Prawie każdy, kto kiedykolwiek został zwolniony z pracy, uważa, że jego zwolnienie było "bezprawne. "Każdy z nas uważa, że pracodawca postąpił nieprawidłowo, jak również, że powód zwolnienia podany przez pracodawcę był niewystarczający lub że zarzuty współpracownika na temat niewłaściwego postępowania wobec siebie były nieprawdziwe. Ludziom wydaje się, że jeśli pracodawca podjął decyzję na bazie pewnych informacji, które są nieprawidłowe lub sporne, to ich zwolnienie musiało być "bezprawne."
W Stanie Illinois, podobnie jak w innych stanach, pracownicy nie są zatrudnieni przymusowo tylko z własnej woli („at will”). Oznacza to, że pracownik może odejść z pracy w dowolnym czasie, ale też może zostać zwolniony w dowolnym czasie, z jakiegokolwiek powodu lub bez żadnego powodu. Jednak istnieją pewne wyjątki od tej ogólnej zasady, które ograniczają prawo pracodawcy dotyczące zwolnienia pracownika. Ograniczenia te można podzielić na kilka ogólnych kategorii.
1) Umowa o pracę – Niektóre związki są regulowane przez umowy o prace, które mogą mieć pewne wymagania kontraktowe, jak również regulują to, w jaki sposób i przypadku pracownik może zostać zwolniony. Umowy o prace są często sporządzane dla wysoko wyspecjalizowanych pracowników, jak również dla pracowników unijnych (których umowy o prace są regulowane przez układy zbiorowe). Jeszcze innym przykładem może być sytuacja, w której pracodawca zapewnia podręcznik zatrudnienia („employment manual”) lub zastosuje inne przepisy, które regulują, w jaki sposób i kiedy może nastąpić zwolnienie pracownika. W każdym z tych przykładów szczegółowe przepisy regulujące zwolnienie pracownika zazwyczaj przedstawiają właściwy proces, w którym pracodawca może zwolnić pracownika. Jeśli proces ten nie następuje tak, jak należy, zwolnienie może stanowić „bezprawne” zwolnienie.
2) Polisy antydyskryminacyjne - Państwowe oraz federalne prawa zapewniają, że nikt nie powinien być dyskryminowany ze względu na wiek, rasę, płeć, religię, niepełnosprawność oraz pochodzenie narodowe. W rezultacie każda próba zwolnienia pracownika w oparciu o jeden z tych punktów może być uznana za „bezprawne” zwolnienie.
Prawo federalne zapewnia, że jest to niezgodne z prawem, by pracodawca zwolnił pracownika ze względu na chronione cechy. Prawo federalne zabrania pracodawcom zwalniania pracowników ze względu na rasę, kolor skóry, pochodzenie narodowe, płeć, ciążę, religię, wiek (jeżeli pracownik ma przynajmniej 40 lat), niepełnosprawność, status obywatelstwa lub informację genetyczną. Nie wszyscy pracodawcy muszą postępować zgodnie z tymi przepisami. W przypadku większości rodzajów dyskryminacji, ustawa odnosi się do pracodawców z piętnastoma (15) lub więcej pracownikami. Jednakże zakaz dyskryminacji wiekowej odnosi się do pracodawców z dwudziestoma (20) lub więcej pracownikami, a zakaz dyskryminacji statusu obywatelstwa odnosi się do pracodawców z czterema (4) lub więcej pracownikami.
Prawo stanowe w Illinois zabrania dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry, pochodzenie, narodowość, płeć, ciążę, religię, wiek (40+ lat); informację genetyczną, niepełnosprawność, stan cywilny, orientację seksualną, tożsamość płciową, status obywatelstwa, status wojskowy, karne zwolnienie z wojska, rekord aresztowania. Również zabrania dyskryminacji ofiar przemocy w rodzinie, osób chronionym przez wyrok ochronny („order of protection”) lub osób, które nie posiadają stałego adresu zameldowania i korzystają z adresu pocztowego schroniska lub usługodawcy społecznego. Pracodawcy z piętnastoma (15) lub więcej pracownikami, muszą posługiwać się zgodnie z tymi przepisami; pracodawcy o dowolnej ilości osób zatrudnionych muszą postępować zgodnie z przepisami prawa zakazującego dyskryminacji niepełnosprawności.
3) Naruszenie porządku publicznego - Państwowe oraz federalne prawa zapewniają również, że istnieją pewne rodzaje zachowań, w które pracownik powinien mieć prawo do angażowania się bez obawy przed odwetem ze strony pracodawcy. Jeden przykład to pracownik, który jest członkiem sił zbrojnych jednostki rezerwowej, wymagający czasu wolnego na szkolenia. Inny przykład to pracownik, który wymaga czasu wolnego z powodu choroby w rodzinie, na które pozwala akt zwany „Family Medical Leave Act.” Następny przykład to pracownik, który jest informatorem co do niewłaściwych lub bezprawnych zachowań pracodawcy. Dodatkowy przykład dotyczy pracownika, który pobiera świadczenia – wynikające z wypadku przy pracy – „workers’ compensation.” Sąd Najwyższy Stanu Illinois orzekł, że jest bezprawne, by pracodawca zwolnił pracownika, który korzysta ze świadczeń „workers’ compensation.” W każdym z tych przykładów ustawa uznaje, że zachowanie pracownika nie powinno być karalne i jest chronione.
Powyższa lista ograniczeń nie ma stanowić wyczerpującej informacji. Jest ona przeznaczona tylko do tego, aby pomóc pokazać, że określenie "bezprawne" („wrongful”), użyte w zwrocie "bezprawne zwolnienie" („wrongful termination”) odnosi się do naruszenia prawa, a nie do faktu czy informacja wykorzystana przez pracodawcę lub proces podjęcia decyzji pracodawcy, były prawidłowe lub nieprawidłowe. Gdy nie zostaje naruszone prawo, niewiele jest ograniczeń w zakresie zwolnienia pracownika przez pracodawcę. Prawa pracownicze w stanie Illinois mogą się zmienić, gdy sądy wydadzą nowe orzeczenia oraz gdy ustawodawcy zmodyfikują elementy tych praw.
Przed złożeniem roszczenia o dyskryminację należy złożyć skargę do odpowiedniej agencji rządowej. W stanie Illpoinois prawo antydyskryminacyjne państwowe jest egzekwowane przez Departament Stanu Illinois Praw Człowieka („Illinois Department of Human Rights”), które ma biura w Chicago, Marion i Springfield. W wielu przypadkach agencja państwowa zarejestruje skargę pracownika do agencji, która egzekwuje federalne prawa antydyskryminacyjne – „Equal Employment Opportunity Commission” („EEOC”). Jednakże należy upewnić się, czy skarga jest zarejestrowana w agencji stanowej, jak i w federalnej. Jeśli nie, można również złożyć skargę osobno do „EEOC.”
Powyższe informacje nie powinny być traktowane jako porady prawne w jakimkolwiek istniejącym roszczeniu, oraz nie powinny być traktowane jako tworzenie formalnej relacji adwokat - klient.
Odwiedź naszą kancelarię prawną www.facebook.com/BrukaloLaw
Katarzyna Brukalo
Brukalo Law, P.C.
Tel. 312-450-3630
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.BrukaloLaw.com
Dwie lokalizacje – Chicago (Downtown) i Park Ridge
