Ponad sto wydarzeń – koncertów, warsztatów, spotkań, wykładów, pokazów filmowych, publikacji płyt i książek – odbędzie się podczas Roku Lutosławskiego. Wśród wykonawców muzyki wybitnego polskiego kompozytora znajdą się największe światowe sławy, m.in. Krystian Zimerman i Anne-Sophie Mutter.
Polski Sejm zadecydował, że patronami roku 2013 w kulturze polskiej będą: kompozytor Witold Lutosławski, poeta Julian Tuwim i chemik Jan Czochralski. Od wielu miesięcy przygotowywane są starannie programy wydarzeń, imprez, wydawnictw, festiwali, konferencji poświęconych wybitnym Polakom. Właśnie w tym tygodniu, 25 stycznia 2013 roku przypada dokładna data 100 rocznicy urodzin Witolda Lutosławskiego. Rozpoczęła się już wielka seria wydarzeń prezentujących dokonania kompozytora i jego wpływ na współczesnych twórców na całym świecie.
Inauguracja obchodów stulecia urodzin Witolda Lutosławskiego nastąpi 25. stycznia w Warszawie – wtedy w Filharmonii Narodowej wystąpi Anne-Sophie Mutter, dla której Lutosławski napisał w latach 80. "Łańcuch 2" oraz "Partitę". Znakomitej niemieckiej instrumentalistce towarzyszyć będzie Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą Antoniego Wita.
W kolejnych miesiącach twórczość kompozytora zostanie zaprezentowana w 18 krajach na całym świecie (m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych, Japonii, Singapurze i Chinach). Już w pierwszych dniach grudnia 2012 roku Los Angeles Philharmonic pod batutą Esa-Pekka Salonena trzykrotnie wykonało utwory Lutosławskiego. Krystian Zimmerman zaprezentuje "Koncert fortepianowy" dedykowany mu przez kompozytora między innymi w Paryżu, Singapurze i Zurychu.
Utwory Lutosławskiego wykonają słynne na całym świecie zespoły, takie jak Berliner Philharmoniker, London Symphony Orchestra, Deutsches Symphonie-Orchester Berlin i Orchestre de Paris. W programie Woven Words: "Music begins where words end" (Słowa tkane: "Muzyka zaczyna się tam, gdzie kończą się słowa") zaplanowano 15 koncertów orkiestrowych, serię koncertów kameralnych oraz sesje naukowe.
Jednym z najważniejszych wydarzeń Roku Lutosławskiego będzie X Festiwal Witolda Lutosławskiego "Łańcuch", który odbędzie się w dniach 24. stycznia - 9. lutego w Warszawie. Oprócz utworów Lutosławskiego będziemy mogli usłyszeć twórczość kompozytorów takich jak Igor Strawiński, Maurice Ravel, Béla Bartok, Henryk Mikołaj Górecki i Krzysztof Penderecki i wielu innych. Wykonają je między innymi Orkiestra Kameralna AUKSO pod batutą Marka Mosia, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Wrocławskiej dyrygowana przez Jacka Kaspszyka, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia prowadzona przez Pierre"a-André Valadego.
Ważnym wydarzeniem jest także Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski w 100-lecie urodzin Lutosławskiego. Utwór wyróżniony pierwszą nagrodą (10 tysięcy euro) zostanie wykonany podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień" 2013. W Jury nagrody zasiadają Luca Francesconi, Kazimierz Kord, Magnus Lindberg, Steven Stucky, Paweł Szymański i Tadeusz Wielecki.
Być może najbardziej zaskakującą zapowiedzią związaną z Rokiem Lutosławskiego jest film braci Quay – amerykańskich autorów takich filmów takich jak "Instytut Benjamenta" z 1995 roku czy animowana "Ulica Krokodyli" z 1986 roku, będąca adaptacją opowiadania Brunona Schulza. Przygotowują oni animację na motywach "Kwartetu Smyczkowego" Witolda Lutosławskiego. Prawykonanie odbędzie się w ramach corocznego festiwalu Ruhrtriennale.
Narodowy Instytut Audiowizualny wyda serię sześciu płyt CD i DVD ukazujących dorobek kompozytora w kontekście kulturowym, społecznym i cywilizacyjnym. W specjalnym serwisie portalu nina.gov.pl udostępniona zostanie wyjątkowa kolekcja wszystkich utworów skomponowanych przez Witolda Lutosławskiego, w przynajmniej jednym wykonaniu.
Do wydania utworów Lutosławskiego przygotowują się także zagraniczne wytwórnie – Chandos Records i Sony Classical. Chandos wydaje serię dzieł Lutosławskiego na orkiestrę w wykonaniu BBC Symphony Orchestra. Sony Classical wyda jubileuszowy box symfonii Lutosławskiego w wykonaniu Los Angeles Philharmonic.
Zostaną opublikowane dwie ważne książki - "PostSłowie. Andrzej Chłopecki o muzyce Witolda Lutosławskiego" i "Lutosławski 1913-2013", album przygotowany przez Elżbietę Markowską.
Powstają specjalne aplikacje na smartfony. Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego we współpracy z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina opracowało Spacerownik po Warszawie Lutosławskiego – bogaty zestaw zdjęć oraz informacji tekstowych i dźwiękowych o miejscach związanych z pobytem i twórczością kompozytora. Drugą - dla użytkowników iPodów i iPadów – przygotował IAM, będzie to kalendarium obchodów Roku Lutosławskiego.
Minister kultury Bogdan Zdrojewski podkreślał, że sylwetka polskiego kompozytora zostanie przedstawiona wszechstronnie: „Pamiętam Witolda Lutosławskiego, pamiętam go z wydarzeń koncertowych, a także ze spotkań o charakterze edukacyjnym. Mamy do czynienia nie tylko z wielkim kompozytorem, znakomitym dyrygentem, ale też z niezwykle skromnym, ciepłym, fantastycznym człowiekiem.”
Witold Lutosławski urodził się 25. stycznia 1913 roku w Warszawie. Grał na instrumencie i komponował od dziecka (pierwszy utwór napisał w wieku dziewięciu lat), konserwatorium ukończył w 1937 roku. Podczas okupacji występował w warszawskich kawiarniach, głównie w duecie fortepianowym z Panufnikiem. Po wojnie zaczął współpracować z Polskim Radiem. Był związany z festiwalem muzyki współczesnej Warszawska Jesień od początku jego istnienia. Był także cenionym dyrygentem – dyrygował głównie swoimi utworami. Oprócz działalności muzycznej Lutosławski walczył o prawo człowieka do spokoju i ciszy w miejscach publicznych, wspierał opozycję demokratyczną – reprezentował środowisko muzyczne w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie. Do jego najsłynniejszych utworów należą: "Pięć melodii ludowych" (1952), "Trois Poems d"Henri Michaux" (1961-1963), "Novelette" (1978-1979), "Partita" (1984) oraz cykl czterech symfonii.
Barbara Bilszta
'