Najważniejszymi odbiorcami kultury są najmłodsi. Doświadczenia wszystkich państw, które kładą nacisk na zwiększanie dostępności do kultury, pokazują, że osoby, które od małego mają kontakt z kulturą, wyrastają na ludzi bardziej otwartych i kreatywnych. Rozwój kultury ma bezpośrednie przełożenie na rozwój potencjału intelektualnego społeczeństwa. Kultura na wysokim poziomie to także wizytówka i najlepsza promocja Polski. („Kultura dla dzieci”, MKiDN – Bogdan Zdrojewski, 29 maja2013)
Powyższy fragment pochodzi z wypowiedzi, która otwiera swoisty raport z batalii o kulturę, zatytułowany „Kultura dla dzieci”, opublikowany 29 maja 2013 przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na 24 stronach książeczki znalazły się fakty, liczby, daty, dane statystyczne, sumy i procenty, które są twardym dowodem działań prowadzonych z determinacją i – co ważne – skutecznie. Oznacza to, że Polska się zmienia – także w sferze intelektualnej, i że minister Zdrojewski ma wizję, którą realizuje konsekwentnie.
Wygląda to na spełnienie marzeń, pozornie tylko nie naszych. Skoro w kraju nad Wisłą zmienia się sposób myślenia, to może i tu – w naszej chicagowskiej Małej Polsce coś zapragniemy zmienić? Może także i tu uświadomimy sobie, że KULTURA, to nasza wizytówka i zadbamy o nią – na prawdę. DLACZEGO jest to takie ważne? O tym właśnie mówi Bogdan Zdrojewski – z takim przekonaniem, że pozostaje zacytować w całości tekst tej wypowiedzi.
Szanowni Państwo,
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podejmowało i podejmuje szereg działań, które sprawiają, że dziecko staje się najważniejszym odbiorcą działań instytucji kultury. Nie każda wystawa czy spektakl mogą być przeznaczone dla najmłodszych, ale każda państwowa instytucja kultury musi o dzieciach pamiętać przy konstruowaniu swojej oferty programowej.
Wyrabianie w dzieciach nawyku obcowania ze sztuką, kształtowanie potrzeby uczestnictwa w wartościowych wydarzeniach kulturalnych to prawdopodobnie najważniejsze wyzwanie pośród obecnie realizowanych priorytetów polityki kulturalnej państwa.
Od 2008 roku przeznaczyliśmy ponad 6 miliardów złotych na rozwój edukacji artystycznej i kulturalnej. Nie mam wątpliwości, że są to środki dobrze wydane. Inwestycja w edukację kulturalną najmłodszych to inwestycja w przyszłość całego społeczeństwa.
W Polsce działa 365 publicznych i 310 niepublicznych szkół artystycznych. Większość ich absolwentów nie będzie zawodowymi artystami. Jednak nie tylko taki cel przyświeca tym instytucjom. Dzieci, które od małego obcują ze sztuką, uczą się malować, czy grać na instrumentach, będą w dorosłym wieku zwiedzać wystawy, słuchać koncertów, oglądać spektakle, a także uczyć innych. Edukacja artystyczna to nauka bycia świadomym widzem.
Co więcej, będą to w przyszłości osoby bardziej kreatywne i otwarte. Zyska na tym całe społeczeństwo. Wczesne kształcenie artystyczne wpływa w sposób bezpośredni na zwiększanie się kapitału kulturowego, a także na wzrastającą innowacyjność narodowej gospodarki.
Od 2008 r. realizujemy 80 dużych inwestycji w obszarze szkolnictwa artystycznego. Ich łączna wartość to niemal 800 mln zł. Połowa tych inwestycji została już zakończona, a ich wymiernym efektem są zmodernizowane i rozbudowane szkoły oraz uczelnie artystyczne, które stają się coraz bardziej otwarte na nowe potrzeby uczniów, na nowe dziedziny artystyczne oraz na nowe technologie.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z podległymi nam instytucjami przygotowuje kolejne programy i narzędzia edukacyjne różnego typu. Warto tu wymienić Bibliotekę+, Dom Kultury+, Muzykotekę Szkolną, Filmotekę Szkolną, Dyskusyjne Kluby Książki, publikacje edukacyjne dla dzieci, a także nowe priorytety dedykowane najmłodszym w corocznych Programach Ministra. Po rozstrzygnięciu naborów do tegorocznych Programów możemy z zadowoleniem wskazać, że aż 75% dofinansowanych zadań związanych jest z szeroką pojętą edukacją artystyczną, kulturalną i medialną.
Szczególnym priorytetem moich działań było przywrócenie do szkół publicznych muzyki i plastyki jako przedmiotów obligatoryjnych. Udało się to osiągnąć. Już w tym roku szkolnym ponad 1,4 mln dzieci uczy się muzyki i plastyki jako osobnych przedmiotów. W roku szkolnym 2014/2015 zmiana obejmie wszystkich uczniów.
Nie mam wątpliwości, że działania MKiDN owocują już teraz. Najlepszym na to dowodem jest systematycznie rosnące zainteresowanie szkołami i uczelniami artystycznymi. Od 2008 r. powstało 45 nowych szkół artystycznych, w których uczy się o 10 tys. więcej uczniów. Wzrosła również liczba studentów uczelni artystycznych – o 1,5 tys.
Mam jednocześnie świadomość, że działania, które podejmujemy, potrzebują pewnego uzupełnienia. Rozpoczynamy proces obniżania cen wejściówek do instytucji muzealnych do 1 złotówki. Niemalże każda instytucja muzealna o statusie narodowej będzie oferować wstęp w tej symbolicznej cenie. Jeszcze w tym roku zmiana ta obejmie dzieci do 16 roku życia.
Jednocześnie podjąłem konsultacje z samorządami, by także muzea, którymi zarządzają gminy, powiaty i województwa obniżyły ceny wstępu. Moja propozycja spotkała się z pozytywnym odzewem i już dziś mamy zapowiedzi zmian w wielu samorządowych instytucjach kultury.
Bogdan Zdrojewski – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Zapraszam do refleksji – może za nią pojawią się siły i chęci do działania także na naszym podwórku? Nie muszę zmieniać tematu, aby przekazać już dziś miłe zaproszenie:
Paderewski Symphony Orchestra i Akademia Muzyki oraz Copernicus Foundation zapraszają dzieci, rodziców i przyjaciół na IV Rodzinny Festiwal „Niedziela w Krainie Sztuki” – tym razem pt. „Magiczne ZOO” – w niedzielę, 9 czerwca od 1pm do 6pm w Copernicus Center.
W programie: koncerty non-stop dla dzieci, w tym „Koziołek Matołek” – o 3pm i „Karnawał Zwierząt” C. Saint-Saensa - na dwa fortepiany i orkiestrę – o 5pm, a także: warsztaty artystyczne i literackie, Talent detektor, kiermasz książki przeczytanej, wystawa instrumentów muzycznych, loterie, zabawy, letni bufet i kawiarenka. INFORMACJE: 773 467 9000, w internecie: pasochicago.org
Barbara Bilszta
'