Okazało się ostatnio, że jest tylko jedna jedyna książka czytana powszechnie we wszystkich prawie krajach świata, bez wgzlędu na ich kulturowe tradycje - jest to - jak łatwo zgadnąć "Kod Leonarda Da Vinci". Przypominam: niezwykle dla niektórych kontrowersyjna, antypapieska, pełna super spiskowych teorii postmodernistyczna powieść sensacyjno, kryminalno, szpiegowsko, quasi - historyczna. Absolutny fenomen socjologiczny i oczywiście wydawniczy.
Poza tym tytułem różnimy się bardzo w upodobaniach i gustach czytelniczych w zależności od kraju, w którym mieszkamy i to bez względu na język, jakim się posługujemy. Anglia i USA reprezentują na przykład kompletnie różne preferencje literackie, mimo wspólnego języka i braku barier związanych na przykład z tłumaczeniami. Po szczegóły tego fascynującego przeglądu czytelnictwa w różnych krajach świata odsyłam do artykułu zatytułowanego "Co czyta Europa" autorstwa Adama Krzemińskiego zamieszczonego w "Polityce", numerze 29, z 23 lipca 2005 roku.
Sierpniowa lista bestsellerów Monitora prezentuje się niezwykle ciekawie, bo bardzo różnorodnie. Szczególną uwagę proszę zwrócić na niesłychanie zabawną książkę Wladimira Kaminera "Podróż do Trulali" oraz wybitny literacko i poruszający zbiór opowiadań, a w zasadzie fikcyjnych not biograficznych Danilo Kiš"a pod tytułem "Grobowiec dla Borysa Dawidowicza".
1. GROBOWIEC DLA
BORYSA DAWIDOWICZA
Danilo Kis, Wydawnictwo: Czarne, 2005
Książka o historii, o komunistycznym totalitaryzmie. Opowiada o ironii i okrucieństwie ludzkich losów i o piekle świata, z którego wybawienie wiedzie jedynie przez śmierć. Rytm tej prozy hipnotyzuje od pierwszego do ostatniego zdania.
"Grobowiec dla Borysa Dawidowicza" to najpiękniejsza literacko książka przeciwko komunizmowi. Połączyć wielką literaturę z demaskatorskim przekazem politycznym mógł tylko pisarz tak wybitny jak Danilo Kis.
Ten udający prozę dokumentalny zbiór opowiadań pokazuje, jak stalinizm niszczył własne psy gończe, jak kaci nagle stawali się ofiarami, jak łatwo było spaść z tronu do szamba. Każdy z zamieszczonych tu fikcyjnych życiorysów oddanych sprawie rewolucjonistów, którzy nagle zostają przez system, któremu wiernie służyli, oskarżeni, zniszczeni, upokorzeni i skazani na zapomnienie, jest najtrafniejszą definicją totalitaryzmu."
2. ZWODNICZY PUNKT
Dan Brown, Wydawnictwo Albatros, 2005
Nowy bestseller autora słynnego "Kodu Leonarda da Vinci".
Najnowszy satelita NASA wykrywa niezwykły obiekt w lodowcach Arktyki, meteoryt z śladami życia pozaziemskiego. Biały Dom przygotowuje się do poinformowania o odkryciu światowej opinii publicznej. Stanowiłoby ono sensację na miarę lądowania człowieka na Księżycu i zapewniło urzędującemu prezydentowi USA reelekcję. W celu zbadania meteorytu i stwierdzenia jego autentyczności na Arktykę udaje się grupa naukowców. Do grupy, na osobiste polecenie prezydenta dołącza Rachel Sezton, analityk wywiadu, by przygotować opis znaleziska dla Białego Domu. Towarzyszy jej Michael Tolland, światowej klasy oceanograf. Wkrótce okazuje się, że rzekome odkrycie to precyzyjnie przygotowana mistyfikacja. Człowiek, który za nią stoi, zrobi wszystko by prawda nie ujrzała światła dziennego. Rachel i Michael muszą uciekać tropieni przez bezlitosnych komandosów-zabójców. Próbują ostrzec prezydenta i ustalić, kto kryje się za misterną intrygą, zwodniczym punktem na kreślonej przez nich mapie spisku...
