Czy pamiętacie Państwo stare, ale nadal często używane powiedzenie "ślepy jak kret". Otóż doskonale odzwierciedla ono stan zdrowotny współczesnego społeczeństwa biorąc pod uwagę ostrość widzenia. Według ostatnich badań blisko 60% Amerykanów w wieku do 16 roku życia wymaga korekcji wzroku. Można jedynie spekulować jak wielu pacjentów jest nieświadomych swoich problemów okulistycznych przypisując swe dolegliwości neurologiczne, trudności z koncentracją czy złe samopoczucie stanom chorobowym, podczas gdy prawdziwym źrodłem ich kłopotów są problemy ze wzrokiem. Większość społeczeństwa łączy wady wzroku z chorobami wieku starczego lub szuka przyczyn ich występowania w wadach wrodzonych. W rzeczywistości problemy ostrości widzenia nasiliły się wraz z postępem cywilizacyjnym, gdyż w coraz to większym stopniu zmuszeni jesteśmy do wpatrywania się w przedmioty z bardzo bliskich odległości, do których nasze oczy nigdy nie były w pełni przystosowane. Spędzanie wielu godzin przed ekranem telewizora, monitorem komputera, czy też funkcjonowanie przy sztucznym świetle jest dla naszych oczu niekończącym się wysiłkiem. W konsekwencji takiego stylu życia nasz wzrok systematycznie się pogarsza.
Pogarszająca się jakość widzenia wymaga właściwej edukacji, profilaktyki i prawidłowej korekcji wad wzroku. Zalecona trwała lub czasowa korekcja ostrości wzroku poprzez okulary, nie jest rozwiązaniem doskonałym. Wprawdzie nie pogłębia wady, ale też działa jedynie na zasadzie protezy umożliwiającej funkcjonowanie.
Komputery a nasze oczy
Skoncentrujmy się na jednej z przyczyn naszych problemów ze wzrokiem. Jak dowodzą prowadzone od wielu lat prace badawcze, komputery, a dokładniej monitory komputerowe w znaczny sposób wpływają na upośledzenie naszego wzroku. Warunki życia zmuszają coraz więcej osób do korzystania z komputerów w coraz większym wymiarze czasowym. W rezultacie tego wzrasta liczba pacjentów skarżących się na problemy z akomodacją i pogłębianiem się wad wzroku. Obecny stan wiedzy pozwala nam już na rozpoznanie podstawowych zagrożeń z jakimi wiąże się praca z komputerem i wybór odpowiednich metod zapobiegania im.
Negatywne promieniowanie
i ośrodki obrony
Podstawowe zalecenia związane z pracą przy komputerze określają między innymi:
- ‑odległość od monitora osoby pracującej przy komputerze, która powinna wynosić około 70 cm;
- ‑natężenie światła nie może być mniejsze niż 500 lx., a w przypadku osób starszych nawet 750 lx. Oznacza to, że zgodnie z zasadą 1:3, natężenie światła mierzone na powierzchni monitora nie może być mniejsze niż 180 lx., a dla osób starszych nawet 250 lx. Istotną sprawą jest to, że otaczające nas światło musi być rozproszone, a nie punktowe;
- ‑monitor nie powinien stać na tle okna, a niezależnie od tego zaleca się stosowanie żaluzji okiennych;
- ‑zaleca się takie usytuowanie monitora, by jego górny brzeg znajdował się poniżej poziomu oczu;
- ‑stosowanie różnorodnych szkieł okularowych, pokrytych specjalną powłoką antyrefleksyjna, A/R, teflon, crizal, transparence;
Monitory emitują następujące typy promieniowania:
- rentgenowskie, promienie X
- podczerwone , IR
- niskoczęstotliwościowe, VLF, ELF
- ultrafioletowe, UV
Wszystkie typy promieniowania mają niebagatelny wpływ na nasze oczy i samopoczucie. Stosowanie wyżej wymienionych okularowych soczewek ochronnych wspomaganych dodatkowo filtrem UV, w znacznym stopniu ułatwia nam pracę przy komputerach i chroni jednocześnie nasz wzrok przed dalszymi, często nieodwracalnymi zmianami. Eliminują one bardzo męczące i szkodliwe dla oka odbicia światła, zarówno zewnętrzne jak i pochodzące bezpośrednio od monitora.
Praca przy monitorze jest źródłem kłopotów ze wzrokiem wynikajacych z samej specyfiki tej pracy. W naturalnych warunkach oko zmienia obiekty zainteresowania skupiając wzrok na coraz to innym obiekcie w różnych odległościach. Siedząc przy komputerze powodujemy, że wzrok użytkownika utrzymany jest przez szereg godzin w stałej odległości, co prowadzi do zwiotczenia mięśni gałki ocznej, czego następstwem są problemy z akomodacją.
Innym również ważnym aspektem pracy przy komputerze jest nawilżenie rogówki oka. Normalnie rogówka, zewnętrzna część gałki ocznej, nawilżana jest poprzez wydzielinę łzową, rozprowadzaną po jej powierzchni poprzez proces mrugania. Proces ten, sterowany przez nasz mózg, zostaje zachwiany przy pracy z komputerem, gdyż jego użytkownik wykonuje niewielkie, mimowolne ruchy powiekami, tzw. pseudomrugnięcia, co jest odczytywane przez nasz mózg jako odruch mrugnięcia, w wyniku czego nie wysyła on już kolejnego sygnału do powiek koniecznego do nawilżenia rogówki. Efektem tego jest wysuszenie dolnej części oka oraz zaczerwienienia, najbardziej dotkliwe dla osób z zespołem suchego oka. Dlatego czasami zmuszeni jesteśmy do stosowania środków pomocniczych w postaci tzw. sztucznych łez lub kropli nawilżających.
Podsumowując, należy stwierdzić, że nie należy unikać komputerów, bo wielu z nas przecenia ich negatywne oddziaływanie na nasz organizm. Stosując powyższe metody ochrony nie powinniśmy narzekać na problemy ze zdrowiem związane bezpośrednio z pracą przy komputerze.
Autor artykułu, Sławomir Leśniak jest właścicielem salonu optycznego "Express Optical"
Adres: 6615 W. Irving Park Road
Chicago, IL 60634
Tel. 773-427-2596
