Pojedynki z długami - cz. II

Jarosław Armatys

Dłużnik - też człowiek

Pojedynki z długami - cz. II

Niemal od kolebki mieszkancy Ameryki nama­wiani sa do kupowa­nia ponad miare. Wielka armia nama­wiaczy otacza konsumentów w ka­zdym miejscu, w kazdej gazecie, pro­gramie telewizyjnym czy nawet w wagonie me­tra. Latwy kredyt sprawia, ze zycie ponad stan staje sie proste. I jak to sie konczy? Tylko w 2002 roku perso­nalne bankructwo oglosilo 1.5 milio­na Amerykanów.

Istnieje w zyciu wiele wazniej­szych rzeczy niz krysztalowo czyste opinie w sponsorowanych przez kre­dytodawców biurach kredytowych. Jezeli nie dajemy sobie rady ze splata kredytów nie glódzmy rodziny, nie organizujmy garazowych wyprze­dazy, nie przenosmy sie pod most. Rozwazmy mozliwosc ogloszenia osobistego bankructwa. Zrobili to w koncu ludzie bogatsi od nas, szefowie Enronu, Global Crossing, bohatero­wie wielu korporacyjnych skandali lat ostatnich. Czy tylko oni maja pra­wo korzystac z przepisów prawa stworzonego przeciez dla szarych, nie dajacych sobie rady konsumen­tów?

Pamietajmy, ze kredytodawcy spodziewaja sie, ze czesc otwiera­nych linii kredytowych nigdy nie bedzie splacona. Maja to wliczone w koszty prowadzenia dzialalnosci biznesowej. Ubezpieczaja sie od takich wy­darzen zawyzajac oprocentowa­nie udzielanych po­zy­czek. Wszyscy konsumenci przekazuja bankom ka­zdego miesiaca znaczne pieniadze jako ubezpieczenie na wypadek, gdy­by którys z nich, z róznych powodów zyciowych uznal, ze nie jest w stanie splacac wzietych pozyczek. Jest to cos w rodzaju zbiorowej odpowie­dzialnosci.

Ochrona upadlosciowa

Juz samo zlozenie do sadu wyma­ganych dokumentów dla rozpoczecia sprawy o orzeczenie osobistego ban­kructwa powstrzymuje wierzycieli od kontynuowania prób odzyskania pozyczonych pieniedzy. Zarówno ra­chunek bankowy jak i samochód oraz dom dluznika sa - chwilowo przy­najmniej - chronione przed wierzy­cie­lami. Konsumentowi oglaszajace­mu osobista upadlosc nie mozna rów­niez odciac gazu, pradu, telefonu - z po­wodu nieplacenia rachunków. Pra­cownicy biur rewin­dykacji dlugów przestaja do nas wreszcie dzwonic...

Uwaga:

Prawo upadlosciowe za­wiera dwa scena­riusze osobistego bankrutowania.

Pierwszy - opisany w paragrafie siódmym - polega na umorzeniu przez sad dlugów bankru­tujacego.

Drugi scenariusz - opisany w paragrafie trzynastym - realizo­wany jest wtedy gdy sad stwierdza wartosc dlugu, czesc umarza, a od po­zos­talego zabrania wierzycielom na­liczania odsetek. Dlug zostaje po­dzielony na raty, których wysokosc uza­lezniona jest od zarobków ban­krutujacego - trzeba go splacic w okresie trzech, albo pieciu lat.

Upadlosc z paragrafu siódmego

Najpierw zajmiemy sie bankruto­waniem z paragrafu siódmego, a pózniej przejdziemy do regul bankru­towania na podstawie paragrafu trzy­nastego.

Jakie dlugi sa umarzane, jezeli wy­rokiem sadu orzekajacym osobista upadlosc bankruta na podstawie pa­ragrafu siódmego?

Anulowane sa wszystkie dlugi, które powstaly dzieki otworzeniu li­nii kredytowych przez banki na pod­stawie analizy historii kredytowej konsumenta. Dlugi te nie zostaly zabezpieczone zadnym ze skladników majatku konsumenta - nazywane sa wiec unsecured debt. Przede wszy­stkim sa to dlugi na kartach kredyto­wych, oraz pozyczki - personal loans - udzielane przez banki na cele konsumpcyjne.

Podczas bankructwa umarzane sa równiez wszelkie niezaplacone rachunki za dostawe wody, gazu, prqdu; rachunki telefoniczne, za uslugi prawnicze i medyczne.

Jakich dlugów

nie anuluje sie?

