W historii sloganów o Coca-Coli warto odnotować rodzimy akcent. Wchodząc z nowym produktem na rynek polski, firma ogłosiła konkurs (1972 rok) na hasło reklamowe, który wygrała… Agnieszka Osiecka! Jej propozycję znamy wszyscy: Coca-Cola. To jest to! Owa maksyma utrzymała się 10 lat, po czym pałeczkę przejęło hasło Zawsze Coca-Cola, a w roku 2000 wszedł do obiegu slogan Coca-Cola: co za radość, którego autorem jest znany językoznawca Jerzy Bralczyk.
Mimo trudnych początków, Coca-Cola w ciągu kilku lat stała się czymś więcej aniżeli gazowanym brązowym napojem za kilka centów, dostępnym dla średnio zamożnych rodzin amerykańskich. Przewartościowała się niezauważalnie w symbol Ameryki, cel ataków komunistycznej propagandy, kapitalizm w płynie, atrybut wyzysku i kolonializmu, zawarty w jadowitych hasłach.
A jednak… mimo negatywnych plakatów, poezji, artykułów, ostrzeżeń ów brązowy płyn powoli wlewał się na rynki komunistyczne i nawet Chiny uległy ekspansji Coca-Coli, zezwalając na jej sprzedaż w1978 roku.
Zaczęło się zwyczajnie, bez zawirowań i wielkich benefitów.
John Stith Pemberton, amerykański farmaceuta z Atlanty (Georgia), ciężko ranny w wojnie secesyjnej uzależnił się od morfiny i kokainy w trakcie leczenia i długotrwałej rekonwalescencji. W swoim aptecznym laboratorium opracował w 1886 roku specyfik na bazie liści koki i orzeszków kola na ukojenie nerwów, wyciszenie się. Szybko przekonał się o niezwykłym działaniu ekstraktu. Postanowił więc sprzedawać go z saturatora jako „pyszny i orzeźwiający napój tak dobry, że Bóg by nim nie wzgardził”.
Co do Boga – nie wiem, ale przechodnie i zakupowicze apteczni długo nie mogli przekonać się do mieszanki o dziwnym kolorze. W pierwszym roku produkcyjnym sprzedawano około dziesięciu szklanek dziennie.
Pojawiła się jednak życzliwa i zdolna dłoń – księgowy apteki, przyjaciel Pembertona, Frank Mason Robinson. To on jest autorem wpadającej w ucho nazwy (popularna w owym czasie aliteracja) i z wielką starannością wykaligrafowanej etykiety pismem doskonale znanym do dziś (styl spencerski)
Dwa lata później – po śmierci wynalazcy specyfiku (rok 1888) – sprzedaż przejął Asa Griggs Candler, rejestrując markę w 1893 roku.
Candler znakomicie rozumiejący rynek i siłę reklamy, spopularyzował napój nie tylko w Atlancie, ale w całych Stanach Zjednoczonych. Nastała era Coca-Coli. W 1914 roku zysk sięgnął pięćdziesięciu milionów dolarów, a był to dopiero początek spektakularnego sukcesu.
Niepowtarzalność Coca-Coli zapewnia tajemniczy składnik. Co nim jest? Wie o tym jedynie ścisłe kierownictwo, dwóch pracowników firmy, którym nie wolno podróżować razem. Receptura Pembertona przechowywana jest w specjalnie strzeżonym sejfie.
Poza tajemniczym dodatkiem specyficzny smak zawsze bazował na nieznanych proporcjach cukru, wanilii, cynamonu, gałki muszkatołowej, pomarańczy, limonki. Coca-Cola zawiera niewielką ilość kofeiny i nie ma w niej od początku XX wieku śladu kokainy. Nie istnieje więc sposób – mimo zapewnień wirtualnych oszustów – na odzyskanie narkotyku z brązowego napoju.
