Ból zębów to najczęstszy powód, dla którego pacjenci zgłaszają się do stomatologa. Zwykle jest on na tyle dokuczliwy, że utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Niezależnie od tego, czy jest ostry i nagły, czy tępy i ciągły, ból zęba jest trudny do zignorowania. Ból zęba jest spowodowany podrażnieniem nerwu w korzeniu zęba lub wokół zęba. Infekcja zęba, próchnica, uraz lub utrata zęba to najczęstsze przyczyny bólu zębów. Ból może również wystąpić po wyrwaniu zęba. Ból czasami pochodzi z innych obszarów i przechodzi do szczęki, co sprawia wrażenie bólu zęba.
Bakterie rozwijające się w jamie ustnej mogą przyczyniać się do chorób dziąseł i próchnicy zębów, które mogą powodować ból. Często choroba dziąseł nie powoduje żadnego bólu.
Ból zęba powstaje w wyniku zapalenia centralnej części zęba zwanej miazgą. Miazga zawiera zakończenia nerwowe, które są bardzo wrażliwe na ból. Zapalenie miazgi może być spowodowane próchnicą zębów, urazem i infekcją. Przeniesiony ból ze szczęki może powodować objawy bólu zęba.
Jeśli zęby są zdrowe, pokrywa je twarda zewnętrzna warstwa szkliwa, która chroni nerwy wewnątrz. Szkliwo może się z czasem zetrzeć. Kiedy środkowa warstwa zęba jest odsłonięta, wszystko, co jemy lub pijemy, może dotrzeć do zakończeń nerwowych.
Choroba dziąseł może sprawić, że zęby będą wrażliwe. Dziąsła oddalają się od zębów i odsłaniają korzenie. Można również uszkodzić dziąsła, jeśli szczotkujemy je zbyt mocno.
Niedawne czyszczenie lub nowe wypełnienie mogą sprawić, że zęby będą wrażliwe przez kilka dni. Wiele osób odczuwa to po zabiegach wybielania. Stare wypełnienie, które jest luźne lub uszkodzone, również może powodować bol.
Za każdym razem, gdy spożywamy pokarm, bakterie przylegają do zębów, produkują kwas, który powoduje powstawanie dziur w szkliwie. Dlatego po każdym posiłku zaleca się mycie zębów.
Gryzienie twardych pokarmów takich jak orzechy, pestki czy inne mogą powodować pęknięcie w zębie, które odsłania wrażliwe wewnętrzne warstwy miazgi.
Nieleczona próchnica lub pęknięcie mogą powodować ostry ból i sprawić, że jama ustna staje się wrażliwa w trakcie gryzienia lub żucia. Im dłużej utrzymuje się ból, tym poważniejsze jest prawdopodobieństwo uszkodzenia.
Głęboka, próchnica lub pęknięcie może umożliwić bakteriom przedostanie się do wewnętrznej warstwy zęba, zwanej miazgą. Miazga może ulec zakażeniu, co może prowadzić do gromadzenia się ropy i powstania ropienia. Zakażenie może również rozprzestrzenić się na tkankę i kość.
Zęby mądrości także mogą powodować ból w jamie ustnej.
Ból zęba i szczęki to częste dolegliwości, którym mogą towarzyszyć inne objawy takie jak: bóle głowy, zęby są wrażliwe na ciepło lub zimno, krwawienie lub wydzielina z okolicy zęba lub dziąseł, obrzęk wokół zęba lub obrzęk szczęki, nieświeży oddech, gorączka, nieprzyjemny smak w ustach, obrzęk węzłów chłonnych.
W przypadku bólu zęba można stosować dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, takie jak acetaminofen lub ibuprofen. Zaleca się unikać bardzo zimnych lub gorących pokarmów, ponieważ mogą nasilać ból.
Ulgę może przynieść gryzienie wacika nasączonego olejkiem goździkowym. Olejek goździkowy można kupić w większości aptek.
W większości przypadków ból zęba lub szczęki oznacza problem, którym musi zająć się dentysta.
W przypadku silnego bólu lekarz może wykonać zastrzyk wokół zęba w celu uśmierzenia bólu. Jeśli występuje obrzęk dziąseł lub twarzy lub gorączka, mogą zostać przepisane antybiotyki.
W gabinecie dentystycznym mogą zostać wykonane wypełnienia, wyrwanie zębów lub inne zabiegi, jeśli jest to konieczne. Ekstrakcja zęba będzie najbardziej prawdopodobnym zabiegiem w przypadku zęba mlecznego. W przypadku zębów stałych, jeśli problem jest poważny, zazwyczaj wykonuje się leczenie kanałowe (oczyszczanie nerwów i naczyń krwionośnych oraz uszczelnianie kanałów korzeniowych zęba) i zabiegi wstawiania korony.
Takie zabiegi są zazwyczaj wykonywane etapami, przy czym ból i infekcja są leczone od razu, a zabiegi rekonstrukcyjne są wykonywane później.
Mimo iż zęby wyglądają zdrowo i nie bolą, choroba może rozwijać się w tkankach, które podtrzymują zęby i atakować kość szczęki, wraz z przyzębiem.
Jednym z pierwszym objawów, które powinny zwrócić uwagę, jest krwawienie dziąseł, występujące podczas szczotkowania zębów. Poza tym, nieprzyjemny oddech, zaczerwienione i obrzęknięte dziąsła, też nie powinny zostać zlekceważone.
Bezbolesne choroby przyzębia mogą być spowodowane przez kamień nazębny. Zanim się pojawi, na zębach tworzy się niezauważalna płytka nazębna. Bakterie, które wchodzą w jej skład, produkuję toksyny, niszczące dziąsła i przyległą kość. O ile kamień nazębny łatwiej zauważyć, to kamień poddziąsłowy, może być wykryty i usunięty jedynie przez dentystę podczas profesjonalnego zabiegu.
Ukryte choroby zębów mogą się pojawić po leczeniu. Plomba nie gwarantuje, że nic złego z zębem już się nie stanie. Światłoutwardzalne materiały kompozytowe, z których wykonane są wypełnienia, nie są gwarancją 100% ochrony. Nie tylko ulegają ścieraniu, ale też może dojść do ukruszenia lub pojawienia się szczeliny, ta zaś, może doprowadzić do ponownego rozwoju próchnicy pod plombą.
Większość ludzi może uniknąć bólu zębów i poważnych problemów stomatologicznych dzięki regularnej opiece stomatologicznej. Prewencja jest podstawą utrzymania zdrowia jamy ustnej.
Myj zęby po jedzeniu. Używaj miękkiej szczoteczki do zębów z pastą z fluorem, zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Stowarzyszenia Dentystycznego. Codziennie nitkuj przestrzenie między zębami. Płucz usta codziennie antyseptycznym płynem do płukania jamy ustnej, aby pozbyć się bakterii, które powodują płytkę nazębną i wczesną chorobę dziąseł.
Umów się na czyszczenie zębów w gabinecie stomatologicznym co najmniej dwa razy w roku. Może to pomóc w zapobieganiu próchnicy i chorobom dziąseł.
Dorothy A. Anasinski, D.D.S.
Specialist in Periodontics and Dental Implants
Assistant Clinical Professor,
Postgraduate Periodontics, University of Illinois
Diplomat, American Board of Periodontology
Dental Specialists of Niles, P.C.