Jezeli dla otwarcia linii kredyto­wej w banku dluznik zastawil czesc swojego majatku - takie zobo­wiazania nazywa sie secured debt - wtedy nawet bank­ructwo nie zwalnia go z podjetych zobowiazan. Naj­bolesniej skutki tej reguly prawa doswiadczaja posia­dacze drugiej pozyczki hipote­cznej wzietej na cele konsumpcyjne - tak zwanej home equity loan.

Reguly bankrutowania zazwyczaj pozwalaja zatrzymac bankrutowi dom - pod warunkiem regularnego splacania pozyczki hipotecznej - ale nie wtedy, gdy pod jego zastaw po­stanowil zaspokoic swoje zadze kon­sumpcyjne.

Wyrok orzekajacy o osobistym bankructwie nie zwalnia z koniecz­nosci splacania pozyczek wzietych na pokrywanie kosztów studiów (tyl­ko w wyjatkowych wypadkach, ze wzgledu na nadzwyczaj trudna sytu­acje dluznika sad moze je anulowac). Nie zwalnia równiez z koniecznosci regularnego oplacania alimentów.

Postepowanie upadlosciowe prze­prowadzane jest w sadach federal­nych. Jednak rzadza nim reguly zarówno federalnego jak i stanowego prawa. Zaleznie od miejsca osiedle­nia wynik postepowania moze byc rózny. Niektóre stany - na przyklad Floryda - traktuja bankrutów bar­dziej przyjaznie niz inne.

Dopóki nie zostanie ogloszony wyrok cala wlasnosc dluznika znaj­duje sie pod kuratela sadu. Sad wy­znacza zarzadce masy upadlosciowej ( bankruptcy trustee), którego zadaniem jest zaspokojenie roszczen wierzycieli srodkami pozyskanymi dzieki sprzedazy osobistego majatku dluznika. Jezeli bankrutujacy posia­da niewielki majatek, albo nie ma go w ogóle, dzialalnosc zarzadcy staje sie symboliczna.

Co moga,

a czego nie moga ode­brac

wierzyciele bankrutowi?

Decyzje o tym, czy wnioskowac o orzeczenie personalnego bankructwa z paragrafu siódmego, czy nie - osoba nie dajaca sobie rady z dlugami powinna podjac po dokladnym prze­analizowaniu, jaka czesc posiada­nego przez nia majatku zostanie uzyta dla zaspokojenia roszczen wierzycieli (ta czesc majatku okre­sla sie mianem nonexempt proper­ty), a jaka pozostanie jego wlasno­scia po wydaniu przez sad wyroku (czesc majatku pozostawiana bank­rutujacemu nazywa sie exempt pro­perty).

Exempt property

Prawo stanowe i federalne okres­la skladniki majatku, które nie moga zostac odebrane bankrutowi. Nie­które stany adoptuja prawo federal­ne, inne tworza wlasne ustawy, które zastepuja federalne, a inne pozosta­wiaja dluznikowi wybór ulg albo na podstawie prawa stanowego, albo federalnego.

Wiekszosc osobistych rzeczy dluznika takich jak: ubrania, meble, sprzet gospodarstwa domowego, ar­tykuly zywnosciowe nie moze zo­stac mu odebrana. Bankrutujacy ma prawo zatrzymac jeden, uzywany sa­mochód o niezbyt duzej wartosci, a takze najczesciej równiez dom.

Bankrutowi nie moga zostac ode­brane oszczednosci jakie zgroma­dzil w planach emerytalnych.

Nie mozna odebrac dluznikowi czynszowego mieszkania - ponie­waz nie nalezy przeciez do niego.

Nie mozna mu odebrac wzietego w leasing samochodu - poniewaz ten równiez do niego nie nalezy. Wlascicielem takiego samochodu jest bank, moze odebrac go w kazdej chwili, jezeli nie beda oplacane ko­lejne raty umowy leasingowej.

Jezeli dluznik mieszka w wynajmo­wanym mieszkaniu, jezdzi kilkulet­nim, uzywanym samochodem, poza ubraniem, sprzetem domowym, me­blami i tania bizuteria wlasciwie nie posiada nic wiecej - nie musi sie oba­wiac, ze cos z jego majatku zostanie mu odebrane.

Podczas bankrutowania nie mozna stracic majatku jezeli sie go nie posiada.

Nonexempt property

Podczas postepowania upadloscio­wego na pewno zostana odebrane dlu­znikowi takie rzeczy jak drugi samo­chód, drugi, albo wakacyjny dom, ak­cje i jednostki uczestnictwa w fundu­szach powierniczych - jezeli nie sa czescia planów emerytalnych.

cd. w nastepnym numerze

Artykul przedrukowano za zgoda

Polskiego Poradnika "Sukces"

Adres: 255 Park Lane; Douglastone, NY 11363