3. PODRÓŻ DO TRULALI
Wladimir Kaminer, Wydawnictwo: Dolnośląskie, 2005
Autor opowiada o dziwnych i zwariowanych wyprawach, takich jak zwiedzanie Paryża na stepie czy autostopowa podróż do Danii zakończona pobytem w kopenhaskiej komunie. Czyta się te historie jednym tchem, jedynie z przerwami na wybuchy śmiechu.
Wladimira Kaminera zawsze ciągnęło w obce strony, bo, jak sam mówi: "Tam, skąd pochodzę, życie nie nadaje się do życia". Urodzony w 1967 roku w Moskwie, w 1990 r. wsiadł do pociągu do Berlina, gdzie mieszka do dzisiaj i pisuje do różnych czasopism, ma własny program radiowy, wydaje książki, którymi wdarł się do grona najbardziej poczytnych w Niemczech autorów.
"Są trzy rodzaje postrzegania świata: optymistyczne, pesymistyczne i oczami Wladimira Kaminera"
"Jeśli potrzebne są jeszcze jakieś dowody, że życie potrafi być zabawniejsze od wszelkiej fantazji, najnowszych dostarcza Wladimir Kaminer.
4. ZAHIR
Paulo Coelho, Wydawnictwo Drzewo Babel, 2005
Najnowsza książka Paulo Coelho, autora bestsellerowego Alchemika.
Ester, żona znanego pisarza, znika bez wieści. Czy została porwana, zamordowana, czy uciekła z kochankiem? Dlaczego nie daje znaku życia? Jak po dziesięciu latach małżeństwa mogła odejść bez słowa? On próbuje ułożyć sobie życie bez niej, wiąże się z inną kobietą, pisze kolejną powieść. Jednak nie potrafi zapomnieć. Ester staje się jego obsesją, jego Zahirem. Wokół niej krążą wszystkie jego myśli. Musi ją odnaleźć, musi wyruszyć w długą podróż, która pozbawi go złudzeń i pozwoli na nowo narodzić się dla miłości.
5. WSZYSTKIE JĘZYKI
ŚWIATA
Zbigniew Mentzel,
Wydawnictwo: Znak, 2005
Świetna, wielowarstwowa powieść, której akcja toczy się w Warszawie, 10 lat po upadku komunizmu. Jeden dzień z życia bohatera książki to zaledwie punkt wyjścia do opowieści o skomplikowanych relacjach rodzinnych, o dorastaniu w Polsce lat 50. i 60. i o zawiłych losach polskiej inteligencji. Przede wszystkim jednak jest to pasjonująca historia kogoś, kto pragnie wyrazić siebie, kto dąży do prawdy i próbuje nadać swemu życiu głębszy sens. W powieści Zbigniewa Mentzla spomiędzy obrazów współczesności wylania się historia, a spod śmiechu i groteski przebija refleksja nad tajemnica ludzkiego losu i istota języka. Należy czytelnika ostrzec: choć w Krakowie wydana, opowieść jest wybitnie warszawska. Jeśli czytelnik z Krakowa lub innego miasta poza stolica przeczyta mimo tej przestrogi "Wszystkie języki świata", będzie zbudowany duchowo, choć niekoniecznie wesoły. Leszek Kolakowski
6. ZŁODZIEJ RYB
Rafal Wojasinski,
Wydawnictwo: Nowy Świat, 2005
Złodziej ryb jest książką o nędzach życia i uwikłaniu człowieka w naturę. W krótkich tekstach, budowanych zazwyczaj wokół jednej, centralnej postaci, autor przedstawia zamierających ludzi i ginące miejsca. - Tygodnik Powszechny.
