Powitanie Himalajów, architektoniczne cuda Bhaktapuru
Piątek, 4 listopada.
Zegarki pokazują godzinę 5:45 nad ranem, ponad Himalajami jaśnieje niebo, widać zarysy gór. Wychodzimy na tarasy podziwiać wschód słońca w tej iście bajkowej scenerii. Nisko pod nami jawi się jedna z zielonych dolin pasma Sziwaliku wypełniona delikatnymi mgiełkami poranka, na horyzoncie różowieją potężne szczyty, a barwy nieboskłonu zmieniają się jak w kalejdoskopie. Trwamy w niemym zachwycie podziwiając ten niepowtarzalny, piękny spektakl Natury. Po fenomenalnym wschodzie słońca nad Wysokimi Himalajami, udajemy się na pyszne śniadanie (wypasiony bufet z widokiem na góry z restauracyjnego tarasu, czyż może być lepiej?), a potem, spakowani, przejeżdżamy do Bhaktapuru. Zmieniamy profil i zamiast panoramy najwyższych gór świata zaczynamy podziwiać cuda sztuki newarskiej w jednym z trzech miast (niegdysiejszych królestw) w Dolinie Katmandu. Najwspanialszą starówkę posiada niewątpliwie Bhaktapur, znany również jako Bhadgaon, nie bez racji wpisany na listę zabytków światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Plac w Bhadgaonie
Kotlina Katmandu obejmuje obszar 565 kilometrów kwadratowych, zamieszkały przez ponad 3 miliony ludzi, głównie pochodzenia newarskiego. Blisko połowa mieszka w stolicy. Położenie na wysokości 1336 m. n.p.m. powoduje, że panuje tutaj idealny dla człowieka klimat, wspomagany przez urodzajną ziemię nawadnianą rzekami: Bagmati, Bishnumati, Dhobikola i Tukucha. Historia kotliny, często wręcz utożsamianej z Nepalem, jest długa i bogata. Zachowane tutaj buddyjskie stupy liczą ponad 2 tysiące lat! Zabytki pozostawione przez panujące dynastie Kiratów, Likczawi (V-XII wiek), Mallów (XII-XVIII) i Szachów zdumiewają do dzisiaj sprawiając, że aż siedem budowli na terenie Kotliny Katmandu zasłużenie zyskało status Kulturowego Dziedzictwa Świata UNESCO! Ta część Nepalu nigdy nie zaznała pożogi wojennej, dlatego wspaniałe obiekty newarskiej sztuki zachowały się do dzisiaj w doskonałym stanie. Mocne trzęsienie ziemi w 1934 i ostatnie w kwietniu 2015 r. zniszczyło co prawda część zabytków, ale zostały one pieczołowicie zrekonstruowane. W Kotlinie Katmandu usytuowały się trzy fascynujące miasta-królestwa: Katmandu, Patan i Bhadgaon.
Pięciopiętrowa pagoda Njatapola, Bhaktapur
Powracając z gór zakwaterowaliśmy się dzisiaj w uroczym "boutique-hotelu", blisko Starego Miasta Bhadgaon. Centrum tego zabytkowego miasta wyznaczone jest przez pałac królewski przylegający do pokrytego wspaniałymi budowlami placu Durbar Square. Pomimo podobieństwa do Patanu, wizyta w Bhadgaonie jest obowiązkowa dla każdego odwiedzającego Nepal, gdyż znalazły się tutaj tak niepowtarzalne obiekty jak; Pałac 55 Okien, Złota Brama oraz pięciokondygnacyjna pagoda Njatapola.
W przeciwieństwie do sąsiedniego, 200-tysięcznego Patanu, Bhadgaon (zwany często Bhaktapurem) jest znacznie mniejszy, licząc ledwie 70 tysięcy mieszkańców.
Szkolne dzieci na wycieczce
Bhaktapur (Miasto Ryżu, Miasto Wiernych) założony został w XII wieku przez króla Ananda Malla na tradycyjnym szlaku handlowym do Tybetu. Tak strategiczne położenie sprawiło, że w wieku XVII miasto stało się najbogatszym w Dolinie Katmandu. Liczyło wówczas 172 świątynie i klasztory, 172 schroniska dla pielgrzymów, 77 wielkie, kamienne zbiorniki wody pitnej i 152 studnie.
Królewski Pałac 55 Okien jest wyjątkowo okazały, wzniesiony przez Jaksha Malla w połowie XV wieku, rozbudowany następnie przez kolejnych władców z tej dynastii. Do jego bogatych dziedzińców prowadzi między innymi słynna Złota Brama Sun Dhoka. Ten fantastycznie zdobiony obiekt został ufundowany przez króla Bhupatindra Malla, jednak prace wykończeniowe zawdzięczamy ostatniemu z dynastii Mallów - królowi Jaya Ranjit. Pokryta szczerym złotem brama ozdobiona jest licznymi figurami hinduistycznych bóstw. Nad wejściem znajduje się wizerunek Taleju Bhawani - rodzinnej bogini dynastii Malla. Nieco wyżej, Garuda, wierzchowiec boga Wisznu, rozrywa złowrogie węże. Podobno zachwycony pięknem Złotej Bramy król rozkazał... obciąć ręce artyście, aby ten nigdy nikomu nie zbudował podobnego dzieła.
Cały plac Durbar Square nasycony jest mitologią, ale nie tylko. Najstarsza pagoda Paśupatinath pokryta jest dziesiątkami bogato rzeźbionych wsporników śmiało przedstawiających wyszukane sceny erotyczne, z 1475 roku!
Himalaje z okien naszego hotelu
Zanim zdecydujemy się na obiad - w jak zawsze niezapomnianej scenerii - podziwiamy jeszcze piękną sylwetkę pięciokondygnacyjnej pagody Njatapola na placu Taumadhi Tole. Ta najwyższa (30 metrów) pagoda w Nepalu jest jednocześnie najlepszym przykładem wspaniałego kunsztu newarskich artystów. Zbudowana w 1702 roku przez króla Bhupatindrę, oparła się zarówno wspomnianemu już trzęsieniu ziemi w 1934 jak i w 2015 roku.
Spożywamy smakowity obiad na dachu restauracji przylegającej do placu Taumadhi, podziwiając egzotyczny widok świątynnych dachów z ośnieżonymi Himalajami masywu Ganesh w tle.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka.
Autor jest właścicielem chicagowskiego biura podróży Exotica Travel, które organizuje wycieczki po USA i całym świecie, z Nepalem włącznie (najbliższe wyjazdy 27 i 29 października oraz 11 listopada 2023). Bliższe informacje: Tel . 773 725-5940, www.andrzejkulka.com
