No i wreszcie doczekaliśmy się pozytywnych zmian w prawie imigracyjnym. Przyszły one do nas w formie dekretu wykonawczego prezydenta Obamy. Dekret ten wprowadza wiele zmian i nowych możliwości w prawie imigracyjnym, poniżej opiszę najważniejsze z nich.
1. Pozwolenia na pracę dla rodziców obywateli i rezydentów USA
Najważniejszą zmianą w prawie Obamy jest wprowadzenie tzw. DAPA (Deferred Action for Parental Accountability.), a więc deferred action dla osób posiadających dzieci, które są albo obywatelami USA albo posiadaczami zielonej karty. Dzieci mogą być małe lub dorosłe, mogą być stanu wolnego lub w związku małżeńskim. Oto wymagania, które trzeba spełniać:
a) być rodzicem dziecka (lub dzieci), które jest obywatelem USA lub posiadaczem zielonej karty;
b) trzeba było wjechać do USA przed 1 stycznia 2010;
c) nie jest się priorytetem deportacyjnym, a więc nie ma się poważnych wykroczeń karnych. Prawo pozwala na wykroczenia drogowe lub dwa drobne wykroczenia karne typu misdemeanor.
Co daje to prawo? Po pierwsze daje status prawny zwany deferred action, który nie pozwala na deportację. Po drugie, daje możliwość otrzymania pozwolenia na pracę na 3 lata. Po trzecie, co za tym idzie, daje możliwość starania się o numer Social Security, normalne prawo jazdy i wszystkie za tym idące korzyści.
Na jak długo? Pozwolenia na pracę jest na okres trzech lat, aż program będzie przedłużony lub zastąpiony reformą imigracyjną.
Czego nie daje ten program? Nie daje możliwości starania się o pobyt stały. Jest to program tymczasowy, ponieważ bez reformy imigracyjnej i akcji Kongresu USA nie można wprowadzić całkowitej legalizacji. Na to czekamy i traktujemy zmiany w prawie wprowadzone przez Obamę jako pierwszy krok w kierunku ustawy.
Kiedy będzie można składać podania? Do prawnika powinniśmy się udać już teraz, bo trzeba przygotować dokumentację wspierającą, taką jak dowody na związek rodzinny i rezydenturę w USA od 1 stycznia 2010, ale biuro imigracyjne ma kilka miesięcy na to, aby wydać formularz, na którym składana będzie aplikacja.
Składając aplikację trzeba będzie również przedstawić formę dokumentu tożsamości. Jeśli nie mają państwo normalnego stanowego ID lub prawa jazdy, to trzeba będzie przedstawić ważny paszport polski. Warto więc już teraz wystąpić o ważny paszport, bo potrafi to w niektórych sytuacjach trwać kilka miesięcy i może opóźnić możliwość składania aplikacji o pozwolenie na pracę.
Czy jest to program bezpieczny? Absolutnie tak. Zarówno biuro imigracyjne jak i prezydent Obama zapewnili, że informacje udzielone w aplikacji o DAPA nie będą podane do ICE lub CBP, a więc agencji biura imigracyjnego odpowiedzialnych za deportacje.
Biuro ICE, a więc komórka odpowiedzialna za deportacje, będzie pozwalać na zamykanie procesu deportacyjnego osobom, które kwalifikują się na DAPA na podstawie tzw. Prosecutorial discretion, a więc łaski prokuratorskiej. Jeśli są wiec państwo obecnie w trakcie procesu deportacji, a macie dzieci, które są obywatelami lub rezydentami USA, i jesteście tutaj przynajmniej od 1 stycznia 2010, to trzeba skontaktować się z prawnikiem i wystąpić o zamknięcie deportacji.
2. Poszerzenie programu DACA.
Swoim dekretem wykonawczym prezydent Obama poszerzył również DACA, a więc “Deferred Action for Childhood Arrivals”. Jest to program pozwalający dzieciom imigrantów, które skończyły lub uczęszczają do szkoły średniej (high school) o staranie się o pozwolenie na pracę. DACA została wprowadzona przez prezydenta Obamę 15 czerwca 2012 i została przedłużona o następne dwa lata w czerwcu tego roku.
