Problemy finansowe często prowadzą do kryzysów w małżeństwie, a bywają one pogłębiane przez brak otwartości i dobrej komunikacji. Jeżeli np. mąż ukrywa pieniądze, to w razie rozwodu żona dostanie mniej niż się jej należy. W jeszcze gorszej sytuacji jest ktoś w wolnym związku, gdyż partner po prostu może odejść w siną dal, zostawiając drugą osobę bez grosza, z długami i bez szansy na rentę małżeńską Social Security.
Przykład z życia
Ojciec pewnej rodziny przez 15 lat odprowadzał po cichu wszystkie swoje pieniądze na konto matki w Polsce. Dom natomiast kupił na nazwisko żony i zapożyczył go dwiema pożyczkami hipotecznymi. Pieniądze wybrane jako home equity loan rzekomo zainwestował na przyszłość. Kobieta utrzymywała rodzinę ze swojego wynagrodzenia, mąż dokładał się z rzadka, mówiąc, że pieniądze oszczędza i korzystnie lokuje. Pewnego dnia kupił bilet do Polski w jedną stronę, o czym żona dowiedziała się przez przypadek od znajomych. Zostawił ją i dwójkę dzieci bez oszczędności, tylko z zapożyczonym po brzegi domem i ratami, którym kobieta nie była w stanie sprostać sama. Po sprzedaży domu i spłaceniu pożyczek, nie zostało jej nic. Mąż nie był nawet zainteresowany uzyskaniem formalnego rozwodu.
Aby unikać uogólnień, traktuję męża jako stronę, która próbuje chować pieniądze, choć jest oczywiste, że tajemniczy mogą być zarówno mąż, jak i żona.
Rozwodowy podział majątku
Rozchodząca się para przeważnie dąży do rozwodu. Małżonkowie sami mogą ustalić podział majątku, ale jeżeli nie zdołają dojść do porozumienia, zadecyduje za nich sąd zgodnie z przepisami stanowymi. W najprostszym przypadku sąd może pozwolić małżonkom na zatrzymanie ich indywidualnego mienia (które wnieśli do małżeństwa lub otrzymali jako darowizny czy spadki w czasie jego trwania) i wspólny dorobek podzieli po połowie.
Jak chowane bywają pieniądze
Przykład podany na początku artykułu jest ekstremalny i może dziwić: dlaczego kobieta zgadzała się na taki układ i nie rozszyfrowała intencji męża? W większości przypadków sytuacja nie jest tak oczywista. Oto jak mąż (czy żona) może chować pieniądze:
Składać gotówkę do skrytki bankowej. Przyjrzyj się, czy mąż ma skrytkę bankową: bank raz w roku pobiera opłatę, więc obciążenie znajduje się na wyciągu z konta. Posiadanie skrytki na jedno nazwisko jest nieroztropne, bowiem po śmierci właściciela dostęp do skrytki dla małżonka jest utrudniony.
Wywozić do Polski czy za granicę. Mąż może mieć konto poza amerykańską jurysdykcją, w Polsce czy w innym kraju. Przepisy nakazują deklarowanie zagranicznych kont na amerykańskim zeznaniu podatkowym, a niedługo wejdzie w życiu Ustawa o ujawnianiu kont zagranicznych dla celów podatkowych. Więcej w książce pt. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”.
Kupować cenne rzeczy, które mogą być łatwo przeoczone na zestawieniu majątkowym. Przykładem mogą być kolekcje (znaczki, monety), biżuteria, antyki. Dzieląc majątek, możesz nawet nie przypuszczać, że kilka albumów starych znaczków jest wartych małą fortunkę.
Nadpłacić wierzycielom albo Urzędowi Podatkowemu. Jeżeli twój mąż przedpłaci nadmiernie podatki za przyszły rok, to dostanie ich zwrot w przyszłym roku, po zatwierdzeniu rozwodowego podziału majątku.
Opóźnić wynagrodzenie czy premię w pracy do przyszłego roku. Przez to jego przychód za dany rok, gdy się rozchodzicie, będzie mniejszy.
