Obszerne badanie wykazało, że spożywanie produktów bogatych w polifenole, takich jak owoce, wino, kawa i czekolada, zmniejsza ryzyko zespołu metabolicznego o 23%, podkreślając ich ochronne działanie przeciwko chorobom kardiometabolicznym. Choroby te obejmują m.in. cukrzycę typu 2, nadciśnienie, otyłość oraz schorzenia sercowo-naczyniowe, które zwiększają ryzyko zawału serca i udaru.
Badanie przeprowadzone na ponad 6 000 Brazylijczyków – największe tego typu – wykazało, że dieta bogata w produkty zawierające polifenole, takie jak winogrona, truskawki, açaí, pomarańcze, czekolada, wino i kawa, może zmniejszyć ryzyko zespołu metabolicznego nawet o 23%. Wyniki, opublikowane w Journal of Nutrition, podkreślają ochronne działanie polifenoli przeciwko zaburzeniom kardiometabolicznym.
Zespół metaboliczny to zbiór zaburzeń metabolicznych i hormonalnych, które znacznie zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Polifenole, znane ze swoich właściwości przeciwutleniających i przeciwzapalnych, mogą pomóc przeciwdziałać tym zagrożeniom.
"To dobra wiadomość dla osób, które lubią owoce, czekoladę, kawę i wino, które są bogate w polifenole. Chociaż związek między spożyciem polifenoli a zmniejszeniem ryzyka zespołu metabolicznego został już zidentyfikowany w poprzednich badaniach, nigdy wcześniej nie został zweryfikowany na tak dużej próbie badawczej (6 378 osób) i przez tak długi okres (osiem lat). Nasze odkrycia w tym badaniu nie pozostawiają miejsca na wątpliwości: promowanie diet bogatych w polifenole może być cenną strategią zmniejszania ryzyka chorób kardiometabolicznych i zapobiegania zespołowi metabolicznemu" – powiedziała Isabela Benseñor, współautorka artykułu i profesor na Wydziale Medycznym Uniwersytetu w São Paulo w Brazylii.
Badania i źródła danych
Dane analizowane w badaniu pochodziły z ELSA-Brazil, długoterminowego badania zdrowia dorosłych, które od 2008 roku śledzi około 15 000 pracowników sektora publicznego zatrudnionych przez sześć brazylijskich uniwersytetów i instytucji badawczych.
Spośród 6 378 analizowanych uczestników, u 2 031 rozwinął się zespół metaboliczny. Schorzenie to jest diagnozowane, gdy występują co najmniej trzy z pięciu następujących czynników ryzyka: otyłość brzuszna, wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cukru we krwi, wysokie trójglicerydy, wysoki poziom niezdrowych lipidów. Należy dodać, że częstość występowania zespołu metabolicznego rośnie globalnie w tempie epidemicznym.
"Planujemy przeprowadzić dalsze badania nad rolą polifenoli w ochronie przed chorobami kardiometabolicznymi. To, co wiemy do tej pory, dotyczy właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających tych związków, a także możliwego pozytywnego wpływu na mikrobiotę jelitową" - powiedziała Benseñor, która koordynuje ELSA-Brazil.
Polifenole w diecie
W przyrodzie zidentyfikowano ponad 8 000 polifenoli. Najlepiej znane i najbardziej badane to kwasy fenolowe (występujące w kawie i winie), flawonoidy (owoce, fasola i czekolada), lignany (nasiona i pomarańcze) oraz stilbeny (czerwone winogrona i czerwone wino).
Przeprowadzono szczegółowe wywiady na podstawie kwestionariuszy, aby dowiedzieć się o nawykach żywieniowych uczestników i częstotliwości, z jaką spożywali 92 produkty bogate w polifenole. Uwzględniono wpływ różnych metod gotowania i przetwarzania, aby zapewnić dokładny pomiar spożycia polifenoli.
Główny wniosek był taki, że spożycie polifenoli z różnych produktów spożywczych na najwyższym szacowanym poziomie (469 mg dziennie) zmniejszyło ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego o 23% w porównaniu z najniższym spożyciem polifenoli (177 mg dziennie). Spożycie kwasów fenolowych (specyficznej klasy polifenoli obficie występującej w kawie, czerwonym winie i herbacie) zmniejszyło ryzyko o podobną wartość.
"Różnorodność żywności jest ważna, ponieważ jednym z uzasadnień korzystnego wpływu polifenoli na zdrowie jest ich zdolność do modulowania mikrobioty jelitowej. Proces ten może stymulować wzrost probiotycznych lub 'dobrych' bakterii. Jednak im bardziej zróżnicowane spożycie i źródła polifenoli w diecie osoby, tym lepszy wpływ na mikrobiotę jelitową, a tym samym na ogólny stan zdrowia" - powiedziała.
Analiza wykazała również, że podwyższone spożycie flawan-3-oli, podgrupy flawonoidów, wiązało się z 20% niższym ryzykiem rozwoju zespołu metabolicznego. Czerwone wino było głównym źródłem flawan-3-oli dla badanej próby, stanowiąc 80% całkowitego spożycia tego związku. Czekolada była również znaczącym źródłem, stanowiącym 10%.
Naukowcy badali również wpływ polifenoli na inne zaburzenia kardiometaboliczne związane z zespołem metabolicznym, takie jak nadciśnienie, insulinooporność i podwyższony poziom trójglicerydów.
"Wyniki pokazały, że wpływ polifenoli na metabolizm i choroby serca był daleki od nieistotnego. Niezależnie od różnych czynników ryzyka kardiometabolicznego, takich jak płeć, wiek, palenie tytoniu i aktywność fizyczna, uczestnicy spożywający więcej polifenoli byli do 30 razy mniej narażeni na rozwój wysokiego ciśnienia krwi lub insulinooporności oraz 17 razy mniej narażeni na podwyższony poziom trójglicerydów" - powiedziała Carnaúba.
rj