Poszerzenie programu przesuwa datę, do której trzeba było przybyć do USA, aby się kwalifikować do 1 stycznia 2010. A więc dziecko, które wjechało do USA przed 16 rokiem życia i wjechało przed 1 stycznia 2010, i albo ukończyło już szkołę średnią, albo do niej uczęszcza, może starać się o pozwolenie na pracę. Nowa DACA eliminuje również barierę wiekową. W poprzedniej wersji DACA tylko osoby, które przed 15 czerwca 2012 nie skończyły jeszcze 31 lat mogły się kwalifikować. Teraz granica ta została zniesiona i można mieć ponad 31 lat, aby się kwalifikować.
Wedle nowego prawa pozwolenia na prace dla aplikantów o DACE wydawane będą na okres trzech lat, a nie jak poprzednio dwóch. Jeśli ktoś niedawno złożył aplikację o przedłużenie pozwolenia na pracę przez DACA, to automatycznie otrzyma to przedłużenie na okres 3 lat.
3. Poszerzenie programu provisional waiver.
Nowe prawo poszerza również program provisional waiver na inne kategorie sponsorowania rodzinnego, mianowicie na: córki i synów obywateli USA, jak również małżonków, córki i synów rezydentów USA.
Dla przypomnienia - jest to program, który umożliwia otrzymanie pobytu stałego przez sponsorowanie rodzinne osobom, które nie mogą starać się o tzw. „adjustment of status”, a więc zmianę statusu na pobyt stały w USA. Osoby takie, ze względu na swój status imigracyjny musiałyby wyjechać i starać się o pobyt stały przez konsulat za granicą. Problem polega na tym, że wyjazd za granicę oznacza, że osoba, która była w USA nielegalnie przez wiele lat naraża się na 10-letni zakaz powrotu. Waiver, a więc procedura przebaczenia, znosi ten zakaz powrotu na podstawie olbrzymiej krzywdy dla małżonka lub rodzica obywatela USA lub rezydenta USA, którzy ucierpieliby gdyby aplikant został zmuszony do opuszczenia USA na wiele lat. „Provisional waiver” pozwala na składanie aplikacji o waiver (przebaczenie) zanim osoba wyjedzie za granicę. Innymi słowy, osoba taka wie, że ma przebaczone swoje wykroczenie imigracyjne i ma prawie pewność, że spokojnie wróci do USA. Proces składania aplikacji o waiver jest skomplikowany i wymaga dużej ilości dokumentacji wspierającej. Do procesu składania „waivera” należy zatrudnić prawnika, który ma doświadczenie w składaniu takiego wniosku. Od odmowy „provisional waiver” nie ma odwołania, a więc należy złożyć aplikację prawidłowo za pierwszym razem. Jest wiele czynników, które biuro imigracyjne bierze pod uwagę obradując nad aplikacją o waiver: więzy rodzinne w USA, choroby członków rodziny, stopień ustabilizowania w USA (kariera, inwestycje, dom, edukacja), sytuacje finansowe rodziny itd. Obecnie okres procesowania waivera jest bardzo szybki, trwa około 2 miesięcy. W naszej kancelarii wszystkie do tej pory złożone aplikacje zostały zatwierdzone, a ci, którzy wyjechali do Polski na interview, wrócili bez problemów i są dzisiaj rezydentami USA. Generalnie procent zatwierdzenia provisional waiver jest wyższy niż innych waiverów procesowanych przez biuro imigracyjne. Poszerzenie tego programu, który do tej pory dotyczył głównie małżonków obywateli USA, o te dodatkowe kategorie umożliwi tysiącom osób, które nie mogły starać się o pobyt stały pomimo złożonych petycji, bezpieczne dokończenie swojego procesu imigracyjnego i otrzymanie zielonej karty.
