Pytanie pana Janka z Nowego Jorku: „Przyjechałem do Stanów na wizie turystycznej i pobyt przedłużył mi się o 7 lat. Teraz pracuję, ale numeru Social Security nie mam. A jak chcę coś kupić na kredyt, to sprawdzają mi punktację kredytową i odmawiają. Jak tę punktację mogę wyrobić i jak dostać kartę kredytową bez numeru Social Security?”
Punktacja kredytowa
Biura kredytowe mierzą finansową reputację konsumentów przy pomocy punktacji kredytowej (credit score). Jest to liczba odzwierciedlająca statystyczne podsumowanie informacji zawartych w raporcie kredytowym. Krótko mówiąc, punktacja kredytowa to liczba szacująca zdolność kredytową danej osoby. Najbardziej znana kredytowa punktacja jest prowadzona przez firmę Fair Isaac i zwana jest FICO score.
Raport kredytowy tworzony jest na podstawie informacji o spłacie należności dostarczanych przez banki, sklepy i innych wierzycieli. Teoretycznie jest możliwe posiadanie historii kredytowej mając tylko numer podatkowy (Individual Taxpayer Identification Number - ITIN), ale na przeszkodzie leżą co najmniej cztery kwestie.
Przeszkoda pierwsza: postaraj się o numer podatkowy ITIN
Nie masz numeru ubezpieczenia społecznego? Nadal możesz otrzymać konto bankowe z numerem ITIN, czyli indywidualnym numerem identyfikacji podatkowej. Numery ITIN są dostępne tylko dla obcokrajowców w USA, którzy nie kwalifikują się do numeru ubezpieczenia społecznego. Oto jak go zdobyć:
- Wypełnij wymagany formularz W-7, https://www.irs.gov/forms-pubs/about-form-w-7.
- Prześlij dowód tożsamości, taki jak paszport lub prawo jazdy, wraz z wypełnionym federalnym zeznaniem podatkowym. W instrukcjach zobacz pełną listę dokumentów, których możesz użyć.
- Wyślij swoją aplikację, zanieś ją do biura IRS lub zleć przesłanie przez „agenta ds. akceptacji” (acceptance agent). Do tych agentów należą uczelnie wyższe, firmy księgowe i instytucje finansowe, takie jak banki lub spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Znajdź jeden w pobliżu na stronie IRS.
Przeszkoda druga: otwarcie konta w banku
Federalne prawo nie zabrania obsługi klientów bez numeru Social Security (Social Security Number – SSN), ale i nie nakazuje, pozostawiając decyzję finansowym instytucjom.
Witryna NerdWallet podaje, że Bank of America i Chase obsługują klientów bez SSN: przyjmują numer podatkowy oraz zagraniczny paszport i zagraniczne prawo jazdy jako dokumenty tożsamości (potrzebne są dwa nieprzedawnione dokumenty ze zdjęciem). Do tego trzeba udowodnić swój amerykański adres, przedkładając umowę najmu mieszkania, rachunek za prąd, gaz czy telefon stacjonarny. Szczególnie wyrozumiałe są banki w miasteczkach uniwersyteckich i unie kredytowe, a szczególnie nasza Polsko-Słowiańska Federalna Unia Kredytowa (www.naszaunia.com).
Przeszkoda trzecia: uzyskanie kredytu
Nikt nie pożyczy pieniędzy osobie bez historii kredytowej, szczególnie cudzoziemcowi bez SSN. Ale historii kredytowej nie zbudujesz, gdy ci nikt nie zawierzy. Podobny problem mają młodzi Amerykanie albo ludzie z finansowymi problemami. Historię kredytową należy budować (albo odbudowywać) stopniowo. Oto pomocne sposoby:
Zabezpieczona karta kredytowa (secured credit card). Polega to na tym, że deponujesz i pozostawiasz na koncie pewną kwotę, która jest większa od limitu na twojej karcie kredytowej. W ten sposób, pożyczki na karcie zabezpieczone są stanem konta.
Zabezpieczona pożyczka osobista. Zdeponuj trochę gotówki na koncie oszczędnościowym i złóż wniosek o osobistą pożyczkę zabezpieczoną stanem swego konta oszczędnościowego. Przedpłać ten dług wcześnie. Posunięcie to może być jedyną drogą do pierwszej pożyczki. Upewnij się, że bank zgłosi tę pożyczkę do biura kredytowego.
Jeszcze inaczej: Inną drogą zbudowania historii kredytowej bez SSN jest zostanie autoryzowanym użytkownikiem (authorized user) czyjejś karty kredytowej, na przykład krewnego czy przyjaciela. Nie zawsze to działa, bo niektóre banki zgłaszają do biur kredytowych tylko transakcje głównego właściciela, a nie użytkownika. Warto spytać przed otwarciem konta. Dopisanie cię jako autoryzowanego użytkownika karty nie jest formalnością, bowiem właściciel karty staje się odpowiedzialny za spłatę twoich rachunków.
Więcej szczegółów w książce pt. Życie od nowa: Jak uporządkować problemy w urzędach.
Przeszkoda czwarta: adnotacje w kartotece kredytowej
Trzecią przeszkodą mogą być trudności w dokonaniu prawidłowych adnotacji o finansowych transakcjach klienta bez SSN. Experian i TransUnion zapewniają, że ich systemy komputerowe bez przeszkód spisują historię kredytową osób z numerem podatkowym ITIN.
Jak sprawdzać postęp
Raz w roku przysługuje ci bezpłatny wgląd do swojej kartoteki w każdym z biur kredytowych: Experian, Trans Union i Equifax, czyli w sumie trzy wyciągi rocznie. Pomaga w tym witryna www.annualcreditreport.com. Jeżeli wyczerpiesz swój limit, to zapłacisz za wyciąg niewygórowaną kwotę. Również kopia twojej historii kredytowej należy ci się bezpłatnie za każdym razem, gdy odmówiono ci kredytu.
Alternatywa karty kredytowej
Zanim uzyskasz kartę kredytową, posługuj się kartą płatniczą (debetową). Karty debetowe są podobne do kart kredytowych: noszą logo MasterCard albo Visa, służą do płacenia w sklepach, wybierania pieniędzy z bankomatu, robienia zakupów w Internecie. Różnica polega na tym, że karta płatnicza powiązana jest bezpośrednio z twoim kontem w banku, a należność pobierana natychmiast. Ponadto właściciel karty debetowej ma mniej uprawnień konsumenckich.
Elżbieta Baumagartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in.: „Praca w Ameryce”, „Amerykańskie początki”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak inwestować w fundusze powiernicze” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books: 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com.