Przenieść inwestycje na nazwisko członka rodziny czy biznesowego partnera. Mąż może planować, by po rozwodzie majątek ten ponownie przenieść na jego nazwisko.
Jeżeli twój małżonek chowa pieniądze od lat, to ich lokalizacja będzie bardzo trudna, wręcz niemożliwa, a w sądzie to ty masz obowiązek udowodnienia stanu majątkowego rodziny, żeby otrzymać część, która ci się należy.
Jeżeli mężczyzna twego życia lubi być tajemniczy, to rozszyfrujesz go przy pomocy książki “Podręcznik finansowej prywatności”.
Jak rozpoznać chowanie pieniędzy
Uważaj na nowe konta. Przyjrzyj się korespondencji przysyłanej tylko na nazwisko męża. Może jest to oznaką nowego konta albo nowej karty kredytowej? Nie powinnaś listów otwierać, ale zauważ nazwę banku. Czy w szufladach męża nie ma odcinków bankowych wskazujących na transakcje w bankomatach tego banku?
Czy mąż ma własną skrytkę na poczcie? To zły znak. Z pewnością wyciągi z jego indywidualnych kont są tam przesyłane.
Przyglądaj się transakcjom na kartach kredytowych. Mąż może dokonywać dla siebie kosztownych zakupów czy inwestycji, albo przekazywać pieniądze za granicę (np. przez Western Union), a należnością obciążać domowy budżet.
Sprawdź bankowe transakcje w sieci, potwierdzenia zakupów słane mailem, korespondencję sugerującą, że mąż ma konto PayPal, o którym nic nie wiesz. Pytaj, gdy widzisz wybraną większą kwotę gotówki.
Zapoznaj się z rodzinnymi inwestycjami. Jeżeli rodzinne pieniądze pompowane są w jakieś inwestycje, to powinnaś koniecznie wiedzieć, jakie to są finansowe instrumenty i gdzie są trzymane. Inwestycyjne konta powinny być zarejestrowane na obydwa nazwiska i mieć wyznaczonych spadkobierców (beneficiaries).
Uwaga: samodzielne prowadzenie części swoich spraw niekoniecznie jest nieuczciwe. Szczególnie ludzie będący w drugim związku małżeńskim wolą zachować finansową niezależność. W takim przypadku należy otwarcie omówić swoje wzajemne oczekiwania i podzielić finansowe obowiązki. Nieuzasadnione podejrzenia mogą zrujnować twój związek.
Jak zapobiec problemom
Nawet jeżeli nie masz małżeńskich problemów i uważasz małżeństwo za stabilne, zastanów się: czy otwarcie traktujecie sprawy finansowe rodziny? Czy dałabyś sobie radę, gdybyś z jakiegoś powodu nagle została sama? Zacznij uczestniczyć w podejmowaniu finansowych decyzji. Jeżeli papierkowe i finansowe sprawy twojej rodziny są dla ciebie czarną magią, to zacznij się z nimi zapoznawać. Poznaj, gdzie trzymane są wszystkie pieniądze rodziny i jaki jest do nich dostęp. Jeżeli jeszcze nie umiesz, to naucz się korzystać z internetowej bankowości, z bankomatu, karty debetowej.
Sięgnij po książki, poradniki i dowiedz się, jak działa system Social Security, zakładowe i indywidualne plany emerytalne, ubezpieczenia zdrowotne, bankowość, świat finansów itp. Dowiedz się, jak funkcjonuje Ameryka. Musisz wiedzieć, jaka należeć ci się będzie emerytura w razie rozstania, czy zatrzymasz ubezpieczenie zdrowotne, jak podzielić dom czy pożyczki. Szeroki wybór poradników znajdziesz w witrynie www.PoradnikSukces.com.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek o profilu finansowym i konsumenckim, m.in.: „Życie bez ślubu”, „Życie od nowa, jak uporządkować sprawy w urzędach”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak ułatwić dziecku życiowy start”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com.
