„Nie zapytam” to tytuł nowej antologii, w której znalazły się również wiersze poetów z Grupy Poetyckiej ARKA z Chicago: Zofii Bukowskiej, Władysława Jana Burzawy oraz Elżbiety Wałkuskiej Chojnowskiej. Tytuł tomu został zaczerpnięty z wiersza „Wieczór z Tadeuszem Nowakiem (z poetą-pisarzem) “ Władysława Jana Burzawy.
Czeslawa Dlugoszek napisala: „Słupską antologię można uznać za wydawnictwo cykliczne, rodzaj poetyckiego almanachu, od lat promującego region twórczością młodych talentów oraz uznanych poetów. Sponsorem wydawnictwa prezentującego wiersze autorów skupionych w nieformalnej grupie poetyckiej „Wtorkowe Spotkania Literackie” jest Starostwo Powiatowe w Słupsku. Otwarta kompozycja antologii daje również możliwość publikacji wierszy autorów spoza kręgu WSL, w tym poetów emigracyjnych oraz laureatów konkursów poetyckich. Od początku gospodarzem wydawnictwa powstającego w systemie non profit i zamkniętej dystrybucji jest Zbigniew Babiarz Zych, naczelnik Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Słupskiego, łączący obowiązki służbowe z zasadą przyjacielskiego kontaktu z twórcami. (…)
Jednak jest też tak, że wieczni wędrowcy uciekają bądź idą, przekraczając granice, tak jak starotestamentowi uciekinierzy z Egiptu, i ci, dla których brama ongiś stała się możliwością przejścia w obszar kultury chrześcijańskiej, i ci, dla których brama jest zaproszeniem do wzajemnego poznania i szacunku. Motyw bramy, jako toposu przestrzeni daje wiele możliwości interpretacji. Natomiast topika przestrzeni w lirykach poetów emigracyjnych zawiera motyw nieustannego powrotu do źródeł, miejsc tożsamości, identyfikacji kulturowej. Zofia Bukowska buduje obrazy miasta w opozycji do przestrzeni górskiego krajobrazu. Rodowita Podhalanka: „z zagonów wierchowych / w kamień urodzajnych, / gdzie kroplami życia / deszcze spadają”, od lat mieszkająca na obczyźnie - opisuje miasto, jako przestrzeń destrukcji, obcości i osamotnienia. Wertykalny układ przestrzeni miejskiej przeczy nawet porządkowi sakralnemu:
„szczyty wysokich wież a dzwony z nich nie biją
nie dzwonią pacierzy
(...)
Do końca dochodząc
dwudziestego wieku
człowiek zapomniał
o człowieku.”
(Zofia Bukowska: „Miasto XX wieku”)
Do sakralnego motywu wędrówki odwołuje się Jan Władysław Burzawa w liryku „Wigilia w Chicago”. Wspomnienia są jak chleb, opłatek, świętość; one, bowiem są jedyną odpowiedzią na pytanie o tożsamość. Nostalgia rodzi się z ciągłej metaforycznej wędrówki z ziemi obcej do miejsca, gdzie: „furtki radośnie skrzypią / witają gości”. Magiczna przestrzeń amerykańskiego miasta jest wciąż przeciwstawiana miejscom opuszczonym:
„pod choinką łamiemy się
opłatkiem wspomnień
Nie było dla nas miejsca
w kraju słynącym z gościnności”
(Wladyslaw Jan Burzawa: „Wigilia w Chicago”)
Parafraza znanej kolędy w liryku poety zza wielkiej wody opowiada o tęsknocie, ale jest też konstrukcją stylistyczną, dzięki której kraj staje się miejscem świętym, figurą Betlejem, wiecznego źródła, chociaż pozostaje bolesnym wspomnieniem.
W przestrzeni publicznej pomniki, stare cmentarze, a w domu fotografie, pamiątki, drobne przedmioty upamiętniają miniony czas. To strażnicy pamięci, dokumenty przynależności do wspólnoty. Dla wielu petów motyw wojny i powojennej wędrówki, kresowej nostalgii jest jednocześnie zapisem rodzinnej legendy lub własnej biografii. W wierszach Emilii Zimnickiej, Andrzeja Szczepanika, Czesławy Długoszek, Elżbiety Wałkuskiej-Chojnowskiej, Elżbiety Tylendy rozrachunek z tamtym czasem wciąż jest żywym składnikiem świadomości.
„Stałem się pomnikiem
Jego ran
Deszcz ze mnie krew obmywa
Wiatr łzy ociera
Jestem kamieniem w polu cierpienia
Wtopionym w pejzaże ciszy”
(Elżbieta Wałkuska-Chojnowska: „Wpisane w kamień”)
Wspólną cechą pomników wojennych jest romantyczny zmitologizowany obraz wydarzenia tragicznego, ale szlachetnego i podniosłego. Pomniki - świadkowie wielkiej Historii, upamiętniają zdarzenia, ale zacierają indywidualne losy albo o nich zapominają. Stąd poetycka próba przywrócenia pamięci żywej, będącej w opozycji wobec Historii. Strażnikiem pamięci poezję czynili poeci romantyczni i współcześni, jak Czesław Miłosz i Zbigniew Herbert. „Pieśń gminna” przechowuje skarby narodowej świadomości, tradycji, zdarzeń pomijanych przez Historię.
Grupa Poetycka ARKA zaprasza w piątek 26 czerwca 2015 r. o godz. 8: 00 pm na Biesiadę Poetycką do Alibaba Retro w Chicago. W programie promocja nowego almanachu „Nie zapytam” wydanego przez Starostwo Powiatowe w Słupsku w 2014 roku, w którym zostały zamieszczone wiersze Zofii Bukowskiej, Władysława Jana Burzawy oraz Elżbiety Wałkuskiej Chojnowskiej. Podkład muzyczny Marek Kalinowski oraz Mira Szabla. Dyrektor techniczny: Marek Kulisiewicz. Spotkanie otwarte dla publiczności prowadzi Elżbieta Chojnowska. Wstęp wolny. Telefon (312) 493-1212
Alibaba Retro, 5211 N. Harlem Ave, Chicago IL 60656
Redaguje: Elżbieta Chojnowska
elachojnowska@yahoo.com
