Drodzy Czytelnicy, dziękuję za zainteresowanie naszym pomysłem, zadawania mi pytań, na które chętnie odpowiem i podam kilka pomysłów do dalszej refleksji.
Pani Katarzyno,
czy mogę prosić o radę, jak sobie wytłumaczyć, żebym przestała się ciągle winić? Popełniłam wiele błędów, ale ten tzw. guilt męczy mnie bardzo i żałuję wielu moich decyzji. Co zrobić, żeby się nie winić?
Dziękuję PM
Droga Czytelniczko,
Muszę przyznać, że po angielsku jest dużo łatwiej wytłumaczyć różnice i znaczenie dwóch pojęć, winić się (guilt) lub żałować czegoś, czuć się zawiedzionym (regret). Żałować, czyli regret możemy z powodu tego, że coś zrobiliśmy/powiedzieliśmy albo że nie zrobiliśmy/nie powiedzieliśmy. Żałujemy i bardzo nam szkoda, że tak się stało. Chcielibyśmy to odwrócić, naprawić lub przeprosić. Poczucie winy, czyli guilt, to uczucie, kiedy zrobiliśmy coś z intencją skrzywdzenia, zmienienia lub specjalnie. Winić się możemy za to, że zrobiliśmy lub powiedzieliśmy coś na przekór lub na złość. Osoby kierujące się intencją krzywdzenia mogą, a nawet powinny, czuć się winne (guilty). Jednakże osoby, które żałują tego, co się stało i wolałyby to zmienić lub naprawić, nie powinny czuć się winne, bo nie zrobiły tego specjalnie. Wszyscy popełniają błędy i mamy prawo się mylić. Krzywdzimy się słowami lub czynami. Krzywdząc lub robiąc błędy ranimy siebie i często to my cierpimy bardziej niż ktoś inny. Jeżeli szczerze czegoś żałujemy, to powinniśmy przeprosić. Przede wszystkim powinniśmy zacząć od przeproszenia siebie, a potem osoby zranionej. Wiem, że to może zabrzmieć absurdalnie, ale warto nauczyć się przepraszać siebie i sobie wybaczać. Umiejętność przepraszania i wybaczania sobie pomoże nam w tym, abyśmy przestali się za wszytko winić i da nam odwagę w przepraszaniu i wybaczaniu innym.
Droga Czytelniczko, musisz się więc zapytać siebie, czy zrobiłaś/powiedziałaś coś specjalnie czy nie? Czy spodziewałaś się takich konsekwencji czy nie? Twoja odpowiedź pomoże Ci w zrozumieniu, czy powinnaś się męczyć i czuć winna? Czy powinnaś przygotować się do wyjaśnienia sprawy, jeżeli jest taka szansa? Zawsze można czegoś żałować, ale to uczucie jest dużo lżejsze nic poczucie winy. Zastanów się, czy przeprosiny mogą tu w czymś pomóc. Przepraszać powinniśmy w każdej sytuacji, kiedy zrobiliśmy lub powiedzieliśmy coś, co ‘leży nam na sercu’ lub coś, co zrobiło komuś przykrość.
A dlaczego się winimy? Winimy się, bo nas winiono. Rodzice, dziadkowie, rodzina, znajomi, nauczyciele, kościół, itd. wyszukiwali, za co nas ukarać. Starali się nas polepszać, bo nie byliśmy warci ich bezwarunkowej miłości. Karano nas, bito, wymuszano, karcono, szantażowano, odpychano, krytykowano, porównywano, zmieniano pod pretekstem ‘na lepsze’. Niestety, takie dzieciństwo negatywnie zmieniło naszą psychikę i obniżyło nasze poczucie własnej wartości. Ciężko nam jest zrozumieć miłość, jeżeli nas kochano warunkowo. Nie umiemy wybaczać, jeżeli nikt nam nie wybaczał. Nie umiemy brać odpowiedzialności za swoje czyny, przyznawać się do swoich błędów, bo nikt nie pokazał nam, jak to ma wyglądać. Często winimy innych i nie umiemy przepraszać. Są też między nami osoby, które przepraszają za wszystko, boją się być asertywne, niezależne i stawiać granice. Te osoby często winią się za to, co nie ma wielkiego znaczenia i bardzo krzywdzą siebie taką postawą. Nie powinno nas więc dziwić, że przejmujemy się małostkami zaprzątającymi nasze myśli, co w rezultacie wpływa na nasze zaburzenia spania, trawienia i psychiki.
Czuć się winnym lub czuć żal, to branie odpowiedzialności za swoje czyny. Są wśród nas ludzie, którzy unikają odpowiedzialności za swoje czyny i słowa z różnych powodów – bo nie dbają, bo czują strach przed porażką, bo boją się konsekwencji lub strat, których mogą doświadczyć. Tymczasem każdy powinien być świadomy skutków własnych czynów – tego, co myśli, mówi i robi. Aby nie czuć się ciągle winnym za negatywne konsekwencje własnych działań, należy pracować nie tylko nad swoim charakterem, samooceną, ale także nad rozwijaniem konkretnych umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Niestety poczucie winy uświadamia nam, że jesteśmy słabi, że popełniamy błędy, że wyrządzamy innym krzywdę. Jeżeli jednak jesteśmy dojrzali emocjonalnie, to poczucie winy nie odbiera nam poczucia własnej wartości. Ludzie powinni uczyć się na własnych błędach, pamiętając, że błędy to lekcje życia. Warto spojrzeć na poczucie winy lub żalu jak na lekcję życia i niewyczerpalne źródło rozwoju. Jeżeli unikamy popełniania błędów, to nasze życie jest nudne i niespełnione. Życie pełnią życia to umiejętne zrozumienie siebie i swoich potrzeb, jak i wyciąganie wniosków z naszych czynów. Najważniejsze jest to, że jesteśmy wartościowymi ludźmi, zasługującymi na wybaczanie sobie i innym. Osoby, które meczą się zaprzątającymi myślami zapraszamy na psychoterapię. Psychoterapia pomoże w zrozumieniu, że nie musimy się winić lub żałować czegoś przez całe nasze życie. Nauczy nas uwolnienia się od ciągłych negatywnych myśli kontrolujących i obniżających jakość naszego życia.
Katarzyna Krzykała
Psychoterapeuta
Licensed Clinical Social Worker, Certified Grief Counselor Specialist, Certified Anger Management Specialist, absolwentka Loyola University School of Social Work specjalizująca się w pracy klinicznej, prowadząca psychoterapię indywidualną, małżeńską/partnerską, rodzinną i grupową (EMDR, CBT, ACT, CPT, SFT). Mgr Krzykała specjalizuje się w żałobie, stratach, zmianach, nerwicy i lękach (anxiety) oraz depresji. Mgr Krzykała od ponad 17 lat prowadzi Klub Solo Rodzica, pomaga w Domu Samotnej Matki i jest wolontariuszem w Rainbow Hospice.
Przyjmuje ubezpieczenia: BCBS, Cigna, United, Medicare.