Przed dwudziestoma z okładem laty pisałem o potrzebie trzęsienia ziemi w polskie literaturze. Tak pisząc miałem nadzieję, że wreszcie pojawi się "dziki pisarz". Cytuję: "Nie obarczony żadnym bagażem tradycji, uwikłań, środowiskowego snobizmu, pasji politycznej i innych ograniczeń. Nic z tego balastu, co osłabia potencję, nic z konwenansu, ugładzenia. Dziki! Jest poza wszystkim. Chodzi swoimi drogami. Jak magnes zbiera opiłki, tak on chłonie atmosferę naszego życia. Wyrasta nagle. Strzela księgą jak laserem. Przebija wszystkie złogi, warstwy ochronne, bebeszy cały ten gąszcz, dociera do rdzenia. Odkrywa istotę zjawisk. Intuicjonista. Dziki pisarz. Potrzeba takiego". Może to Rafał Wojasiński? - Marek Nowakowski
Ludzie, jakich opisał Wojasiński w "Złodzieju ryb", nie są reliktem przeszłości, ale wegetują gdzieś na marginesie życia społecznego, myślą i mówią tak, jak to pokazał autor. Gdyby szukać jakiś artystycznych skojarzeń, być może najwłaściwszym byłaby twórczość Edwarda Stachury. Nieżyjący od lat Sted, podobnie jak Wojasiński, kochał prostego, nieokrzesanego, często skłóconego z życiem człowieka - Życie Warszawy
7. ECHA
Danielle Steel,
Wydawnictwo: Amber, 2005
Najnowsza książka absolutnej mistrzyni literatury kobiecej, Danielle Steel.
Ma ona w swym dorobku 63 książki, czytane w 52 krajach, tłumaczone na 32 języki, wydane w nakładzie przekraczającym 530,000,000 egzemplarzy. Jej książki nie schodzą z pierwszych światowych list bestsellerów. Wiele z nich doczekało się adaptacji filmowej.
Tajemnica oszałamiającego sukcesu Danielle Steel tkwi w głębokiej wierze autorki w zwycięstwo dobra nad złem i szczęścia nad nieszczęściem.
Wbrew woli swojej bogatej żydowskiej rodziny piękna Beata wychodzi za mąż za francuskiego arystokratę. Na przekór wszystkiemu są szczęśliwi. Ale wybucha II wojna światowa i do Francji wkraczają wojska niemieckie. Ponury czas naznacza grozą i cierpieniem losy Beaty i jej córki Amadei...
8. TAJEMNICE OZYRYSA SPRZYSIĘŻENIA ZŁA
Christian Jacq,
Wydawnictwo: Świat Książki, 2005
Egiptowi wciąż grozi śmiertelne niebezpieczeństwo: mimo wysiłków faraona Sezostrisa i codziennych modłów kapłanek nadal usycha święta akacja Ozyrysa. Siły zła i ciemności wydają się nie do pokonania. Jednak największe niebezpieczeństwo grozi ze strony Zwiastuna, nawiedzonego Kananejczyka, który pragnie zniszczyć kulturę całego kraju i narzucić światu nową, głoszoną przez siebie wiarę. Czy ktoś zdoła go powstrzymać? Nieuchwytny przeciwnik organizuje zbrojne podziemie, by zgładzić faraona. Iker, początkowo też zajadły wróg władcy, zostaje wyniesiony do godności Syna Królewskiego i podejmuje się wytropienia tajemniczego nieprzyjaciela. Nim ruszy w drogę, zdąży się jeszcze spotkać z ukochaną kapłanką...
9. ŻYWOTY ZWIERZĄT
J. M. Coetzee,
Wydawnictwo: Świat Książki, 2005
Sprawa ludzkiego okrucieństwa wobec zwierząt do tego stopnia pochłania starzejącą się pisarkę Elizabeth Costello, że nie jest już w stanie spokojnie patrzeć ludziom w oczy. Syn Elizabeth, profesor fizyki, podziwia dokonania literackie matki, lecz z wielkim niepokojem czeka na jej wykład w college"u, w którym sam wykłada. W czasie kolacji po pierwszym wykładzie zaproszeni goście w rozmaity sposób reagują na kwestię praw zwierząt. Elizabeth broni się dość słabo, ale jej argumenty przemawiają do Johna, choć nie jest gotowy się do tego przyznać.
