Emerytura Social Security nie zawsze spełnia oczekiwania odbiorców. Emeryci bywają zaskoczeni, że dostają mniej niż przewidywali. Oto popularne przyczyny rozczarowań i pytania z nimi związane.
Czy wczesna emerytura jest mniejsza na zawsze?
Niestety, tak. Wcześniejszą emeryturę można już pobierać w wieku 62 lat, ale wtedy jest ona permanentnie pomniejszona zależnie od twego wieku. Na przykład w wieku 62 lat otrzymamy emeryturę niższą o 25 proc. od pełnej emerytury przysługującej w wieku lat 66. Redukcja ta, zwana aktuaryjną, jest jeszcze większa dla młodszych osób, których pełny wiek emerytalny jest wyższy niż 66 lat. I tak osoby urodzone w roku 1960 i później, których pełny wiek emerytalny wynosi 67 lat, przechodząc na spoczynek w wieku 62 lat przyspieszają emeryturę aż o 60 miesięcy (5 lat), więc będą mieli emerytury pomniejszone permanentnie o 30 proc. Mało tego, jeżeli taki wczesny emeryt w przyszłości stanie się uprawniony do renty małżeńskiej i zechce z niej skorzystać, to ona pomniejszona będzie o taką samą redukcję aktuaryjną.
Konsekwencje są jeszcze poważniejsze dla pracownika, którego żona planuje pobieranie świadczeń małżeńskich (spousal benefits). Jeżeli mąż przejdzie na wczesną emeryturę, dostanie 75 proc. swojej pełnej stawki. Gdy jego żona złoży wniosek o rentę również mając 62 lata, to dostanie 35 proc. jego 75 proc., czyli tylko 26.25 proc. W sumie niecierpliwe małżeństwo pozbawia się dziesiątek, a nawet setek tysięcy dolarów na przestrzeni swego życia.
Czy ZUS/KRUS powoduje redukcję Social Security?
Odbiorcy polskich emerytur czy rent dla niepełnosprawnych mogą mieć pomniejszone świadczenia Social Security, gdyż klauzula ustawy o Social Security zwana „Windfall Elimination Provision” (WEP) nakazuje redukcję świadczeń dla osób, które pracowały poza systemem Social Security (za granicą czy dla amerykańskiego rządu). Nie ma znaczenia, czy polska emerytura czy renta odbierana jest na koncie w Polsce czy w Stanach.
WEP przewiduje stosowanie innej, mniej korzystnej formuły naliczania Social Security dla pracowników, którzy osiągnęli wiek 62 lat lub stali się niepełnosprawni po 1985 roku i po raz pierwszy zaczęli pobierać inną (np. polską) emeryturę po 1985 roku.
Odbiorcom polskich emerytur czy rent WEP pomniejsza świadczenia Social Security maksymalnie do połowy świadczeń polskich albo do 512 dol. (w roku 2022), w zależności od tego, co jest mniejsze. WEP nie dotyczy rent rodzinnych ani emerytur czy rent disability osób, które przepracowały co najmniej 30 lat mając tzw. znaczące zarobki (substantial earnings).
Czy redukcja emerytury dotyczy również emerytur łączonych?
Redukcja nie dotyczy łączonych emerytur i rent (totalized benefis) wyliczonych zgodnie z polsko-amerykańską umową z 1 marca 2009 roku na podstawie sumowanych okresów pracy w Polsce i w Stanach. Pomniejszenie świadczeń według WEP jest stopniowo redukowane dla osób, które pracowały w Stanach powyżej 20 lat i znika dla osób z 30-letnim stażem pracy. Redukcja nie dotyczy też świadczeń rodzinnych: rent małżeńskich i wdowich.
Administracja Social Security wyjaśnia Windfall Elimination Provision w swojej broszurze: ssa.gov. Łączenie polskich i amerykańskich emerytur omówione jest dokładnie w książce pt. „Emerytura polska i amerykańska”.
Czy Umowa emerytalna spowodowała redukcję świadczeń?
Umowa między Rzeczpospolitą Polską a USA o zabezpieczeniu społecznym, która weszła w życie 1 marca 2009 r., wniosła kilka zmian dla polsko-amerykańskich emerytów i rencistów, a najważniejszą z nich jest możliwość łączenia okresów ubezpieczenia oraz odbieranie świadczeń rodzinnych w Polsce.
Umowa niczego nie zmieniła w sprawie Windfall Elimination Provision, bo ten przepis jest częścią Social Security Act i obowiązuje od 1985 roku.
Dlaczego innym nie pomniejszają?
Wiele osób przytacza przykłady znajomych, którzy pobierają emerytury w Polsce, a Social Security nie mają redukowanej. Powodów bywa kilka: może rozpoczęli pobieranie świadczeń przed rokiem 1985, przed wejściem w życie Windfall Elimination Provision. Albo mają w Polsce emeryturę łączoną, czy też pracowali w USA trzydzieści lat albo więcej. Być może pobierają świadczenia wdowie czy małżeńskie, które pod WEP nie podlegają, a może po prostu do świadczeń ZUS czy KRUS się nie przyznali.
