanej ustawowo.
17. ‑Czy istnieją inne opcje dla pozwanego, który ma spłacić powodowi pieniądze, ale potrzebuje na to dodatkowego czasu? Czy roszczenie można negocjować?
A. Odpowiedź na obydwa te pytania brzmi: tak.
B. Sędzia może zezwolić pozwanemu na spłacenie pieniędzy/ uregulowanie długu w ratach.
C. Obie strony zawsze mogą negocjować wysokość roszczenia. Sędzia może także pomóc stronom w osiągnięciu wzajemnie satysfakcjonującej ugody. Większość spraw prowadzonych przez adwokatów kończy się ugodą. Warto pamiętać, że czasem lepszy jest mniejszy czek niż spory, ale niewykonywalny wyrok!
D. Przed rozprawą strony mogą skorzystać z możliwości spotkania z mediatorem wyznaczonym przez sędziego i spróbować w ten sposób rozstrzygnąć sprawę. Mediatorzy są ochotnikami; starają się pomóc stronom w polubownym rozwiązaniu problemu. Nie są sędziami i nie wydają żadnych wyroków. Jeżeli roszczenie nie może zostać rozstrzygnięte drogą mediacji, strony wezmą udział w procesie, organizowanym zwykle tego samego dnia.
E. Po ugodowym rozwiązaniu sprawy przez strony lub po wpłaceniu przez pozwanego sumy zasądzonej przez sędziego, pozwany powinien otrzymać od sędziego dokument wyroku lub tzw. "spełnienie wyroku " ("satisfaction of judgment") od powoda (dokument ten powinien zostać spisany z pomocą urzędnika sądowego).
18. ‑W jaki sposób pobierana jest od pozwanego zarządzona wyrokiem kwota roszczenia? Czy pobiera ją sąd?
Sąd ani urzędnicy sądowi nie ściągają zasądzonych należności. Odpowiedzialność za pobranie spada na powoda, z tym, że zarówno sąd jak i pracownicy sądu Pro Se z Sali 602 pomagają w tej całej procedurze. Zdarza się, że pozwani nie chcą płacić zasądzonych należności. W takich wypadkach próby pobrania wymagają czasu i niestety cierpliwości. Starając się o odebranie należnej kwoty powód ma prawo telefonicznie kontaktować się z pozwanym, oczywiście tylko w rozsądnych porach dnia.
Oto niektóre z najważniejszych punktów procedury starania o pobranie zarządzonej sumy:
A. Memorandum of judgement, które może zostać zarejestrowane w księdze wieczystej, stanowić będzie podstawę do prawa zastawu do nieruchomości pozwanego, o ile taką posiada.
B. Wystawione może zostać citation to discover assets (wezwanie nakazujące ujawnienie pełnego stanumajątku). Jest to dokument zobowiązujący pozwanego, jego bank/i, pracodawców i innych do stawienia się w sądzie i/lub odpowiedzenia na pytania dotyczące wszystkich kont bankowych, gotówki, nieruchomości lub innego majątku pozwanego lub w którym pozwany ma udziały.
C. Do pracodawcy pozwanego może zostać przesłany (wage deduction) nakaz potrącenia dochodów. Dokument ten nakazuje odprowadzenie określonej części procentowej pensji przez określoną liczbę tygodni w celu spłacenia pełnej kwoty roszczenia zarządzonej wyrokiem.
D. Do każdej osoby lub instytucji winnej pieniądze pozwanemu (jak bank, lokator, sklep, dłużnik itd.) wysłane może zostać garnishment (przypozowanie). Dokument ten nakazuje zapłacenie powodowi pieniędzy winnych pozwanemu, w całości lub w określonych ratach.
E. Po wydaniu citation to discover assets lub no rule to show cause (podania przyczyny niestawiennictwa w sądzie, może zostać wydany attachment, czyli nakaz aresztowania pozwanego. Po przyprowadzeniu pozwanego do sądu, sędzia decyduje o dalszym postępowaniu w sprawie.
