Trzęsienie ziemi i kilkadziesiąt tornad przeszło przez Środkowy Zachód w ubiegłą niedzielę, powodując co najmniej osiem ofiar śmiertelnych i wzniecając potężne wiatry, które zrównały z ziemią całe okolice, poprzewracały auta i powyrywały z korzeniami drzewa. Illinois najbardziej odczuło cykl wyjątkowo potężnych późno-jesiennych tornad, które spowodowały sześć ofiar śmiertelnych, zranienie kilkudziesięciu i niepowetowane szkody materialne. Z powodu nadciągającej burzy zdecydowano się nawet na opóźnienie meczu Bears i ewakuację widzów na chicagowskim stadionie Soldier Field.
Tornada i burze przeciągnęły nad Michigan, Wisconsin, Iowa, Illinois, Missouri, Indianą, Ohio, Kentucky, Tennessee, Zachodnią Virginią, Pennsylwanią i Nowym Jorkiem. Określając ubiegłotygodniowe przejście tornad mianem „bezprecedensowych” gubernator ogłosił siedem powiatów terenem klęski żywiołowej. Ponieważ dwa z tornad osiągnęły prędkość niemal 200 mil na godzinę, meteorolodzy szacują, że był to jeden z najsilniejszych ataków powietrznego żywiołu w ostatnich dekadach.
W Illinois, przez które przeszło 16 tornad, najciężej zostało dotknięte Washington, miasto zamieszkałe przez 15,000 osób, na wschód od Peorii, które zostało uderzone przez tornado o sile EF-4 z szybkością wiatrów od 170 do 190 mil na godzinę. Co najmniej jedna osoba zmarła, a niemal 80 jest rannych. Burmistrz miasta, Gary Manier szacuje, że około 500 domów zostało uszkodzonych. „Zniszczenia są wprost nie do uwierzenia”, stwierdził Manier. „Nie wierzę, że ludzie wyszli cało z tych miejsc”, dodał.
Jedyną ofiarą śmiertelną jest 51-letni mechanik i operator ciężkiego sprzętu budowlanego, Steven Neubauer. Jak zeznaje sąsiad, Neubauer był w domu w chwili uderzenia tornada i nie był w stanie schronić się do piwnicy, jak udało się jego żonie. Gwałtowna trąba powietrzna wycięła ścieżkę o szerokości jednej ósmej mili od jednej strony miasta do drugiej. Kilkanaście bloków zabudowań uległo zniszczeniu.
Strażacy przetrząsają do po domu w Washington szukając ludzi, którzy mogą być uwięzieni pod gruzem. Illinois National Guard wydelegował 10 strażaków do poszukiwań ofiar tornada w Washington. Wiele osób szczęśliwie znalazło schronienie w piwnicach swych domów, ale niektórzy nie byli w stanie uciec przed uderzeniem tornada, wskutek czego wiele osób wymaga opieki medycznej. Miasto wystosowało apel do lekarzy i pielęgniarek okolicznych rejonów z prośbą o pomoc.
Inne tornado uderzyło na południu Illinois powodując śmierć starszego mężczyzny i jego siostry w rolniczej okolicy na południu w New Minden. Ciało 80-letniego Josepha Hoy zostało znalezione na polu około 300 stóp od budynku gospodarczego. Ciało jego niepełnosprawnej siostry, którą się opiekował, zostało znalezione w domu pod gruzem. Dom rodzeństwa został porwany przez tornado. Siła wiatrów osiągnęła tam 166 mil na godzinę. Dwa tornada, które przeciągnęły przez okolicę były klasyfikowane w kategorii EF-4, drugiej pod względem siły. Trzy inne osoby zmarły w powiecie Massac w najbardziej wysuniętej na południe części stanu. Przemieszczając się przez Brookport tornado zabiło 63-letniego Scholitta Burrus, 58-letnią Kathy George i 56-letniego Roberta Harmon.