Trzeba pamiętać, że zatajenia pobierania emerytury ZUS ma swoje konsekwencje, które dokładnie opisuję w książce pt. „WEP: Jak walczyć z redukcją Social Security dla Polaków”.
Czy SSA zmniejszy mi emeryturę, gdy wyjadę do Polski?
Jeżeli ktoś ma obywatelstwo amerykańskie albo stały pobyt, to Administracja Social Security nie potrąca mu zaliczek na podatki dochodowe (chyba, że świadczeniobiorca o to poprosi). Ale świadczenia Social Security wypłacane w Polsce cudzoziemcom są pomniejszone o non-resident tax, który wynosi 30% od 85% świadczeń Social Security, czyli w sumie 25.5%. Podatek ten jest przedmiotem międzynarodowych umów podatkowych, a nie obecnej ani przyszłej polsko-amerykańskiej umowy podatkowej.
Dlaczego polski bank potrąca mi podatki od ZUS?
Często emerytura ZUS czy KRUS jest przelewana na konto w polskim banku, a odbiorca mieszka w Stanach i buntuje się z powodu podatków potrącanych w Polsce.
Niestety, zamieszkiwanie poza granicami Polski nie zwalnia nas z płacenia polskich podatków dochodowych, bo jako podatkowi nierezydenci musimy płacić podatki od przychodów umiejscowionych w Polsce. Polski bank, do którego wpływa emerytura ZUS czy KRUS, ma obowiązek potrącać 12 proc. na poczet podatków dochodowych z uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku, która wynosi 30,000 zł rocznie, czyli 2,500 zł miesięcznie. Emeryci mieszkający w Polsce płacą 9 proc. na ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia, ale ci mieszkający za granicą nie są uprawnieni do tego ubezpieczenia.
Ile traci nielegalny?
Może wszystko, może nic. To zależy od tego, czy ma dobry numer Social Security wydany przed rokiem 2004.
Na mocy Social Security Protection Act z roku 2004, osoby składające wnioski po 1 stycznia 2004 roku, muszą spełnić dodatkowe wymagania. Krótko mówiąc, od roku 2004 na emeryturę ani rentę Social Security nie mają szansy nielegalni imigranci, którzy nigdy nie mieli numeru dobrego Social Security i ciągle nie mają legalnego statusu imigracyjnego. Praca na cudzy czy fałszywy numer, jak również na numer podatnika (ITIN), dyskwalifikuje wnioskodawcę. Jedyną radą dla nich jest uregulowanie imigracyjnego statusu.
Przepisy zaczynają się dodatkowo komplikować, jeżeli ktoś miał kartę Social Security wydaną wcześniej, gdy stracił legalny pobyt oraz gdy ma rodzinę, która chce pobierać świadczenia na jego konto. Kwestie te wyjaśnia obszernie książka “Ubezpieczenie społeczne Social Security”.
Gdy w Urzędzie SSA nie chcą rozmawiać z nielegalnym
Zasiedziali nielegalni pracują jak najdłużej na dobry numer, w Stanach składają wniosek o emerytury, a odbierają je w Polsce. Ale zdarza się, że urzędnicy w SSA nie wiedzą, jak obsłużyć imigranta bez papierów. Informują go błędnie, że nic mu się nie należy, a nawet wypraszają z biura.
Rada: W książce pt. “Ubezpieczenie społeczne Social Security” znajduje się napisany po angielsku list do Social Security Administration wraz z cytatem odpowiedniego paragrafu, którym można się posłużyć, by przekonać urzędnika, by przyjął od nielegalnego imigranta wniosek o emeryturę w USA.
Wniosek o emeryturę można też złożyć po powrocie do Polski, w Biurze Świadczeń Federalnych przy konsulacie czy ambasadzie amerykańskiej w Warszawie albo w Krakowie.
Jak sami sobie pomniejszamy emerytury
Przeważnie to nie inni przyczyniają się do redukcji naszej emerytury czy renty rodzinnej, lecz my sami. Zarobki w ciągu kariery zawodowej, wiek, w którym przechodzimy na emeryturę, stan cywilny, wybrane świadczenie (własne czy małżonka), praca na emeryturze, status imigracyjny, emerytura ZUS pobierana w Polsce, ubezpieczenie Medicare, wszystko wpływa na wysokość świadczeń. Strategie pozwalające małżonkom, a szczególnie wdowom i wdowcom, na powiększenie ich świadczeń wyjaśniam w książce “Ubezpieczenie społeczne Social Security”.
Szczególną uwagę do spraw emerytalnych powinni przykładać imigranci, gdyż na ich sytuację rzutują dodatkowe czynniki: stan imigracyjny, polska emerytura czy renta, kraj zamieszkania, zmiana sytuacji podatkowej po wyjeździe do Polski. Dla osób planujących powrót na emeryturę do Polski przydatna może być książka pt. „Emerytura reemigranta w Polsce”.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. książek pt. „Jak oszczędzać na podatkach” , „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Powrót do Polski. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com