Specyficzny smak Coca-Coli sprawdza się w kuchni jako dodatek do pieczonych mięs, ciast, drinków…
Pieczona wołowina w Coca-Coli
Składniki:
- około 4 funtów / 2 kilogramów wołowej pieczeniowej
- 1 koperta suchej mieszanki zupy cebulowej
- 1 puszka (12 uncji) coca-coli
Przygotowanie:
- Rozgrzać piekarnik do 300 °F / 150 °C
- Umieścić umyte mięso w naczyniu do pieczenia, posypać równomiernie zupą cebulową i powoli wlać coca-colę na wierzch.
- Naczynie przykryć szczelnie folią aluminiową wstawić do piekarnika i piec przez 3-4 godziny lub do miękkości.
Do przepisu:
- Można użyć bulionu wołowego zamiast części coli (1:1), by zrównoważyć słodycz
- Pieczeń będzie bardziej aromatyczna po natarciu wołowiny mieszanką ulubionych ziół i przypraw przed dodaniem zupy cebulowej i coli
- Po wyjęciu z piekarnika odstawić pieczeń na 10-15 minut przed pokrojeniem (mięso będzie bardziej soczyste i aromatyczne)
- Serwować z ziemniakami puree lub pieczonymi, świeżym pieczywem, pieczonymi warzywami, zieloną sałatą
- Można użyć innych ciemnych napojów gazowanych do tego przepisu. Najlepszą alternatywą jest piwo korzenne lub Dr. Pepper. Nie zaleca się używania napojów gazowanych dietetycznych - mogą pozostawić gorzki smak (sztuczne słodziki)
- Sos pieczeniowy można lekko zagęścić mąką kukurydzianą lub ziemniaczaną
- Przy mniejszej ilości mięsa należy zmniejszyć ilość dodatków i zmienić czas pieczenia. Ogólna zasada – 500 gramów mięsa piec/gotować przez około 45-60 minut w wyżej podanej temperaturze lub do miękkości
- Wolnowar - przygotować mięso jak powyżej i gotować na małym grzaniu przez 5-6 godzin lub na dużym grzaniu przez 3-4 godziny lub do miękkości
- Szybkowar - gotować pieczeń przez 80 minut. Po wyłączeniu zostawić ciśnienie do naturalnego uwalniania (15 minut) i uwolnić ręcznie
Kurczak z Coca-Colą i orzechami nerkowca z patelni
Składniki:
- 500 gramów ciemnego mięsa z kurczaka bez kości i skóry
- 1 łyżka mąki kukurydzianej
- 4 łyżki jasnego sosu sojowego
- 2 łyżki oleju roślinnego
- 1 czerwona papryczka chili pokrojona w cienkie plasterki
- 5 cm imbiru obranego i pokrojonego w paski
- 3 ząbki czosnku grubo posiekane
- 1 puszka Coca-Coli
- 2 łyżki ciemnego sosu sojowego
- 1 szczypior pokrojony w plasterki
- garść niesolonych prażonych orzechów nerkowca
Przygotowanie:
- Pokroić kurczaka na małe kawałki i włożyć do miski. Dodać mąkę i 2 łyżki jasnego sosu sojowego, wymieszać, chłodzić przez godzinę
- Rozgrzać olej i usmażyć kurczaka na złoto, dodać chili, czosnek, imbir i smażyć przez minutę
- Wlać colę na patelnię (tylko przykryć kurczaka), dodać sosy sojowe i gotować na małym ogniu przez 15 minut, aż sos zredukuje się do konsystencji syropu
- Wyłączyć ogień, dodać szczypiorek, orzechy i szybko wymieszać przed podaniem z ryżem.
Anna Czerwińska
wielbicielka muzyki klasycznej i dobrej literatury, amatorka gór i namiotu, podglądania życia od kuchni i innych obserwacji wszelkich na własny użytek.
Autorka blogów: o kuchni Stanów Zjednoczonych i… truflach czekoladowych www.amerykanskiekulinaria.com; www.domowetrufle.com
kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
