Niedawno dostałam telefon z pytaniem: „Dlaczego mój 7 miesięczny pies się czasami boi”?
To pytanie wydało mi się bardzo niesprawiedliwe. Bo jak 7-miesięczny pies, rasy obronnej, ma wszystko przyjąć z odwagą skoro dopiero wkracza w życie ludzi i ma prawo do niepewności okazywanej strachem. Jednak po dłuższej rozmowie z właścicielem zrozumiałam, że wiele osób wie o tym, ale nie zdaje sobie z tego sprawy. Otóż psy w wieku 7 miesięcy są na świecie... 7 miesięcy.
A Ty jak odważny byłeś mając niespełna 10 lat? Psie lęki w okresie dorastania to normalna rzecz. Tak normalna jak lęki u małych dzieci.
Co z lękami u starszego psa?
Bywają sytuacje, że psy z jednego domu zachowują się zupełnie różnie. Jeden jest towarzyszem zabaw z dziećmi, uwielbia kontakt z ludźmi i innymi psami, a drugi siedzi zupełnie sam, odosobniony, nieszukający żadnego kontaktu z kimkolwiek, a na widok człowieka chcącego go pogłaskać, kuli się ze strachu.
Dlaczego dwa psy w identycznej sytuacji reagują w zupełnie odmienny sposób?
Możliwe, że drugi pies ma braki we wczesnej socjalizacji, podczas gdy pierwszy, jako młody szczeniak, poznał wielu nowych ludzi, inne psy i różne miejsca. Albo inny scenariusz: drugi pies jest genetycznie predysponowany do tego, by bać się nowych sytuacji, a pierwszy nie. Trudno jest określić przyczynę lęku psa, szczególnie, jeśli został wzięty, jako dorosły i jego przeszłość jest nieznana. Lecz bez względu na to, czego pies się boi, przyczynę strachu można zakwalifikować do jednej albo więcej niż jednej z poniższych sześciu kategorii
Brak sojcalizacji
Jeśli pies zachowuje się lękliwie do ludzi, często podejrzewa się, że doświadczył przemocy, zwłaszcza, jeśli jego przeszłość jest nieznana. Tak naprawdę główną i najbardziej prawdopodobną przyczyną mogą być braki
w socjalizacji podczas dorastania. Braki w socjalizacji we wczesnej młodości psa są głównym powodem rozwijania się lęku u psów, szczególnie tego wobec obcych ludzi, innych psów lub nowego otoczenia. Pamiętaj, że psy mają genetycznie zaprogramowany lęk przed nieznanym, jest to zachowanie instynktowne, które ma na celu zapewnić im bezpieczeństwo. Jak twierdzi Steven Lindsay: „Po piątym tygodniu życia szczenięta stają się ostrożniejsze i bardziej podejrzliwe, jeśli chodzi o nawiązywanie nowych kontaktów społecznych – to tendencja rosnąca, aż do reagowania strachem, A jej szczyt pokrywa się z zakończeniem okresu socjalizacji w wieku 12 tygodni”. Nie oznacza to, że szczenięta po dwunastym tygodniu życia nie przyswajają już niczego nowego, lecz im szczenię starsze, tym trudniej mu zaakceptować to, czego nie zna. Jeśli więc kupujemy lub adoptujemy szczenię, należy kontynuować socjalizację, a psa nabywać tylko od dobrych hodowców, którzy dbają o rozwój szczeniąt.
Traumatyczne doświadczenia
Wielu ludzi po wypadkach losowych także ma traumatyczne doświadczenia, które pamięta przez całe życie. Weteran wojenny może kulić się w reakcji na nagły dźwięk lub ruch. Ktoś, kto ucierpiał w straszliwym wypadku samochodowym, czasem nie może już prowadzić auta, a nawet jechać jako pasażer.
Psy także mogą rozwinąć silne reakcje lękowe na skutek traumatycznych doświadczeń. Pies stojący blisko samochodu, który „strzelił” rurą wydechową, może nabawić się strachu przed głośnymi lub nagłymi dźwiękami. Pies zaatakowany, jako szczenię przez innego psa może dorastać w przekonaniu, że innym psom nie można ufać. Warto psa, dokładnie obserwować, notować sytuacje, w których objawia lęki, często taką traumę da się “wypracować” wymaga to jednak bardzo dużo cierpliwości, czasu i pracy.
Przemoc
Mimo że doświadczenie przemocy jest rzadszą przyczyną problemów lękowych u psów niż brak socjalizacji, niestety również się zdarza. Doznawanie przemocy jest z pewnością przyczyną usprawiedliwiającą strach psa przed ludźmi. Niektóre nieszczęsne psy były kopane, bite albo w inny sposób fizycznie maltretowane z powodu złości i frustracji ludzi, niewłaściwego szkolenia czy dyscyplinowania psa albo zwykłego okrucieństwa. Psy, wobec których stosowano przemoc, mogą reagować nerwowo na ruchy ręki lub nogi, zwłaszcza, gdy te ruchy wykonywane są w kierunku psa.
Genetyka
Jak twierdzi doradca behawioralny i autor książek Steven R. Lindsay: „Emocjonalne czynniki stresujące, wpływające na matkę podczas ciąży, w połączeniu z silnie stresującymi warunkami po porodzie mogą wywrzeć utrzymujący się przez całe życie psa wpływ na to, jak będzie on radzić sobie z sytuacjami wywołującymi jego strach lub złość”. I dalej: „Cechy dziedziczne oraz negatywne bodźce stresujące, działające przed i po narodzinach mogą przesądzić o tym, że wiele młodych psów, zanim jeszcze otworzy oczy, będzie wykazywać cechy i tendencje świadczące o pobudliwości...”. Innymi słowy, hodowcy mogą wpływać na temperament szczeniąt poprzez troskliwe dbanie o otoczenie, w jakim żyje matka szczeniąt i zwracanie uwagi na poziom jej stresu.
Lęki wyuczone lub skojarzeniowe
Wiele osób uważa, że gazetą można prać psa po tyłku. Wynikiem czego wystarczy złapać za gazetę, a pies ucieknie lub się schowa. Nie ma to żadnego związku ze zrozumieniem kary lub postępowania. Jedyne, czego pies się nauczył, to lęku przed gazetą w ręce opiekuna. W taki sposób tworzymy lęki skojarzeniowe. Lęki wyuczone powstają w wyniku wyuczonych skojarzeń. Np. jadąc samochodem możemy natknąć się na dwie głośno “ryczące” ciężarówki, które objechały nas z obu stron. Pies czujący się w zamkniętym samochodzie jak w potrzasku, może nie zechcieć wejść do niego podczas kolejnej przejażdżki.
Agata Buczak
Psi Behawiorysta, Szkoleniowiec i Instruktor Szkolenia Psów z tytułem COAPE
www.agatabuczakdogs.com email:agatabuczakdogs@gmail.com
oraz właściciel hodowli Fidecore, Cane Corso Italiano
www.fidecore.net
