Do zobaczenia na Paradzie 3 Majowej!

03 maja 2024

Udostępnij znajomym:

Będzie to już 133. parada, która odbędzie się 4 maja o godzinie 11.30 w centrum Chicago - wzdłuż ulicy Columbus Drive. Tytuł Wielkiego Marszałka tegorocznej parady otrzymał Ks. Bp. Andrzej Wypych, wicemarszałkami zostali Mary Sendra Anselmo i prof. Zbigniew Kruszewski. Tytuł Friend of Polonia otrzymał Dr Peter Alter, natomiast hasło tegorocznej parady brzmi:
NATO Chroni i Jednoczy - NATO Protects and Unites

Uchwalona 3 maja 1791 roku konstytucja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej) spisaną ustawą zasadniczą, która stała się dokumentem tworzącym tożsamość suwerennego narodu. Za jej autorów uważa się króla Stanisława II Augusta, wielkiego marszałka litewskiego Ignacego Potockiego oraz ks. Hugona Kołłątaja, duchownego i filozofa.

Konstytucja czerpała inspirację z myśli politycznej i społecznej europejskiego oświecenia oraz amerykańskiej konstytucji z 1787 roku. Twórcy polskiej ustawy zasadniczej uznawali, że rząd musi służyć dobru całego narodu, a nie interesom nielicznych. Na dokument składało się 11 artykułów. Pierwszy z nich określał religię rzymskokatolicką jako dominującą, zapewniając jednocześnie wolność wyznania i praktyk wyznawcom innych religii. Artykuł V konstytucji dzielił władzę na ustawodawczą, wykonawczą i sądową. Dwuizbowy Sejm uchwalał prawa; władza wykonawcza miała być w rękach króla i Straży Praw; sądownicza była w ręku niezawisłych sądów.

Rocznica przyjęcia Konstytucji 3 Maja jest świętem ustanowionym w 1919 roku. Przez okres PRL jego publiczne obchodzenie było zabronione. Ponownie stało się państwowym świętem w 1990 roku. Z okazji święta w wielu miejscach w kraju i poza jego granicami odbywają się parady, biegi, rajdy i inne specjalne wydarzenia i pikniki.

Historia chicagowskiej parady

Tradycyjnie już największa parada 3-majowa odbędzie się w Chicago. W tym roku będzie to już 133. edycja. Była organizowana nieprzerwanie od 1891 roku. W 2020 roku została całkowicie odwołana, a w 2021 miała charakter wirtualny w związku z pandemią koronawirusa. Od 2022 r. tradycja powróciła do Chicago.

„W roku 1891 Polacy w Wietrznym Mieście zorganizowali pierwsze obchody Dnia Konstytucji 3 Maja, które Adam Kożuchowski nazwał testamentem konającej republiki. Przez 100 lat ich organizatorem był Związek Narodowy Polski, potem organizacją zajął się Związek Klubów Polskich, a następnie powołany przy ZKP Komitet Organizacyjny składający się z przedstawicieli najważniejszych organizacji polonijnych. Do wybuchu I wojny światowej obchody miały charakter wyłącznie kościelny. Parady organizowane w formie przemarszu i pikników kończących się przy pomniku Tadeusza Kościuszki na terenie Humbolt Park, znajdującym się w ówczesnym sercu polonijnej dzielnicy, zostały po drugiej wojnie światowej przeniesione do centrum miasta na ulicę Dearborn Ave., a następnie na Columbus Drive w położonym nad brzegiem jeziora Michigan Grant Park, gdzie z małymi zmianami odbywają się do tej pory” – przypominała w 2022 roku historię parad dr Łucja Mirowska-Kopeć.

Rokrocznie wybierany jest Wielki Marszałek Parady oraz dwóch wicemarszałków. Tym zaszczytnym tytułem były obdarzane osoby, które w sposób szczególny zasłużyły się w pracy na rzecz promocji Polski i Polonii w amerykańskim środowisku. Wyboru dokonują członkowie Komitetu z kandydatur zgłaszanych przez organizacje polonijne.

Od ponad 22 lat prowadzony jest też wybór Królowej Parady. W 2024 roku tytuł ten otrzymała Gabriela Ner, która w rozmowie z Monitorem powiedziała:

„Dzięki Paradzie 3 Maja Chicago staje się na jeden dzień polskie i mamy się czym pochwalić. Przebywając wśród tylu Polaków czuje się wyjątkową atmosferę i dumę z tego, że mieszkając poza Polską umiemy zachować nasze polskie pochodzenie. Parada pozwala na to, aby się razem spotkać, wspierać i pokazać, że jesteśmy dumni z naszej Ojczyzny, Polski. (...) Parada jest dobrym przykładem dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych, aby zrozumieli, że są inni, którzy też dbają o swoją polskość. Jest to również dobry sposób, aby pokazać i wspierać polskie biznesy, szkoły, przedszkola, zespoły taneczne i wszelkie organizacje polonijne”.

Od kilku lat przyznawany jest też tytuł „Przyjaciel Polonii”, który w tym roku otrzymał dr Peter Alter.

Więcej informacji na temat parady znaleźć można na stronie: www.polishparade.org

31 parada

Parada też w Kanadzie

Dzień później niż w Chicago, bo w niedzielę 5 maja na swoją paradę zaprasza Kongres Polonii Kanadyjskiej. W kanadyjskim Ontario obchodzony był w maju Miesiąc Dziedzictwa Polskiego. To m.in. z tej okazji 2 maja – w Dzień Flagi RP oraz Dzień Polonii i Polaków za Granicą wodospad Niagara jest podświetlany biało-czerwonymi barwami narodowymi.

W lutym tego roku kanadyjska Izba Gmin przyjęła uchwałę, na mocy której 3 maja zostało ustanowione Dniem Polskiej Konstytucji, a maj Miesiącem Dziedzictwa Polskiego na terenie całego kraju! W głosowaniu udział wzięło 328 z 338 parlamentarzystów. Decyzję podjęto jednogłośnie. Przepisy stanowią uhonorowanie odwagi, jaką "trzeba było mieć, by emigrować do Kanady" oraz "ciężkiej pracy i poświęcenia" obywateli polskiego pochodzenia - wskazywał inicjator uchwały, parlamentarzysta Peter Fonseca.

Dla tych, którzy pojawią się na 3 Majowej Paradzie w centrum Chicago ściągawka z listą i kolejnością grup marszowych:

I Stowarzyszenie Przyjaciół Ułanów Polskich im Gen. T. Kościuszki w Chicago

II Polonijna Orkiestra Dęta - Trójcowo
III Parade Queen
IV Grand Marshal
V Walking Vice Marshals
VI Bractwo Kurkowe w USA
VII Officials
VIII Driving Vice Marshals

1 United Import-Export Corporation
2 Polska Szkoła im. Emilii Plater
3 Związek Podhalan w Północnej Ameryce
4 Szkółka Pieśni i Tańca Zespół Holni
5 Zespół Góralski Siumni
6 Zespół Góralski Ślebodni
7 Zespół Góralski Młodzi Hyrni i Mali Hyrni
8 Zespół Góralski Wanta i Mała Wanta
9 Koło Nr 24 Szaflary z zespołem Młodzi Szaflarzanie
10 Koło Nr 23 Odrowąż Podhalanski im. Dr. J. Zachemskiego i Szkółka Pieśni i Tańca Odrowąż