Burze przemieściły się także przez środkowe Michigan, gdzie zginął 21-letni Ryan Allen Rickman, kiedy duże drzewo przecięło prowadzone przez niego auto, marki Chevrolet Monte Carlo. W powiecie Shiawassee znaleziono ciało 59-letniego Philipa Daniela Smith, który w niedzielę wieczorem zaplątał się w opuszczone linie wysokiego napięcia.
Najbliższe Chicago było tornado, które uderzyło w południowe przedmieście Frankfort. Jego administrator, Jerry Ducay, scharakteryzował zniszczenia jako „bardzo nieznaczne” i stwierdził, że miasto „miało szczęście”.
Co najmniej sześć aut ciężarowych zostało przewróconych na autostradzie numer 80, około 80 mil od Chicago, w powiecie Ogle, z powodu silnych wiatrów. Wydział policji w Indianie na zdjęciu przesłanym za pośrednictwem Twittera pokazuje powyginany metal, kupy gruzu i pozostałości po budynku szkolnym. Ponad 160 osób na terenie stanu jest pozbawionych prądu, stwierdził John Erickson, rzecznik Indiana Department of Homeland Security. Tornada zniszczyły kompleks sklepowy, bank i spowodowały załamanie dachu w budynku straży pożarnej w Kokomo, w powiecie Howard w Indianie. W Missouri w powiecie Scott silne wiatry przewróciły trzy wagony kolejowe, porwały cztery wozy mieszkalne i zniszczyły pięć budynków posiadających fundamenty. W Michigan silne wiatry pozbawiły prądu co najmniej 390 mieszkańców. W Ohio ponad 75,000 mieszkańców pozostaje bez prądu.
W OSF Saint Francis Medical Center w Peorii leczonych w następstwie uderzenia tornada było 37 pacjentów, w tym ośmiu z obrażeniami od złamanych kości po urazy głowy. Inny szpital, Methodist Medical Center w Peorii leczył kilkanaście osób z obrażeniami, jakkolwiek żaden z nich nie był poważnie zraniony.
Setki domów zostało zrównanych z powierzchnią ziemi i rozparcelowanych. Gruz ze zniszczonych domów został porozrzucany w każdym kierunku. Auta zostały przewrócone, dachy zapadły się, a wyposażenie zostało wyrzucone w niektórych przypadkach na przestrzeni kilku mil. Dziecięce zabawki, sportowe urządzenia, przyrządy, izolacja i inne przedmioty codziennego użytku leżały niepozbierane na polu po ściętej kukurydzy. Sprężyny materaca zwisają z gałęzi złamanych drzew. Nawet duże wieże elektryczne wykonane z żelaza leżą na ziemi, powyginane jak precle. Odnotowuje się liczne wycieki gazu.
Dotknięte tornadem miejscowości roją się od służb ratowniczych i ubezpieczeniowych agentów do spraw likwidacji szkód. Tymczasem administracja nie zaczęła nawet dokonywania szacunku zniszczeń. W niektórych przypadkach trudno jest zidentyfikować, ile domów znajdowało się w danym bloku, ponieważ wszystkie zostały zniszczone. Jedynie w Illinois, State Farm, największa w kraju firma ubezpieczająca domy, poinformowała, że otrzymała 1,834 zgłoszeń od właścicieli domów z powodu tornad niszczących stan.
„Jest to historyczne z uwagi na szeroką rozpiętość”, stwierdził Chris Miller, meteorolog z National Weather Service. „Mieliśmy do czynienia z tornadami, które rozwijały się bardzo blisko południowego skrawka Illinois i w wielu miejscach pomiędzy. Świadczy to o sile burzy, która dotknęła nas w ubiegłą niedzielę”.
„Wydaje się, że zawierucha wznieciła najpotężniejsze tornado w historii listopadowych burz w Illinois, poza St. Louis i może być jednym z czterech najbardziej intensywnych wichur w rejonie Wielkich Rejon w ostatnich pięciu dekadach”, skomentował lokalny autorytet meteorologiczny, Tom Skilling z WGN TV. Począwszy od 1986 roku w listopadzie wydano w Illinois 194 ostrzeżeń dotyczących tornad. Ponad połowa z nich, bo 101, zostało wydanych w ubiegłą niedzielę, donosi Chicago Weather Center.
