Poniedziałek 14 marca 2022
Zwiedzanie Jordanii zaczynamy dzisiaj od starożytnego, greckiego miasta z grupy Dekapolis, zwanego Filadelfia, czyli obecnego Ammanu. Po smacznym śniadaniu w naszym hotelu jedziemy kilkanaście zaledwie kilometrów na jedno z siedmiu wzgórz, skąd pod błękitnym tego poranka niebem, przed naszymi oczami roztacza się rozległa panorama stolicy królestwa. Miejsce zwane Cytadelą jest szczególne pod względem położenia, a zwłaszcza historii, gdyż ludzie zamieszkiwali te okolice jeszcze w epoce Neolitu, 7200-5000 tysięcy lat przed Chrystusem, a więc na długo, zanim budowano piramidy i zanim przybyli tutaj starożytni Grecy. W Muzeum Archeologicznym na wzgórzu możemy podziwiać najstarsze rzeźby wykonane ludzką ręką. Wiele cywilizacji zaznaczyło tutaj swoją obecność; Asyryjczycy (VIII w przed Chrystusem), Babilończycy (dwa wieki później), egipska dynastia Ptolomeuszy, Seleucydzi, Ammonici (2200 lat temu), w końcu Rzymianie, Bizantyjczycy i Umajadzi. Co za bogata historia! Od VIII wieku cała okolica popadła w zapomnienie i ruinę (prawdopodobnie z powodu osuszenia klimatu i braku wody), będąc sporadycznie zamieszkana przez Beduinów i drobnych rolników.
Cytadela, widok ogólny
Ammonici w epoce brązu posiadali tutaj swoją stolicę nazywając ją Rabbath Ammon, i ta właśnie nazwa przylgnęła na tysiąclecia. Rozległe wykopaliska prowadzone przez międzynarodowe ekipy archeologów ukazały inskrypcje Ammonitów pisane alfabetem Fenicjan i sporo greckiej ceramiki. Dopiero Rzymianie, którzy zapanowali nad regionem w 30. roku przed Chrystusem, zaczęli stawiać na tym wzgórzu potężne budowle, których szczątki dzisiaj oglądamy. W roku 661 cała okolica została zdobyta przez muzułmanów.
Nasz jordański przewodnik biegle włada językiem polskim, studiował w Lublinie
Spacerujemy dookoła krawędzi wzgórza podziwiając widoki Ammanu i dominujące w panoramie kolumny z czasów panowania Rzymian; zwłaszcza świątynia Herkulesa (II wiek), po którego posągu została tylko dłoń, a resztę... wywieźli do siebie Brytyjczycy. Są tu pozostałości bizantyjskiego kościoła i mnóstwo mniej lub więcej podniszczonych posągów i architektonicznych detali reprezentujących wymienione wyżej cywilizacje. Muzeum archeologiczne z 1951 roku to prawdziwa skarbnica wiedzy o miejscu, które śmiało można zaliczyć do jednego z nielicznych na świecie, najdłużej zamieszkiwanych przez ludzi, na równi z Jerychem w Palestynie. Ciekawą sylwetkę oferuje pałac Umajadów z lat 660-750 po Chrystusie, interesująco kontrastując z budowlami rzymskimi i nowoczesnym Ammanem w tle. Ten pałac powstał na fundamencie greckiego krzyża, i najprawdopodobniej na zniszczonym, bizantyjskim kościele. Obok budowli wykuto w litej skale potężne zbiorniki na okres suszy.
Amman, ruiny rzymskiej świątyni Herkulesa
Dwie godziny przeznaczone na zwiedzanie mijają jak z bicza strzelił. Zbieramy się na parkingu i ruszamy w dalszą drogę, do jeszcze okazalszych rzymskich ruin Gerazy w mieście Dżarasz.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka. Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, włącznie z Jordanią 5 sierpnia i 25 listopada 2022. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W.Belmont, Chicago IL 60634, tel. (773) 237 7788, strona internetowa: www.andrzejkulka.com.
