Każdego roku wraz z pierwszymi opadami śniegu lekarze przypominają, że odśnieżanie chodników i podjazdów przed domem jest zajęciem bardzo niebezpiecznym. Ponieważ śnieg może pojawić się w Chicago w każdej chwili, już teraz przypominamy te apele.
Każdej zimy wiele osób zamieszkujących stany położone na północy kraju umiera nagle albo trafia na izby przyjęć – ich serca przestają bić, zostają uszkodzone lub bolą po nagłym wysiłku na zimnie, do którego nie jesteśmy przyzwyczajeni.
Nie ma ogólnokrajowych statystyk dotyczących zgonów mających związek z odśnieżaniem. Jednak w roku 1993 New England Journal of Medicine opublikował wyniki badań dotyczących 1228 ofiar zawałów serca. Okazało się, że odgarniające śnieg osoby o słabej kondycji fizycznej były podczas machania szuflą stukrotnie bardziej narażone na zawał serca. Nawet w przypadku osób, które regularnie ćwiczą ryzyko rosło dwukrotnie.
„Jak na aktywność fizyczną, odśnieżanie za pomocą szufli jest szczególnie szkodliwe – mówi dr McRae Williams, który pracuje na izbie przyjęć Greater Baltimore Medical Center – Dzieje się tak dlatego, że mocno i nagle obciąża serce a jednocześnie nie zwiększa dopływu tlenu do mięśnia sercowego”.
Badania opublikowane w roku 1995 przez Journal of the American Medical Association wykazały, że dla osób prowadzących siedzący tryb życia wysiłek układu krążenia podczas odśnieżania odpowiada maksymalnemu wysiłkowi na ruchomej bieżni i może być przyczyną incydentów sercowo-naczyniowych.
Kiedy uprawiamy jogging albo jedziemy rowerem, uruchamiamy wiele grup mięśni. Tętno i częstość oddechów przyspieszają stopniowo, a działanie mięśni uwalnia substancje, które powodują rozszerzanie się naczyń krwionośnych. Dzięki temu do pracujących mięśni, w tym serca, może dotrzeć więcej tlenu.
„Tak naprawdę ciśnienie krwi się obniża – mówi Williams. – To utrzymuje drożność naczyń i zmniejsza obciążenie dla serca”.
W przypadku odgarniania śniegu jest inaczej. To nie jest dynamiczny, aerobowy wysiłek. To obciążenie statyczne, jak przy podnoszeniu ciężarów – mówi lekarz – Obciąża serce a jednocześnie podnosi ciśnienie krwi.
Niska temperatura jeszcze pogarsza sprawę. Wystawiony na działanie zimna organizm ogranicza przepływ krwi przez naczynia krwionośne skóry, aby zachować ciepło, co także podnosi ciśnienie krwi.
Ci, którzy sięgają po szuflę pomimo choroby wieńcowej i wysokiego ciśnienia krwi proszą się o nieszczęście. Serce osoby odgarniającej śnieg bije szybciej, wykonując dodatkową pracę aby dostarczyć krew do pleców i ramion, a jednocześnie musi pokonać wciąż wysoki opór stawiany przez naczynia krwionośne reszty ciała. Ale przepływ krwi poprzez zwężone naczynia wieńcowe nie jest w stanie zaspokoić potrzeb serca. Mięśniowi sercowemu brakuje tlenu i odśnieżająca osoba zaczyna czuć ból w klatce piersiowej, zwany dusznicą.
To niedobrze, ale może być gorzej. Fizyczny stres, jakiemu podlega serce – wyczerpujące pompowanie krwi i wysokie ciśnienie – może doprowadzić do pękania blaszek miażdżycowych, jakie tworzą się z czasem na ścianach naczyń krwionośnych. Te blaszki mogą spowodować zakrzep albo oderwać się i utknąć dalej, blokując tętnicę i powodując zawał oraz obumieranie tkanki mięśniowej serca.
Zdaniem ekspertów, mężczyźni po 50. roku życia, kobiety po sześćdziesiątce oraz osoby prowadzące siedzący tryb życia albo mające już wcześniej problemy z sercem i nadciśnienie raczej nie powinny sięgać po szuflę.
Wynajmij kogoś znacznie młodszego, nawet dzieciaka z sąsiedztwa. W ostateczności najpierw skonsultuj się z lekarzem. Jeśli okażesz się dostatecznie sprawny do odśnieżania, dr Williams z Greater Baltimore Medical Center sugeruje rozpoczęcie od ćwiczeń rozciągających mięśnie, aby zwiększyć ich elastyczność i pobudzić przepływ krwi.
„To ważne, aby się rozgrzać. Nie próbuj działać jak pług śnieżny od razu po wyjściu na zewnątrz. Podnoś mniejsze ładunki i nie próbuj od razu wykonać całej pracy. Jeśli jesteś zmęczony, zrób sobie chwilę przerwy – mówi. – Spróbuj nie być takim twardzielem”.
RJ