10. BŁĘKITNA SUKIENKA
Tracy Chevalier,
Wydawnictwo: Prószyński i s-ka, 2005
Dwie kobiety, dwie historie, wspólne dziedzictwo. Ella Turner próbuje odnaleźć się w nowej rzeczywistości po przyjeździe do Francji. Czuje się wyobcowana i nieszczęśliwa. Chcąc odzyskać akceptację otoczenia, postanawia wrócić do nazwiska rodowego Tournier i rusza śladami swoich przodków. Nieoczekiwanie trafia na trop mrocznej zagadki z przeszłości. Francja, schyłek XVI wieku. Isabelle du Moulin, wyszydzana z powodu rudych włosów i oskarżana o konszachty z diabłem, zostaje żoną Eienne"a Torniera, swego największego prześladowcy. W wyniku rozruchów na tle religijnym opuszcza Francję i ucieka do małego miasteczka w Szwajcarii. Nie wie, że przyjdzie jej za to zapłacić wysoką cenę...
11. MŁODE LATA PAPIEŻA LOLEK
Paweł Zuchniewicz, Wydawnictwo: Prószyński i s-ka, 2005
Fabularyzowana biografia Karola Wojtyły, opowieść o okresie życia przyszłego papieża Jana Pawła II, w którym kształtowała się Jego osobowość. Książka oparta została na wspomnieniach osób, które zetknęły się z Nim w tym czasie, na wydarzeniach odnotowanych w kalendariach oraz na dokumentach z epoki.
12. BĘDĘ U KLARY
Grazyna Bakiewicz,
Wydawnictwo: Prószyński i s-ka, 2005
Ostatnia część trylogii opowiadającej o grupie młodych dorosłych, stojących na granicy poważnych wyborów życiowych. Jej bohaterem jest niezbyt sympatyczny Olek Tarwid, znany czytelnikom z powieści "O melba!" i "Stan podgorączkowy". Ucieczka od brutalnego ojca i rodzącego się w bogatym gnojku wątpliwości to główny wątek książki. U ojca było mu źle, ale bez ojca i jego pieniędzy może być jeszcze gorzej. Seria dramatycznych zdarzeń prowadzi Olka do zabitej dechami wiochy, miejsca dla niego całkowicie egzotycznego. Tam właśnie spotyka ludzi, którzy okażą się najważniejsi w jego życiu. Początkowo powiąże ich sprawa wypadku, potem autostrady budowanej przez starego Tarwida, której ci ludzie nie chcą. Rychło okaże się, że tych powiązań jest znacznie więcej.
13. OSOBOWOŚĆ ĆMY
Katarzyna Grochola, Wydawnictwo Autorskie, 2005
"Ośmioro przyjaciół. Niby znają się jak łyse konie. Niby... Bo cierpią, błądzą, potykają się i upadają zanim po omacku, dojdą do najoczywistszej prawdy: w życiu liczy się tylko miłość i tylko ona pozwala dokonywać właściwych wyborów. Wszystko inne zawodzi. O czym przekonywałam Czytelników zawsze." - Katarzyna Grochola.
14. ODWAGA - RADOŚĆ
NIEBEZPIECZNEGO ŻYCIA
Osho,
Wydawnictwo: Ravi, 2005
"Nie jestem tu, aby narzucać wam dogmaty - dogmat daje pewność. Nie jestem tu, aby składać wam obietnice na wyrost - każda obietnica stwarza poczucie bezpieczeństwa. Jestem tu po prostu po to, aby obudzić w was czujność i świadomość, żebyście umieli trwać tu i teraz pomimo poczucia bezpieczeństwa, pomimo niepewności i wszystkich zagrożeń, które życie niesie ze sobą." z Przedmowy
15. GRA NA CUDZYM BOISKU
Aleksandra Marinina, Wydawnictwo: W.A.B., 2005
W zacisznym sanatorium na peryferiach niewielkiego miasta gdzieś w głębi Rosji działa świetnie zorganizowana szajka. Bandyci produkują na zlecenie pełne okrucieństwa filmy, do których angażują samotne, niczego niepodejrzewające dziewczyny. Niespodziewanie sytuacja wymyka się spod kontroli a senne dotąd sanatorium staje się miejscem morderczej rozgrywki. Właśnie wtedy przyjeżdża tam na urlop major Anastazja Kamieńska. Zlekceważona przez miejscową milicję, znajduje nieoczekiwanego sojusznika rozwścieczonym bezczelnością "filmowców" w miejscowym "ojcu chrzestnym", który za wszelką cenę chce przywrócić w swoim mieście porządek.
Zbyszek Kruczalak
