Dzisiaj jedziemy do zbudowanego przez Akbara Wielkiego miasta Fatehpur Sikri.
Według legendy, cesarz Akbar usłyszał z ust świętego męża Salima Czisztiego proroctwo, że doczeka się w końcu tak wyczekiwanego, męskiego potomka. Z radości postanowił ufundować zupełnie nowe, otoczone wysokim murem miasto z licznymi budowlami, które do dzisiaj olśniewają turystów z całego świata. Wprawdzie po kilkudziesięciu latach miasto zupełnie wymarło z banalnego i łatwego do przewidzenia niedostatku wody pitnej, jednakże zachowało się w tak doskonałym stanie, że uznane zostało przez UNESCO za zabytek światowego dziedzictwa. Nawiasem mówiąc, ochronę tego kompleksu zawdzięczamy przede wszystkim angielskiemu lordowi Curzonowi.
Filigranowy budynek audiencji prywatnych cesarza
Mury Fatehpur Sikri zaczęto wznosić w 1569 roku w odległości około 50 km na zachód od ówczesnej stolicy Agry w miejscu wioski, gdzie mieszkał sufi Salim Cziszti. Nazwa wioski Szukri została nadana jeszcze przez szacha Babura po kolejnym zwycięstwie nad Hindusami w tych okolicach. Szukri znaczy ofiara, fatehpur z kolei oznacza zwycięstwo, a konkretnie - dotyczące zdobycia prowincji Gudżarat przez cesarza Akbara. Nowiutkie miasto, po trwającej 12 lat budowie, było zamieszkane zaledwie przez 14 lat!
Przez ogromne, zdobione bramy wchodzimy do wnętrza, gdzie zniewala nas ogrom i doskonała jakość budowli; pałaców, świątyń, grobowców, altan, filigranowo zdobionych dziedzińców... Są to co prawda ruiny, lecz najważniejszy fragment miasta pozostał doskonale zachowany: zarówno część rządowa jak i część ceremonialna, religijna.
Grobowiec Salima Czisztiego
Tuż za bramą wejściową, podobnie jak widzieliśmy wcześniej w Czerwonym Forcie, znajduje się pawilon audiencji publicznych. Nieco dalej wznosi się niewielki, ale fantastycznie ozdobiony budynek audiencji prywatnych Diwan-i-Khas, z miejscem dla cesarza i 9 mędrców. Podczas spotkań na temat ważnych dla kraju decyzji, cesarz zasiadywał na obrotowym tronie w środku pawilonu, na pięterku, jego ministrowie zaś - po bokach.
Obok Diwan-i-Khas stoi pałac nadwornego astrologa, niewielki co prawda, ale urzekający kamiennymi wspornikami i arkadami o falistym kształcie. Przyglądając się bliżej widzimy, jak owe wsporniki „wychodzą” z otwartych paszczy mitycznych krokodyli makara. Jest to piękny przykład przywiązania hinduskich twórców do tradycyjnej sztuki, przełamującej narzucone im przez islam obce, geometryczne formy. Są to bodajże najdoskonalej wykonane wsporniki w całym kraju!
Bramy do meczetu Fatehpur Sikri
Wychodząc na dziedziniec (Pachisi Court) obserwujemy coś w rodzaju szachownicy wyrytej w posadzce, gdzie kobiety z haremu, stojąc na podniesieniu kierowały ludźmi jak „żywymi szachami” podczas gry zwanej właśnie pachisi.
Po drugiej stronie dziedzińca widnieje Khwagbgah, wcale nie tak okazała rezydencja, a właściwie sypialnia samego cesarza i jednocześnie pałace jego trzech żon. Każda z cesarskich wybranek pochodziła z innej grupy etnicznej. Jedna żona była muzułmanką (z Turcji), druga katoliczką (z Armenii), trzecia, ta najukochańsza - była Hinduską. Pałac Turczynki posiada misternie rzeźbione panele we wnętrzu, z zaskakującymi jak na muzułmankę ornamentami w postaci sześcioramiennej gwiazdy, ponoć pradawnego islamskiego symbolu!? Pałac Hinduski - Miryam’s Palace - jest za to najokazalszy, z odrębną częścią na lato i na zimę.
Królewska sadzawka
Trzeba tutaj napomknąć, że Akbar wstąpił na tron w wieku zaledwie 14 lat po tragicznym, zakończonym śmiercią upadku ze schodów swojego ojca Humajuna. Nikt nie rokował mu powodzenia w rządach, a jednak. Nie umiejąc ani pisać ani czytać, potrafił skutecznie i mądrze rządzić wielkim państwem przez długie 47 lat, wznosząc dziesiątki monumentalnych dzieł, krzewiąc kulturę i sztukę, budując nawet od podstaw całe miasto Fatehpur Sikri. Politycznie rozsądny dobór żon jest najlepszym przykładem stylu jego rządów. Akbar był co prawda muzułmaninem, ale w jego królestwie dobrze się czuli przedstawiciele wszystkich wyznań.
Ozdobne wsporniki pałacu astrologa
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka. Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, z Indiami włącznie, od 3 do 11 listopada 2023 roku. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W.Belmont, Chicago IL 60634, tel. (773) 237 7788, strona internetowa: andrzejkulka.com/destinations/indie-zloty-trojkat-tybet
