Maria Pawlikowska-Jasnorzewska przyjaźniła się z wieloma artystami, zwłaszcza ze środowiska Skamandra, z Witkacym oraz z formistami (Leonem Chwistkiem i Andrzejem Pronaszką). We wspomnieniach wielu ówczesnych osobistości artystycznych opisywana była jako uprzejma, czarująca osoba, przez przyjaciół i rodzinę pieszczotliwie nazywana Lilką.
W roku 1924 zadebiutowała jako pisarka sztuką Szofer Archibald. Komedia w trzech aktach. Do 1939 roku napisała piętnaście sztuk. Większość z nich to typowe komedie. Z powodu perspektywy, z jakiej ujmowała tematy takie jak aborcja i związki pozamałżeńskie, niektóre z jej sztuk uważane były za skandalizujące. Krytycy wysoko ją cenili, znane są porównania poetki do Moliera, Marivaux, Wilde’a, Shawa i Witkacego.
Wiersze Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej były często wykonywane jako piosenki, śpiewane m.in. przez Ewę Demarczyk do muzyki Zygmunta Koniecznego, Czesława Niemena (do muzyki własnej) czy Krystynę Jandę do muzyki Jerzego Satanowskiego. Jeden z wierszy Jasnorzewskiej pojawia się w gombrowiczowskiej Pornografii wyreżyserowanej przez Jana Jakuba Kolskiego.
Na jej cześć nazwano jedną z planetoid – (4114) Jasnorzewska.
Siostra poetki, Magdalena Samozwaniec, dwukrotnie wydała wspomnienia o niej, w tomach: Maria i Magdalena (1956) i Zalotnica niebieska (1973).
LIST
Ktoś list dostał. Komuś serce bije.
Idzie czytać pod kwitnące jabłonie.
Czyta. Chwyta się ręką na szyje
i dno traci, i w powietrzu tonie.
ZANURZCIE MNIE W NIEGO
Zanurzcie mnie w niego
jakby różę w dzbanek
po oczy,
po czoło,
po snop włosa jasnego –
niech mnie opłynie wkoło,
niech się przeze mnie toczy
jak woda całująca
Oceanu Wielkiego.
Niech zginie noc, poranek,
blask księżyca czy słońca,
lecz niech on we mnie wnika
jak skrzypcowa muzyka –
gdy mi do serca dotrze,
będę tym, co najsłodsze,
Nim. –
MOTYLE
Wiatr kołysze mirtem i cytryną,
śpiewa, by się mimozy nie bały.
Nad różą motyl przepłynął.
Nade mną aeroplan biały.
Motyl leci w dalekie strony.
Mija różę gorąca i ciemną.
Lotnik ślepy, lotnik szalony
przelatuje nade mną.
Grupa Poetycka ARKA zaprasza w piątek 29 stycznia 2016, o godz. 8:00 pm na Biesiadę Poetycką do Alibaba Retro w Chicago.
Podkład muzyczny Marek Kalinowski. Spotkanie otwarte dla publiczności prowadzi Elżbieta Chojnowska. Wstęp wolny. Telefon (312) 493-1212. Alibaba Retro, 5211 N. Harlem Ave, Chicago IL 60656.
