Szybkie i skuteczne radzenie sobie z uszkodzonymi lub złamanymi zębami ma kluczowe znaczenie dla utrzymania zdrowej jamy ustnej.
W zależności od rodzaju powstałego uszkodzenia i przyczyn, które je spowodowały, lekarz dentysta może zaoferować inne rozwiązanie. Aby zrozumieć uzasadnienie zaleceń dotyczących konkretnych procedur naprawy lub wymiany, ważne jest, aby najpierw zrozumieć różne sposoby złamania lub uszkodzenia zębów.
Istnieje kilka różnych sposobów uszkodzenia jednego lub większej liczby zębów. Przyczyny takie jak przypadkowe uderzenia, upadki lub kontuzje sportowe to jedne z najbardziej oczywistych potencjalnych przyczyn złamań zębów, odprysków, pęknięć lub innych rodzajów uszkodzeń. Nagłe uderzenia twardymi przedmiotami mogą spowodować poważne urazy jamy ustnej i zębów. W niektórych przypadkach, jeśli uderzenie jest wystarczająco mocne, może nawet spowodować całkowite wybicie zębów, złamanie kości szczęki oraz uraz dziąseł i innych tkanek jamy ustnej. W innych przypadkach uszkodzenie zębów może być związane z podstawowymi problemami zębów, takimi jak początek próchnicy. Jeśli nie podejmie się leczenia, próchnica może przerodzić się w poważne problemy. Zęby mogą również ulec uszkodzeniu, jeśli pacjent zwyczajowo, świadomie lub nieświadomie, często zgrzyta lub zaciska zęby. Powtarzające się ścieranie i nacisk podczas zaciskania i zgrzytania zębami powoduje przedwczesne zużycie szkliwa zębów w punktach styku i może skutkować ostrymi krawędziami zębów, zagłębieniami i innymi zmianami w kształtach zębów. Metodę stosowaną w celu rozwiązania problemu zwykle określa się biorąc pod uwagę zarówno przyczynę uszkodzenia zęba, jak i stopień uszkodzenia zęba.
Pacjenci bardzo często pytają, kiedy naprawa jest wystarczająca, a kiedy konieczna jest wymiana zęba.
W przypadku powierzchownych uszkodzeń zęba, takich jak drobne odpryski, nieregularności powierzchni, rowki i zużycie zębów, naprawa jest zazwyczaj najlepszą opcją, ponieważ ząb jest nadal wystarczająco zdrowy, aby prawidłowo funkcjonować.W takich przypadkach zostanie zastosowana jedna z wielu różnych metod naprawy zęba, aby przywrócić ząb do optymalnego stanu. W przypadku bardziej rozległych uszkodzeń, takich jak głębokie pęknięcie, duży odprysk lub zaawansowane stadia próchnicy, kiedy naruszona jest struktura zęba, bezpieczniejszym rozwiązaniem będzie usunięcie zęba i założenie jego zamiennika. Jeśli pozostawienie zęba na miejscu mogłoby spowodować rozprzestrzenienie się infekcji lub doprowadzić do innych problemów w przyszłości, prawdopodobnie uzasadniona jest wymiana zęba. W przypadku uszkodzeń mniejszych dentysta zaleci przebieg leczenia, który zajmie się zarówno samym uszkodzeniem, jak i jego konkretną przyczyną.
Uszkodzone zęby, które nadal są mocno osadzone w dziąsłach i zawierają wystarczającą ilość zdrowego i mocnego materiału zębowego, można naprawić za pomocą szerokiej gamy technik. Zastąpienie ułamanej części zęba lub wypełnienie pęknięcia zęba często można wykonać przy użyciu mocnego dentystycznego materiału wiążącego. Materiał ten dobierany jest kolorystycznie do naturalnego odcienia zęba pacjenta i nakładany na uszkodzony obszar zęba. Po umieszczeniu na miejscu materiał dentystyczny jest kształtowany tak, aby pasował do obszaru uszkodzonego lub brakującego odcinka zęba. Specjalna lampa polimeryzacyjna pozwala szybko utwardzić materiał i uzyskać solidną powierzchnię, która jest tak samo trwała, jak naturalny ząb. W przypadku innych rodzajów napraw zębów dentysta może zdecydować się na zastosowanie licówki dentystycznej. Licówki to cienkie płatki twardego materiału z porcelany dentystycznej, które nakłada się na zewnętrzną powierzchnię zęba w celu uzyskania gładkiej i ochronnej powłoki zewnętrznej. W wielu przypadkach licówki nakłada się na wiele zębów, aby uzyskać spójny wygląd całego uśmiechu.
Bardziej rozległe naprawy zębów mogą wymagać zastosowania korony dentystycznej. Jeżeli korzeń zęba jest zdrowy i solidny, a uszkodzeniu ulega tylko odsłonięta część zęba, można zastosować koronę dentystyczną, która wygląda jak pozostałe naturalne zęby. Po opiłowaniu i uformowaniu pozostałej zdrowej części zęba w celu dokładnego dopasowania, korona przylega do zęba za pomocą trwałego kleju dentystycznego, który zapewnia bezpieczne i solidne połączenie. Naprawa zęba jest najczęściej preferowaną opcją leczenia uszkodzonych zębów. Jeżeli jednak uszkodzenie jest zbyt poważne, konieczna jest pełna wymiana zęba.
Wymiana pojedynczych zębów jest możliwa wieloma różnymi metodami. Jednym z najpopularniejszych sposobów jest zastosowanie mostu dentystycznego. Mosty mają prostą koncepcję i wykorzystują podobny styl łączenia, jak korona dentystyczna. Chociaż mosty dentystyczne są powszechną procedurą, implanty dentystyczne oferują o wiele więcej jako opcja zastępująca ząb. Implant dentystyczny to pełnowymiarowy sztuczny ząb, który jest połączony ze śrubową wszczepianą bezpośrednio w kość szczęki pacjenta, w tym samym miejscu, co brakujący ząb. To bezpośrednie połączenie kości szczęki z zębem zastępczym oznacza, że implanty są w stanie doskonale naśladować kształt i funkcję naturalnego zęba. Implanty dentystyczne pomagają wytworzyć wzmacniający nacisk w szczęce w taki sam sposób, jak robią to naturalne zęby, pomagając w ten sposób zachować gęstość materiału kostnego szczęki.
Decyzję dotyczącą ratowania zęba lub jego wymiany należy podjąć w trakcie konsultacji z lekarzem dentystą. W sytuacjach, kiedy ząb jest poważnie uszkodzony albo nie ma pewności, czy ząb uda się uratować, należy postarać się o drugą opinię doświadczonego lekarza dentysty.
Dorothy A. Anasinski, D.D.S.
Specialist in Periodontics and Dental Implants
Assistant Clinical Professor,
Postgraduate Periodontics, University of Illinois
Diplomat, American Board of Periodontology
Dental Specialists of Niles, P.C.