4. Program Secure Communities przestaje istnieć
Prezydent zlikwidował program Secure Communities, który nakazywał policji, która aresztowała za nawet drobne przewinienia kryminalne lub drogowe, informowanie biura imigracyjnego ICE, że przetrzymuje nielegalnego imigranta. Policja już tego robić nie może. A biuro imigracyjne nie może już na taką osobę wystawić tzw. detainer, a więc obowiązku aresztu. Program Secure Communities powodował, że do deportacji dostawały się tysiące osób, których drobne przewinienia były nawet potem umarzane. Był to program, który był swoistą pułapką na nielegalnych i cieszymy się, że wreszcie przestał istnieć.
5. Zmiany w procesie alokacji wiz, a więc przyspieszenie kategorii sponsorowania
Dekret prezydenta wymaga od biura imigracyjnego i Depratamentu Stanu współpracy nad nową formą alokacji numerów wizowych, aby przyspieszyć kategorie oczekiwania na pobyt stały przez sponsorowanie. Nie znamy szczegółów, ale mówi się, że rodzinie alokowana byłaby jedna wiza, a nie jedna na każdego członka rodziny, co już znacznie przyspieszyłoby kategorie rodzinne. Mówi się również o tzw. recapturing, a więc odzyskaniu wiz, które o ile są zamawiane przez biuro imigracyjne co roku, o tyle nie są wykorzystywane. Takich niewykorzystanych wiz pobytu stałego uzbierało się setki tysięcy, odzyskanie ich przyspieszyłoby więc bardzo sponsorowania. Na detale musimy jednak jeszcze poczekać.
6. Poszerzenie pozwoleń na pracę dla studentów i małżonków osób na wizach pracowniczych
W ciągu najbliższego roku biuro imigracyjne ma opublikować przepisy, które pozwalałyby na pracę małżonka osób na wizach pracowniczych H-1B, jak również studentom na wizach F-1. Dla studentów będzie to poszerzenie programu praktyk studenckich, tzw. practical training.
7. Ułatwienia w programach sponsorowania przez pracę
Czekamy też na nowe przepisy imigracyjne, które mają umożliwić osobom, które są w USA legalnie i starają się o sponsorowanie przez pracę, możliwość złożenia trzeciego etapu, adjustment of status, a co za tym idzie, otrzymanie pozwolenia na pracę, zanim kategoria sponsorowanie będzie aktualna.
8. Ułatwienia w procesie naturalizacji (obywatelstwa)
Te ułatwienia będą głównie finansowe. W ciągu najbliższego roku będzie można płacić za obywatelstwo kartą kredytową, jak również biuro imigracyjne ma wprowadzić inne udogodnienia, typu zniesienie lub zaniżenie opłat dla osób, które udowodnią trudności finansowe.
Podsumowanie
Prezydent zrobił dla imigrantów to, co mógł, bez akcji Kongresu. Skorzystajmy z tego, co dal, i to jak najszybciej, zanim zacznie się lawina aplikacji. DAPA ma dotyczyć aż 5 milionów imigrantów. Kto pierwszy, ten lepszy. Należy już teraz kontaktować się z prawnikami imigracyjnymi, aby rozpocząć proces przygotowania do złożenia aplikacji. Mamy już w kancelarii wielu kwalifikujących się klientów, nad których podaniami zaczynamy pracować. Nie będzie można ich złożyć aż do dnia, kiedy biuro imigracyjne wyda formularz do tego potrzebny, ale w międzyczasie wiele można przygotować.
Proszę jednak udać się do prawników imigracyjnych, a nie do przypadkowych biur, które lubią pojawiać się w takich momentach, kiedy wchodzi nowe prawo imigracyjne, i które składają podania, czy ktoś się kwalifikuje, czy nie. Co potem może być wielkim problemem.
Skorzystajmy z tego, co dzielnie wprowadził dla nas prezydent Obama.
Agata Gostyńska-Frakt
Prawnik imigracyjny
312-644-8000
agata@gostynska.com