Dziewczęta w USA pierwszą miesiączkę dostają średnio około 6 miesięcy wcześniej niż w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Coraz więcej dziewcząt zaczyna miesiączkować przed 9. rokiem życia, co uważa się za bardzo młody wiek. Tak wynika z nowego badania opublikowanego w czasopiśmie JAMA Network Open.
Naukowcy twierdzą, że zrozumienie zmieniających się trendów w menstruacji jest ważne, ponieważ miesiączka jest istotnym sygnałem zdrowia.
„Wiek, w którym dana osoba zaczyna miesiączkować, jest swego rodzaju barometrem tego, jak ogólnie sobie radzi” – mówi Lauren Houghton, adiunkt epidemiologii na Uniwersytecie Columbia, która napisała komentarz dołączony do nowego badania.
„Ważne jest edukowanie opiekunów, rodziców i świadczeniodawców w zakresie tego trendu, abyśmy mogli przygotować również nasze dzieci” – mówi dr Shruthi Mahalingaiah, współautorka badania i adiunkt ds. środowiska, reprodukcji i zdrowia kobiet w Harvard T.H. Chan Szkoła Zdrowia Publicznego.
Badanie opiera się na danych zebranych od ponad 71 000 kobiet, które poproszono o przypomnienie sobie, kiedy po raz pierwszy zaczęły miesiączkować. Naukowcy odkryli, że w latach 2000–2005 miesiączka rozpoczynała się średnio w wieku 11,9 lat. To spadek w porównaniu z 12,5 roku w latach 1950–1969. Odsetek dziewcząt, które dostały miesiączkę przed 11. rokiem życia, wzrósł z 8,6% do 15,5%, a tych, które rozpoczęły miesiączkę przed 9. rokiem życia, wzrósł ponad dwukrotnie.
Badanie wykazało tę tendencję w kierunku wcześniejszych okresów we wszystkich grupach demograficznych, ale była ona znacznie bardziej wyraźna wśród dziewcząt z mniejszości rasowych i etnicznych oraz dziewcząt o niższych dochodach.
Wcześniejszy wiek wystąpienia pierwszej miesiączki wiąże się z kilkoma niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi, w tym większym ryzykiem chorób układu krążenia, otyłości, poronień i przedwczesnej śmierci. Jest również powiązany z kilkoma nowotworami, w tym rakiem jajnika, endometrium i piersi.
„Jeśli u kobiety pierwsza miesiączka wystąpi przed 12. rokiem życia, ryzyko raka piersi wzrasta o 20%” – mówi Houghton.
Kiedy spojrzeć na populacje, staje się to bardzo ważnym problemem zdrowia publicznego, mówi dr Frank Biro, klinicysta i badacz w Centrum Medycznym Szpitala Dziecięcego w Cincinnati, którego prace skupiają się na czynnikach stojących za zmianami w okresie dojrzewania i związanymi z nimi zagrożeniami dla zdrowia.
Bio przytacza inne badania, które wskazują, że również rozwój piersi u dziewcząt, najwcześniejsza oznaka dojrzewania, następuje od 6 do 12 miesięcy wcześniej niż zwykle. Dodaje, że w połączeniu z obniżającym się wiekiem, w którym pojawia się pierwsza miesiączka, „w ciągu następnej dekady lub dwóch można spodziewać się wzrostu liczby nowych przypadków raka piersi”.
Dlaczego tak się dzieje?
„Kiedy szukamy przyczyn lub wyjaśnień, nie chodzi tylko o jedną rzecz. To wiele czynników” – mówi Houghton.
Wiadomo na przykład, że otyłość zwiększa ryzyko wczesnego dojrzewania u dziewcząt, a wskaźniki otyłości u dzieci rosną. Houghton zauważa jednak, że stres jest również znanym czynnikiem i oba mogą być ze sobą powiązane.
„Kiedy odczuwamy większy stres, wzrasta poziom hormonów kortyzolu i androgenów” – wyjaśnia Hougton. „A tkanka tłuszczowa przekształca te hormony w estrogen. A to estrogen sygnalizuje organizmowi wzrost piersi”. Zmiany w poziomie estrogenów również sygnalizują organizmowi rozpoczęcie miesiączki.
Prawdopodobnie pewną rolę odgrywają również substancje chemiczne zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego, które są szeroko rozpowszechnione w środowisku. Na przykład wiadomo, że ftalany – klasa substancji chemicznych powszechnie występujących w wielu produktach kosmetycznych i produktach higieny osobistej – zakłócają działanie hormonów. Wiadomo również, że niektóre zanieczyszczenia powietrza zakłócają pracę układu hormonalnego.
Co mogą zrobić zaniepokojeni rodzice?
Naukowcy twierdzą, że zapewnienie dzieciom zdrowej diety – z dużą ilością owoców i warzyw – może pomóc złagodzić niektóre czynniki ryzyka wcześniejszego dojrzewania i miesiączki. Ważna jest także regularna aktywność fizyczna. Pomocna może być również odpowiednia ilość snu – niektóre badania powiązały późniejsze pory kładzenia się i krótszy czas snu z wcześniejszym okresem dojrzewania.
Mahalingaiah chciałby również, aby rodzice przygotowywali siebie i swoje dzieci na fakt, że miesiączka może nadejść wcześniej, niż się spodziewali, aby gdy nadejdzie czas, byli psychicznie gotowi.
jm