90 minut po tym, jak tornado zniszczyło Washington, burze zaciemniły śródmieście Chicago. Niezwykle silne i przemieszczające się z ogromną szybkością wiatry zmusiły Chicago Bears do wstrzymania gry przeciwko Baltimore Ravens o niemal dwie godziny. Dwa chicagowskie lotniska na krótko wstrzymały ruch powietrzny podczas zagrożenia miasta z powodu tornada.
Do tej pory nie wiadomo, ile tornad przeszło przez Środkowy Zachód w niedzielę. Według portalu National Weather Services przez Środkowy Zachód przeszło 65 tornad, to z uwagi na możliwość wielokrotnego zgłaszania tych samych huraganów, rzeczywista liczba może wynosić 30 lub 40.
Najsilniejszy w historii atak tornada miał miejsce w roku 1992, kiedy odnotowano 105 zgłoszeń pomiędzy 21 a 23 listopada. Ostatnie tak poważne ostrzeżenie pogodowe wydane tak późno w listopadzie zostało wydane w 2005 roku, a jego rezultatem był atak 49 tornad.
Tak silne tornada należą do rzadkości o tak później porze roku, jako że zwykle nie ma wtedy wystarczającego gorąca pochodzącego ze słońca, które doprowadza do ataku tornada. Jednakże prognozy na niedzielę przewidywały temperatury rzędu 60 i 70 stopni, co jest wystarczające, by stworzyć zagrożenie pogodowe, kiedy dochodzą do tego silne wiatry, które są zwykle silniejsze o tej porze roku niż w lecie. Silne wiatry kompensują brak gorąca, co przygotowuje grunt pod tak zwany uskok wiatru. Oznacza to zmianę prędkości wiatru zachodzącą w atmosferze ziemskiej w stosunkowo krótkim czasie, co w rezultacie może powodować tornada.
Od kiedy rozpoczęto rejestr tornad w 1885 roku, w Illinois w listopadzie miało miejsce ponad 30 tornad, ale nigdy atak żywiołu nie był tak silny jak w ubiegłą niedzielę. Ostanie tornado, które przeszło przez Illinois dotknęło Harrisburg w dniu 29 lutego 2012 roku. Osiem osób zmarło, mnóstwo zostało zranionych i ponad 250 domów zniszczonych. Illinois odnotowało jedynie dwa tornada w skali EF5, przy czym ostatnie uderzyło Plainfield w dniu 28 sierpnia 1990, zabijając 29 i raniąc 350.
Najbardziej tragiczne w skutkach tornado dotknęło Chicago w roku 1967, kiedy 33 osób zmarło wskutek huragan w skali EF-4, który uderzył w Palos Hills i Oak Lawn. Lata 1960. należały do najbardziej śmiertelnych, ponieważ spowodowały śmierć 70 osób. Ubiegłotygodniowe tornada były najbardziej tragiczne w skutkach w historii ataków występujących w listopadzie. Nie ulega wątpliwości, że żywioł tej kategorii należy do wyjątkowo rzadkich, zwłaszcza tak późno w sezonie.
„Trzęsienie ziemi i tornada uderzyły w Illinois wkrótce po tym jak ustawodawcy przegłosowali ustawę czyniącą ziemię Lincolna 16. stanem wśród tych, które zalegalizowały tak zwane „małżeństwa osób tej samej płci”, komentuje Drew Mariani na portalu programowym Relevant Radio. „Co myślisz?”, zapytuje. „Czy był to zwiastun rzeczy, które nadejdą? Czy był to przypadek czy Boski zbieg okoliczności?”
NBC News, Fox News, Chicago Tribune, Relevant Radio, Daily Herald, CNN, oprac. Ela Zaworski
