Stan Illinois włączył się w obchody 100-lecia urodzin Jana Karskiego, słynnego emisariusza polskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej. Gubernator Pat Quinn ustanowił czwartek 24 kwietnia 2014 roku Dniem Jana Karskiego w Illinois (Jan Karski Day).
Jeszcze w marcu, dzięki staraniom konsulatu generalnego RP w Chicago, stan Illinois przyjął proklamację w tej sprawie. Gubernator Quinn był studentem profesora Jana Karskiego w Szkole Służby Zagranicznej na Uniwersytecie Georgetown. O dziedzictwie Jan Karskiego w 100. rocznicę jego urodzin dyskutowano podczas konferencji zorganizowanej w czwartek w konsulacie generalnym RP w Chicago. Partnerami konferencji były środowiska polonijne i żydowskie z Chicago: Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego oddział Chicago, the American Jewish Committee Chicago oraz the Jewish United Fund/Jewish Federation of Metropolitan Chicago.
Program konferencji obejmował dyskusję panelową historyków i socjologów na następujące tematy: „Polska w sercach Żydów i Żydzi w sercu Polski – cywilizacja, którą Jan Karski próbował ocalić” (Michael H. Traison); „Jan Karski i rząd RP na uchodźstwie, Armia Krajowa i kwestie żydowskie podczas II wojny światowej” (Neal Pease, profesor historii na Uniwersytecie w Wisconsin, Milwaukee); „Wymiar dziedzictwa Jana Karskiego dla ludzkości” (Allan Reich, American Jewish Committee); „Jan Karski – Emisariusz” – Thaddeus Radzilowski, historyk, socjolog, Prezes Instytutu Piast. Moderatorem dyskusji była Keely Stauter-Halsted, profesor historii, Katedry Historii Polski na University of Illinois at Chicago. Po zakończeniu dyskusji goście mieli okazję obejrzeć wystawę poświęconą życiu i misji Jana Karskiego zatytułowaną „The World Knew”.
Na początku kwietnia Senat USA przyjął jednogłośnie rezolucję w geście uhonorowania Jana Karskiego w setną rocznicę jego urodzin. Pierwotnymi wnioskodawcami rezolucji było dwóch senatorów z Illinois: Mark Kirk z Partii Republikańskiej oraz Richard Durbin z Partii Demokratycznej, który był studentem prof. Jana Karskiego w Szkole Służby Zagranicznej na Uniwersytecie Georgetown. Obaj podkreślali konieczność pielęgnowania spuścizny Karskiego, "jego bohaterstwa i poświęcenia, by obnażać horror i niesprawiedliwość Holokaustu". "Miałem szczęście być studentem prof. Jana Karskiego w Szkole Służby Zagranicznej na Uniwersytecie Georgetown - powiedział senator Durbin. "Był inspiracją i miał wpływ na życie wielu ludzi, a jego duch i współczucie ujawniało się w niezliczonych okolicznościach zarówno w Polsce jak i w USA" - zaznaczył senator. "Wielu ludzi powinno obdarzać Jana Karskiego wdzięcznością za jego bohaterstwo podczas II wojny światowej i dla nas jest ważne by pamiętać jego bohaterstwo i poświęcenie wtedy, gdy obnażał horror i niesprawiedliwość Holokaustu" - mówił republikański senator Mark Kirk.
Jan Karski urodził się 100 lat temu, 24 kwietnia 1914 roku w Łodzi. Podczas II wojny światowej, będąc kurierem polskiego podziemia, jako jeden z pierwszych przedstawił aliantom relację o eksterminacji Żydów na terenach okupowanej Polski. W 1942 r. dwukrotnie wszedł do getta warszawskiego, był też w obozie przejściowym w Izbicy. Z misją poinformowania aliantów o dokonywanej zagładzie narodu żydowskiego dotarł m.in. do prezydenta USA Franklina Roosevelta. Jego raport nie przyniósł jednak oczekiwanych rezultatów. Po wojnie pozostał w USA; uzyskał obywatelstwo amerykańskie, a w 1994 r. honorowe obywatelstwo Izraela. Karski wykładał na Uniwersytecie Georgetown od 1952 roku przez 40 lat. Studentami Karskiego byli urzędujący gubernator Illinois Pat Quinn i prominentny demokratyczny senator Dick Durbin. Za swoje wojenne i powojenne zasługi Jan Karski został wielokrotnie uhonorowany, m.in. Orderem Orła Białego i tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Zmarł 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie, wieku 86 lat. Prezydent Barack Obama odznaczył go pośmiertnie Prezydenckim Medalem Wolności 29 maja 2012 roku. Wojenne wspomnienia Karskiego pt. "Tajne państwo" zostały opublikowane w 1944 roku. Książka została niedawno wznowiona. Jej angielskie wydanie ukazało się nakładem Georgetown University Press w 2013 r.
JT
'